Küçük Kuşlar Büyük Tehlike

10 Kasım 2008 günü, Ryanair havayolu firmasına ait, EI-DYG kuyruk numaralı Boeing B737-800 yolcu uçağının, Roma’ya iniş yaparken yaptığı kazanın nihai raporu, İtalyan kaza araştırma kurumu ANSV tarafından, 20 Aralık 2018 tarihinde yayınlanmıştı.

Uçak, Roma’daki Ciampino havaalanına inerken, büyük bir sığırcık sürüsü ile çarpıştı. Sığırcık kuşları, ağırlıkları 40 gram ile 140 gram arasında değişen, küçük kuşlardır. Binlerce küçük kuştan oluşan sürü, içindeki kuşların senkronize hareketleri ile, gökyüzünde tek bir canlıymış gibi hareket edebilir.  Kazanın olduğu iniş sırasında, önlerindeki kuş sürüsünü gören pilotlar, pas geçmeye karar vererek, uçağın motoruna gaz verdikleri esnada, onlarca kuş uçağa çarpmaya başladı. Sanki, uçağa dolu taneleri çarpıyordu. Motora çarpan kuşlar nedeni ile, motor devri 62% den 41% e düştü ve içinde 172 kişi bulunan yolcu uçağı, havada tutunamayarak, pistin ortasına yakın bir yerde, burnu aşırı dikelmiş olarak, ana iniş takımı ve arka gövdesinin alt kısmı ile piste vurdu. Stol denebilecek bu çarpma nedeni ile sol iniş takımı katlandı ve sol motorun kaportası yere sürttü.

Sekiz kişinin hafif yaralandığı bu olaydan sonra, soruşturmacılar, uçağa radom, ön gövde, kanat hücum kenarları, flap altları, motor naselleri ve iniş takımı bölgelerinde toplam 86 kuşun çarptığını tespit etmişlerdir. Uçağa çarpan 86 kuş, stol olayına neden olmamıştı. Asıl talihsizlik, uçağın motorlarının içine, çok sayıda kuşun girmiş olmasıydı. Uçağın, 1 numaralı motorunun fan bölümünde, 55 adet ve 2 numaralı motorunun fan bölümünde, 30 adet, kuş çarpma noktası tespit edildi.

Kaza soruşturmacıları, uçağın, pas geçmesi sırasında yaşanan motor gücü kaybı nedeni ile, kontrolsüz olarak piste çarptığı sonucuna vardılar. Kazanın oluşmasında, havaalanı idaresinin, kuş sürüleri ile etkin bir mücadele yürütmemesinin yanında; pilotların, piste teker değdirmelerine sadece 7 saniye kala pas geçme kararı almalarının da, etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Rapora göre, iniş sırasında, uçak bir ya da daha fazla kuş ile çarpışırsa, kaptanların motorları mümkün olan en düşük devre getirip, inişe devam etmeleri uygulanacak en doğru prosedür olacaktı. Pas geçme sırasında yaşandığı gibi, devri yüksek bir motorun içine kuşların girmesi, motora çok daha fazla hasara neden olabilmektedir. Üstelik bu durumda, uçak havalanmışsa dahi, uçağın piste inmesi imkânsız olacaktı.

ANSV, pilotların aldıkları eğitimlerde, bu senaryoya hazırlanmamış olduklarını vurgulamış ve özellikle, yaklaşma ve iniş gibi, uçuşun kritik fazlarında, yaşanabilecekler konusunda eğitimlerinin kuvvetlendirilmesini istemiştir.

ANSV, nihai raporun hazırlanmasının, personelinin emekliliğe ayrılmasından kaynaklı personel yetersizliği nedeni ile, 10 yıl sürdüğünü de belirtmiştir.