Uçak Gemisine (Amfibi Hücum Gemileri Dahil) Sahip Olan Ülkeler

Şubat 2023 itibariyle, dünyada on dört donanma tarafından işletilen 47 aktif uçak gemisi (bir kısmının asli görevi amfibi hücum gemisi) bulunmaktadır. ABD Donanması, her biri yaklaşık 80 savaş uçağı taşıyan 11 büyük nükleer enerjili uçak gemisine sahiptir; bunlar dünyanın en büyük uçak gemileridir. Amerikan donanmasının uçak gemilerinin toplam güverte alanı, diğer tüm ulusların sahip olduğu gemilerin güverte alanı toplamının iki katından fazladır.

Uçak Gemilerini Dünya Sahnesine Çıkaran Savaş: Pearl Harbor Baskını 

Japonya, 7 Aralık 1941 tarihinde Pearl Harbor'da bulunan Amerikan donanmasına baskın tarzında bir saldırı düzenledi. Bu saldırı bir yandan ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu. Diğer yandan da uçak gemilerinin savaşa dahil edildiği bir süreci devreye soktu. Japonya, kendi topraklarından binlerce mil uzaklıktaki bir Amerikan deniz üssüne başarılı bir saldırıyı, sahip olduğu uçak gemilerini ve bunlar üzerinde taşıdığı savaş uçaklarını kullanarak yapabilmişti. ABD’nin de aynı yöntemle Japon donanmasına karşılık verebilmesi için, Amerikan Donanması'nın Pasifik’te yeniden toparlanması, Japonlarla savaşabilecek yetenekleri kazanması, büyük bir uçak gemisi filosunu inşa etmesi gereği, Pearl Harbor sonrasında ortaya çıkmıştır. Böylece, Hint-Pasifik bölgesinde 3 yıl daha sürecek savaş, kısa süre içerisinde savaşan taraflar arasında uçak gemisi merkezli bir deniz harbine dönüşecekti.

II. Dünya Savaşı, uçak gemisinin önemini tüm dünyaya gösterdi. Bu yüzen adalar ve esasında yüzen hava üsleri; bugün, bu savaştan yaklaşık seksen yıl sonra bile uçak gemileri denizlerdeki en önemli platform olmaya devam ediyorlar. Gelişen savaş uçaklarına çok kolay bir şekilde uyarlanabilen uçak gemileri, yine üzerinde taşıdığı gelişmiş radarlar, güdümlü füze rampaları, nükleer silahlar, stealth yetenekler ve seyir füzeleri gibi unsurlarla, olası bir savaşın kaderini değiştirebilecek yeteneklere sahiptir. Kanaatimce, uçak gemileri her dönemde denizlere hükmetmeye aday bir platform olarak varlığını sürdürmeye devam edecektir.

Herhangi bir gelişmekte olan ülke için, uçak gemisine sahip olmak bir güç göstergesi olarak da görülmektedir. Dünyanın önde gelen ülkeleri, nükleer silah sahibi olmak isteyen ülkelere karşı “alerji” duyarken, uçak gemisi edinmek isteyen ülkelere yönelik böyle bir ön yargı bulunmamaktadır. Bu çerçevede, modası geçmeyen uçak gemileri yarışında, Türkiye dahil, birçok ülke yer almak için can atıyorlar. Fransa, İngiltere ve Japonya gibi uzun süredir uçak gemilerini donanmalarında tutmakta olan ülkeler de mümkün olduğunca Amerikan tarzı gelişmiş uçak gemilerini inşa etme arayışlarını sürdürmektedirler. Çin, Brezilya gibi ülkeler de uçak gemisi üretiminde önemli aşamalar kaydederken, bunlarla birlikte Güney Kore ve Türkiye gibi ülkeler de uçak gemisi inşa etmek için gayret gösteriyorlar.

