Site İçi Arama

analiz-ve-raporlar

Rusya'nın 'Kısmi Seferberliği' Ne Anlama Geliyor?

Ukrayna'nın Bağımsızlığına karşı yürütülen 200 günü aşkın "özel askeri operasyonun" ardından askeri seferberlik ilan edildi. Vladimir Putin daha birkaç ay önce kullanmamaya yemin ettiği karta uzanıyor. Birkaç ay önce yaptığı açıklamalarda Devlet Başkanı Putin, "Şu anda savaşta olan askerlerimizin ve subaylarımızın annelerine, eşlerine, kız kardeşlerine ve nişanlılarına ve kız arkadaşlarına seslenmek istiyorum, vurgulamama izin verin; zorunlu askerlik hizmeti yapan askerler katılmıyor ve katılmayacak. İlave yedek asker çağrısı da yapılmayacaktır.

Ukrayna'nın Bağımsızlığına karşı yürütülen 200 günü aşkın "özel askeri operasyonun" ardından askeri seferberlik ilan edildi. Vladimir Putin daha birkaç ay önce kullanmamaya yemin ettiği karta uzanıyor. Birkaç ay önce yaptığı açıklamalarda Devlet Başkanı Putin, "Şu anda savaşta olan askerlerimizin ve subaylarımızın annelerine, eşlerine, kız kardeşlerine ve nişanlılarına ve kız arkadaşlarına seslenmek istiyorum, vurgulamama izin verin; zorunlu askerlik hizmeti yapan askerler katılmıyor ve katılmayacak. İlave yedek asker çağrısı da yapılmayacaktır. Birçok siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler uzmanı Putin'in "kaybediyoruz" dediği konusunda neredeyse hemfikir. Öte yandan, Siyaset Bilimci Alexander Dugin'e yönelik başarısız suikast girişiminin ardından Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem siyasi olarak oligark karşıtı yakın iktidar çevresini hem de sosyal olarak Rusya Federasyonu'nun saldırgan savaşını eleştiren sıradan vatandaşları hedef alarak büyük bir risk aldı. Yine de seferberlik kararı muhalif oligarkları korkutmuş olsa da şu an için Rusya'daki protestolar oldukça mütevazı. Putin'in Rusya'nın son 30 yıldaki temel toplumsal sözleşmesini yok ettiği unutulmamalıdır.   

Savaşı başlatma kararının yanı sıra bu, Vladimir Putin'in en önemli ve riskli siyasi kararlarından biridir. Seferberlik sadece teoride kısmi ve Savunma Bakanı Sergei Shoigu 300.000 kişinin çağrılacağını söylüyor ancak pratikte bu siyasi kararname kaç kişinin zorla askere alınacağını tam olarak göstermiyor. Putin bunun Rusya'nın 25 milyonluk yedek asker havuzunun sadece yüzde biri olduğunu ve seferberlik kararnamesinin Savunma Bakanlığı'na 300.000 değil 1 milyon kişiyi orduya alma yetkisi verdiğini belirtiyor. Bu hamlenin, Rusya'nın bu savaştaki en büyük sorunlarından biri olan insan gücü sorununu aşmaya yönelik olduğu değerlendirilmelidir. Bazı tahminlere göre savaşın başından bu yana Rus kayıpları 150.000 ölü, esir ve yaralıya kadar çıkmıştır. Bu noktada, 300.000 asker müthiş bir karmaşa ama pratikte orijinal vurucu güçten çok daha kötü hazırlanmış. 

Putin bunun Rusya'nın 25 milyonluk yedek asker havuzunun sadece yüzde biri olduğunu ve seferberlik kararnamesinin Savunma Bakanlığı'na 300.000 değil 1 milyon kişiyi orduya alma yetkisi verdiğini belirtiyor. 

