Renklerin Hepsi Aynı Hızda mıdır?

Işık diyoruz ya, ışığın hızı evrenimizde ulaşılabilecek maksimum hız diyoruz. 

Aklıma bir şey takılıyor, ışık dediğimiz sabit bir şey değil ki? Bunun kırmızısı var, yeşili var, sarısı var, mavisi moru var. 

Hepsinin hızı aynı mı acaba?

***

Bunu anlamak için sanırım önce renklere bir göz atmak gerekecek.

Renkler nasıl oluşuyor?

Okul yıllarından bildiğimiz kadarıyla beyaz ışığı prizmadan geçirince ışık renklere ayrılıyordu. 

Hatta yağmur yağdıktan sonra güneş açarsa gökyüzünde gökkuşağı oluşur ya, o da yağmur sonrası havada asılı kalmış su zerrelerinin oluşturduğu prizma etkisiyle güneş ışığını kırması vasıtasıyla oluyor.

Gökkuşağının renkleri şimdilerde bir başka şeyin temsilcisi kabul ediliyor, ama ben yine de severim gökkuşaklarını. Üniversite yollarında bir seferinde iç içe üç tane gökkuşağı görmüştüm, çok ilginç gelmişti doğrusu.

***

Evet, fizik açısından renkler arasındaki fark nedir? 

Renklerin dalga boyları farklıdır!

Bir şeyin o renkte olması aslında üzerine düşen ışıktaki farklı dalga boylarında olan diğer renkleri soğurması, görünen rengin dalga boyunu ise yansıtması demek. 

Yani biz o şeyi bünyesinin kabul etmediği renkte görüyoruz!

Bir de ana renkler vardır, birbiri ile karıştırılınca ara renkleri elde edersin. Bu konuya girmeyeceğim bu yazıda.

Siyah ve beyaz renk midir, renk değil midir, bu konuya da girmeyeceğim.

***

Tamam da eğer renklerin dalga boyları farklı ise hızları da farklıdır anlamına gelmez mi bu durum?

Dalga boyu ne demek?

Frekansın tersi işte, frekans bir dalganın saniyede ne kadar sıklıkla titreşim yapması değil mi? 

Dalga boyu da bir boy dalganın kaç saniyede, ya da milisaniyede geçmesinin ölçüsü. Yani dalga boyunun ölçüsü saniyedir.

Dalga boyu ne kadar uzunsa bir fotonun yolculuğundaki yolu o kadar kısa olur gibi geliyor insana, dolayısıyla da uzun dalga boyu olan renklerin mantıken daha hızlı etrafa yayılması beklenebilir.

Bu kurduğum mantık doğru mu acaba diye biraz araştırdım.

Maalesef ışık farklı renklerde olsa bile hızı aynıdır deniyor.

Doğrusunu isterseniz aklım biraz karışmadı değil. Madem farklı renklerin dalga boyları ve frekansları farklı oluyor, hepsinin hızı nasıl aynı olabiliyor?

Renkler farklı olduğuna göre, eğer hızları aynı ise bir şeylerin farklı olması lazım, bu fark ne olabilir acaba?

Biraz daha araştırdım ve renklerin enerjilerinin farklı olduğunu okudum. Işığın enerjisi frekansına orantılı olarak değişiyor. Planck sabiti ile frekansının çarpımı enerjisini veriyor. 

Evet, ışığı taşıyan fotonların bir kütlesi olmasa da ışığın bir enerjisi var. Zaten bu yüzden uzay-zaman bükülmelerinden etkileniyor ve ışık da uzay-zamanda kütle çekimleri ışığı bükebiliyor.

Konumuza gelecek olursak renkler konusunda birbirlerinden fiziksel farklarının enerjileri olması mantıklı geliyor. Ancak ışık hızını biz ne hızda gidiyor olursak olalım aynı hızda ölçüyor olmamız, yani ışık hızının her halükârda sabit olması başka bir hayret verici şey bence.

Işık hızının %90’ı hızla gidebilsek bile ışık hızını bu hızla ölçtüğümüzde yerimizde durduğumuzda ölçtüğümüz ile aynı sonucu ölçüyoruz ve bu inanılmaz bir şey.

Bu arada ışık hiç yavaşlamıyor mu peki?

Yavaşlıyor!

İçinden geçtiği ortama bağlı olarak ışık da yavaşlıyor. Hatta yavaşlayan ışığın videosunu bile izlemiştim bir aralar. Mesela cam içerisinde neredeyse üçte bir hızı düşüyor bildiğim kadarıyla.

Kısacası ışık belki de halen daha üzerinde çokça araştırma yapılması gereken bir şey.

Dalga boyları farklı da olsa ben renklerin hepsini çok seviyorum. Bakın zaten hepsi aynı hıza sahiplenmiş. Yok aslında birbirlerinden o kadar da farkları demek ki.

Bol renkli günleriniz olsun.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla.