Ruslar Herson’dan Çekiliyor, Ukrayna’da Asıl Savaş Şimdi mi Başlıyor?
4 Ekim’den itibaren Ukrayna ordusu, Rus işgali altındaki Herson kentinin kuzeydoğusunda Dinyeper Nehri çevresindeki Rus mevzilerini aşmaya başladı. Zamanla kentin batı bölgesindeki tank üstünlüğünü ele geçiren, Antonivsky dahil bazı köprüleri yıkan Ukrayna Birlikleri, şehrin batısında bulunan 25.000 kadar olduğu tahmin edilen Rus askerlerini zor durumda bırakmaya başlamıştı.
Ruslar; Eylül ayı sonunda resmen ilhak ettiklerini iddia ettikleri 4 bölgeden biri olan Herson’da tutunabilmesi mümkün olamıyor. İlhak kararını tanımayan Ukrayna, Ekim ayının başından itibaren Herson’da Dinyeper nehrinin batısında bulunan Rus birliklerine karşı başlattığı taarruzlar meyvesini vermeye başladı.
4 Ekim’den itibaren Ukrayna ordusu, Rus işgali altındaki Herson kentinin kuzeydoğusunda Dinyeper Nehri çevresindeki Rus mevzilerini aşmaya başladı. Zamanla kentin batı bölgesindeki tank üstünlüğünü ele geçiren, Antonivsky dahil bazı köprüleri yıkan Ukrayna Birlikleri, şehrin batısında bulunan 25.000 kadar olduğu tahmin edilen Rus askerlerini zor durumda bırakmaya başlamıştı. Nehir geçişlerini ve ikmal akışını asma köprülerden yapmaya zorlanan Rus Ordusu, nihayetinde Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu 9 Kasım'da verdiği emirle birlikte, Herson’un batısını boşaltarak, nehrin doğusunda yeniden mevzilendi.
Rus birliklerinin Ukrayna'nın stratejik öneme sahip Herson kentini terk etmesi ve Dinyeper Nehri'nin batı yakasından tamamen çekilmesi Ukrayna Halkında ve Ordusunda büyük sevince ve zafer için umutların iyice yeşermesine neden oldu. Bu yıl 24 Şubat’ta Rus işgal teşebbüsü ile başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın seyri şimdi Ruslar aleyhine ciddi bir şekilde değişiyor.
Bu geri çekilme, Ukrayna için büyük bir zafer olduğu kadar, daha birkaç hafta önce Herson'un "sonsuza kadar" Rus toprağı olduğunu iddia eden Putin için ise küçük düşürücü bir yenilgi olarak yorumlanıyor.
Dinyeper’in sol kıyısına çekilme kararı Şoygu ve Ukrayna'nın işgalini yönetmekle görevli Rus komutan General Sergei Surovikin'in katıldığı bir televizyon brifingiyle duyuruldu. Surovikin, Ukrayna'nın ilerleyişinin batı yakasındaki birliklere ikmal yapmayı artık mümkün kılmadığını kabul etti ve nehrin karşısındaki savunma mevzilerine geri çekilmeyi önerdi.
Bu sıralarda ise Zelensky’nin danışmanlarından Oleksi Arestoviç, "Şunu doğru anlayalım. Rusya Herson'dan çekilmiyor. Rusya, Ukrayna savunma güçleri tarafından Herson'dan geri püskürtülüyor." diyordu.
Gerçekten de Ukrayna yaz aylarından bu yana Herson çevresinde metodik ve son derece etkili karşı taarruzlar düzenliyordu. Bu harekât, Rus ordusunun ikmalini kesmek için köprülere yapılan hassas hava saldırılarının yanı sıra geniş bir cephe boyunca aşamalı ilerlemeleri beraberinde getiriyordu. Bu saldırılar zamanla Putin'in birliklerini yıpratmaya yetti ve Ruslar açısından bugünkü utanç verici çekilme kararının yolunu açtı.
Savaşı yakından takip eden Batılı askeri uzmanlar tarafından, Rusya'nın Herson'dan geri çekilmesi tüm savaş için bir dönüm noktası olabilecek derecede önemli bir gelişme olarak yorumlanıyor. Askeri strateji açısından Herson'un kaybedilmesi, Ukrayna’nın kilit liman kenti Odesa'yı işgal etme ve tüm Karadeniz kıyı şeridini ele geçirme hedefine ulaşma şansını azaltıyor.
Rusya'nın geri çekilmesinin askeri sonuçlarından ziyade Herson'un kaybıyla ortaya çıkacak stratejik sonuçlarının olması bekleniyor. Herson, Putin'in yaklaşık dokuz ay önce başlattığı işgalden bu yana Rusya tarafından ele geçirilen tek bölgesel başkent. Kremlin, şehir ve çevresini ele geçirmek için ve sonrasında bölgesel hakimiyetini güçlendirmek için büyük çaba sarf etmişti. Ruslaştırma politikaları bile devreye sokulmuştu. Ukrayna kimliğinin sembolleri olarak görülen ne varsa ortadan kaldırıldı, Ruslara muhalif olan halk kesimleri acımasızca ezdi.
Herson, 30 Eylül'de Rusya tarafından sözde ilhak edilen, kısmen işgal edilmiş dört bölge arasında yer alıyordu. İlhak töreni Kremlin'in görkemli Aziz Yorgo Salonu'nda yapılmıştı. Burada Putin dört bölgenin artık sonsuza dek Rus toprağı olduğunu ilan etmiş ve Batı karşıtı ateşli bir konuşma yapmıştı. Putin’in "sonsuza dek" ifadesinin aslında sadece altı haftalık kısa bir süre olduğu görüldü. Ancak, Putin yenilgiyi kendisi kabullenmeye yanaşacak bir kişiliğe sahip değil. Bu nedenle olsa gerek, Herson’un doğusuna çekilme kararını kendisi açıklamak yerine Şoygu’ya bıraktı.
Öte yandan, 24 Şubat’tan bugüne Rus “geri çekilmesi” ilk defa yaşanmıyor. Rus Ordusu kuşatmak için girmeye çalıştığı Kiev’in kenar mahallelerinde bile tutunamadan geri çekilmek zorunda kalmış, harekât planını yeniden gelişen şartlara göre revize etmişti. Donbas bölgesinde Harkiv’de Ukrayna Ordusunu durduramayan Ruslar, bu bölgenin büyük bir kısmını boşaltmak zorunda kalmışlardı. Şimdilerde Rus Ordusunun Herson’un doğusuna çekilmeyle birlikte, Rus işgalinin iyice çözülmeye başladığına dair değerlendirmeler yapılıyor. Hatta bazıları, Herson çekilmesini, Sovyetlerin dağılmasından bu yana Rusya'nın en büyük jeopolitik yenilgisi, Rus ordusunun tarihindeki kara bir sayfa olarak görüyorlar.
Putin şimdi Dinyeper Nehri'nin doğu kıyısı boyunca savunma hattını sıkı tutmasını umuyor olmalı. Ekim başındaki Rus seferberlik emriyle cepheye sürülen acemi birliklerin zamana ihtiyacı olduğu da ayrı bir durum. Rusya’nın muhtemelen zamana ve Dinyeper’in doğusunda tutunmak için birliklerin hazır olmasına ihtiyacı bulunuyor. Ukrayna Ordusu Dinyeper’in batısında tam hakimiyetini tesis ederken, Ruslar da ihtiyaç duydukları zamanı kazanma fırsatı bulacaklar.
Artık Rusya savunma, Ukrayna ise taarruzda…
Barış masası savaşın başından beri hiç bu kadar uzakta olmamıştı. Zelensky, Kırım dahil tüm işgal bölgelerini geri alıncaya kadar savaşa devam derken, başlangıçta pek de ciddiye alınmıyordu. Şimdilerde ise “acaba, olabilir mi?” soruları hakikaten konuşulmaya başlandı. Kiev, sahada kazanmadan masaya oturmaya yanaşmayacak bir moral üstünlüğüyle savaşıyor, savaşacak.
Belki de asıl savaş yeni başlıyor?...