En önemli soru Kremlin'in bu hamlesinin savaşın gidişatı üzerinde nasıl bir etki yaratacağıdır. Moskova bu savaşta pratikte nükleer seçeneğin yanı sıra sondan bir önceki pazarlık kozunu kullanıyor ancak bu koz Rusya için herhangi bir olumlu etkiye sahip olabilecek son koz. Rusya Federasyonu, işe yarayan ve Sovyetler Birliği'ne zafer kazandıran tek stratejiye geri dönüyor; bu da düşmanın üzerine insan yığmak ama 21. yüzyılın Rusya Federasyonu 1940'ların Sovyetler Birliği değil. Seferberlik, cephe hatlarının hissiyatını kesinlikle kayıtlarla mühürleyecektir ancak bunun ötesinde, bu hamle öncelikle lojistik alanda bir dizi sorunu beraberinde getirmektedir ve Rusya zaten savaşın ilk aşamasında lojistikle ilgili sorunlar yaşadı ve sonuçta esas olarak sözleşmeli birlikler tarafından başlatıldı. Ukraynalıların sürekli olarak Rus tesislerini tahrip ettiği sekiz aylık savaşın ardından. Yaklaşık 300.000 kişi yamalı Rus lojistiğine bırakılacak. Bu insanlar taşınmalı, barındırılmalı, beslenmeli, eğitilmeli ve donatılmalı, ardından da yetkin subaylar tarafından yönetilmelidir. Rusya her askerini bir tüfekle donatabilir ama Kremlin'in kurşun geçirmez yelekleri, kelvar kaskları, şifreli telsizleri ve gece görüşlü botları ve önemli savaş potansiyeline sahip yeni oluşumlar yaratmaya yetecek kadar uyumlu araçları yok. Bu noktada Putin'in kararı Rus ordusunun genel kabiliyetini etkilemeyecektir. Kharkiv karşı saldırısı Rusların zırhlı araç filosunu korumakta ne kadar sorun yaşadığını ve seferberliğin bunu değiştirmeyeceğini gösterdi. 

Putin'in kararı Rus ordusunun genel kapasitesini etkilemeyecektir. Kharkiv karşı saldırısı Rusların zırhlı araç filosunu korumakta ne kadar zorlandığını gösterdi ve seferberlik bu durumu değiştirmeyecek. 

Binlerce Rus, sivillerin kısmen askere alınmasından kaçmak için ülkeyi terk etmeye çalışıyor. Rus silahlı kuvvetlerinin Ukrayna'yı işgali sırasında son haftalarda önemli kayıplar vermesinin ardından Devlet Başkanı Vladimir Putin Çarşamba günü televizyonda yaptığı konuşmada bu hamleyi duyurdu. Rusya ile doğrudan uçuşu olan az sayıda ülke için Moskova'dan kalkan uçakların biletleri ya tükendi ya da astronomik fiyatlarla sadece bir avuç bilet var. Zorunlu askerlik davalarında danışmanlık yapan Rus avukat Pavel Chikov, Pazar günü Telegram kanalında yaptığı açıklamada, Federal Güvenlik Servisi'nin (FSB) askeri komiserliklerin emriyle erkeklerin ülkeyi terk etmesini engellemeye başladığını söyledi. Çikov, Kazakistan sınırındaki farklı geçiş noktalarında dağıtılan iki bildirinin fotoğraflarını paylaştı. Finlandiya Sınır Muhafızları tarafından yayınlanan rakamlara göre, Finlandiya'nın doğu kara sınırındaki geçişler Cuma gününe kadarki hafta içinde iki katına çıkarak 7.700'e ulaştı. Cumartesi günü itibariyle Rus girişleri 8,572'ye ulaşırken, çıkışlar da 4,199'a yükseldi. Rus devlet medyasının yerel yetkililere dayandırdığı habere göre, Pazar günü bir noktada Gürcistan'a girmek için tahmini bekleme süresi 48 saate ulaştı ve 3,000'den fazla araç sınırı geçmek için kuyrukta bekledi. Hükümet istatistiklerine göre Gürcistan'ın başkenti Tiflis, Moskova'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana yaklaşık 40,000 Rus'un akınına uğramıştı.

Üstelik tüm bunlar bir boşlukta gerçekleşiyor ve Batılı ülkeler giderek pasifliğe geri dönüyor ve yeniden kırmızı çizgileri tartışmaya başlıyorlar. Almanlar, Fransızlar ve Amerikalılar batılı ana tankların Ukraynalılara transferini tartışıyor. Rusya'nın harekete geçmesi Batı'nın Ukrayna'ya yardım etme duygusunu güçlendiriyor. Belki de bu kış Amerikan Abrams, Fransız Leclerc ve Alman Leopard tanklarının Ukrayna'da boy göstereceği görülebilir. Kiev yönetimi de Rusya'nın aksine savaş alanında daha fazla bilgi sahibi olacak kendi yeni seferberlik turuyla karşılık verebilir. Ankara'nın aracılık ettiği Moskova-Kiev savaş esirlerinin takasına ilişkin son haberlerin ardından, aralarında Azak Alayı komutanlarının da bulunduğu 200'den fazla Ukraynalı savaş esiri, Rusya yanlısı siyasetçi Victor Medvedchuk ile takas edildi. Bu hamle, Azak Alayı mensupları için ölüm cezası vaat eden Rus milliyetçileri tarafından öfkeyle karşılandı.   

Gözaltına alınan Ukraynalı muhalif siyasetçi Viktor Medvedchuk'un eşi Oksana Marchenko, Ukrayna özel servisleri tarafından gözaltına alınan eşinin serbest bırakılmasını kolaylaştırması için Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a çağrıda bulundu.

Ne de olsa Azov Alayı'nın Nazi olduğu iddia edilen mensupları, Ukrayna'nın karalanması olarak adlandırılan özel askeri operasyonun başlatılmasının ana nedenlerinden biri olan tehdidi somutlaştırıyordu. Seferberlik kararından önce Kremlin, işgal altındaki bölgelerin ilhakı konusunu hızlı bir şekilde ele almaya karar verdi; bu da Moskova'nın yüzde 99'unu kontrol ettiği Luhansk, yüzde 90'ı işgal altında olan Herson, yüzde 70'i işgal altında olan Zaporijya ve yüzde 55'i işgal altında olan Donesk gibi Rus işgali altındaki bölgelerde sahte referandumların yapılmasından önce gerçekleşecek.  

Seferberlik kararı öncesinde Kremlin, Rus işgali altındaki topraklarda sahte referandumların yapılmasından önce, işgal altındaki toprakların ilhakı konusunu hızlı bir şekilde ele almaya karar verdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Federasyonu topraklarına yönelik bir saldırıyı değerlendirecekleri tehdidiyle bu bölgelere yönelik saldırıların riskini arttırmak istiyor. Dahası pek çok Rus siyaset bilimci, nükleer tehditlerin de resmin bir parçası olduğu bu anlatıyı sunmak için oylama sonuçlarını beklemiyor. Bu noktada Ukraynalılar böyle bir riski kabullenmiş durumdalar ve "bunun direniş ruhlarını söndürmeyeceğini, aksine yeniden alevlendireceğini" yineliyorlar. Öte yandan, Kremlin'in bakış açısına göre; bu tabuta çakılan son çivi olacaktır ki bu da Rusya'nın Batı'ya vereceği tepkiden ziyade müttefiklerinin ve işbirlikçilerinin, yani Çin, Hindistan, İran, Brezilya ya da Rusya Federasyonu'nun nispeten daha fazla itibar gördüğü Afrika'nın büyük bölümünün öfkesinin, saldırgan bir savaşta nihai imha silahlarını kullanabilen Kremlin'e olan yaklaşımı oldukça değiştireceğinden kaynaklanmaktadır. 

Sonuç

Nükleer silahların başka bir ülkeyi ele geçirmek için saldırgan bir savaşta kullanılması, uluslararası güvenlik sisteminin istikrarsızlaşmasına ve nükleer silahların kitlesel olarak yayılmasına yol açacaktır. Nükleer güçlere sınırı olan tüm ülkeler bu silahları edinmeye istekli olacaktır. Nükleer silahlara sahip bir saldırgana karşı tek savunma şekli bu olduğu için Pekin ya da Delhi böyle bir durumla kesinlikle ilgilenmez. Avrupa Birliği de sekizinci bir yaptırım paketi hazırlıyor ancak ekonomik savaşın Moskova'yı önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahip bir yönü daha var. Dahası, tek kelimeyle hızlı bir şekilde özetlenebilecek kaos, Kremlin'in son zamanlardaki iletişim ve eylemleri, Rusya'nın tek bir operasyonel yönle ortaya çıkan eylemlerinin birkaç gün içinde çöktüğü uluslararası güvenlik sistemindeki kaosa atıfta bulunuyor, ardından aniden sahte plebisitlerin mümkün olan en kısa sürede yapılmasına karar veriliyor ve ardından üç günlük bir operasyon olması gereken bir milyona kadar insanı seferber etme kararı alınıyor. Son olarak seferberlik kararıyla Başkan Putin elindeki kullanılabilir kaynağı yani insan kitlesini masaya atıyor ve Rusya'nın uluslararası sahnedeki önemi Başkan Vladimir Putin için değil ama tüm Rus projesi için çökmeden önce hayatta kalma mücadelesine dönüşüyor. 

Araştırmacı Yazar Mehmet BİLDİK
Araştırmacı Yazar Mehmet BİLDİK
Tüm Makaleler

  • 29.09.2022
  • Süre : 5 dk
  • 625 kez okundu

Google Ads