Uçak Gemileri ve Özellikleri

İngiltere

2000'li yılların sonlarında İngiliz Donanması yeniden yapılanmaya gitti ve bunun sonucunda, HMS Queen Elizabeth ve HMS Prince of Wales'ten oluşan Queen Elizabeth sınıfı iki adet uçak gemisinin 2021 yılının ortalarına kadar üretilmesi sağlandı. Bu uçak gemilerinin her ikisi de tam yüklü olarak yaklaşık 72.000 ton ağırlığında ve 920 feet uzunluğunda inşa edildi. Gemilerin ön pruvasına yerleştirilen 12.5 derecelik rampa, F-35B savaş uçaklarının normalden daha ağır yükle kalkış yapabilmesini sağlamaktadır. Her bir uçak gemisi 20 ila 24 adet F-35B taşıyacak kapasiteye sahiptir. Şartların zorlanması halinde 36 adet F-35B de konuşlandırılabilmektedir. 

Fransa

Charles de Gaulle, Fransa’nın efsanevi cumhurbaşkanının adını taşıyan bir gemi. Charles de Gaulle Fransa'nın nükleer enerjiyle çalışan ilk uçak gemisi. Fransa bu geminin yapımına Soğuk Savaş sırasında başlamış olmasına rağmen, geminin inşasını ancak 2001 yılında tamamlayabilmiştir. De Gaulle 45.000 ton ağırlığında, 858 feet uzunluğunda olan bir uçak gemisidir. De Gaulle uçak gemisi; 40 adede kadar Rafale-M çok rollü avcı uçağı, E-2 Hawkeye havadan komuta-kontrol uçağı ve deniz helikopterlerinden oluşan bir filoya ev sahipliği yapmaktadır. Sahip olduğu bu uçak filosu, de Gaulle’ün, ABD Donanması dışındaki en yetenekli uçak gemisi olarak bilinmesini, dünyadaki diğer uçak gemilerine göre bir adım öne çıkmasını sağlamaktadır. Bu sınıftaki uçak gemisinden bir ikincisi daha inşa edilecekti ancak daha sonra değişen şartlar gereği, Fransa ikinci gemiyi inşa etmekten vazgeçme kararı aldı.

Charles de Gaulle'ün 2030 yılına kadar hizmet vermeye devam etmesi, bu arada, şu anda Porte-Avions Nouvelle Génération (PANG) ismiyle inşa edilmekte olan yeni uçak gemisinin donanmaya teslim edilmesi planlanmaktadır. PANG, 75,000 tonluk bir gemi olacak ve de Gaulle’den yüzde 50 daha büyük bir uçak gemisi olacak şekilde tasarlandı. Fransa, PANG pistini hem insanlı uçakların hem de İHA’ların kullanması doğrultusunda bir anlayışı benimsediğinden, yeni gemi bu anlayış doğrultusunda inşa ediliyor.

İtalya

İtalyan Donanması şu anda iki uçak gemisine sahiptir. Bunlardan ilki olan Giuseppe Garibaldi, 18 adet dikey iniş kalkış yapabilen İngiliz yapımı AV-8B II+ Harrier uçaklarına ev sahipliği yapıyor. Bu gemi 13,930 ton ağırlığında olup, 590 feet uzunluğundadır. 1985'te hizmete giren Garibaldi’nin, NATO'nun Afganistan'a ve 2011'de Libya'ya müdahalelerinde görev aldığı biliniyor. Artık eskiyen Garibaldi’nin yerine İtalya yeni bir amfibi hücum gemisi inşa etmeye başladı. Geminin ismi Trieste (L-9890) olacak. ABD Donanması'nın Wasp sınıfı amfibi gemileri örnek alınarak tasarlanan Trieste, İtalyan deniz piyadelerinin deniz taşıtlarıyla taşınması için bir havuza ve F-35B savaş uçaklarını barındıracak tam boyutlu bir uçuş güvertesine sahip olması hedeflendi. Gemide NH-90 tipi helikopter de görev yapacak. Geminin deniz testleri 2021 yılında başladı ve 2023 yılının Haziran ayında İtalyan donanmasına teslim edilmesi planlandı.

İtalyanların kullandığı ikinci uçak gemisi Cavour, Donanma amiral gemisi olarak hizmet ediyor. Yapımına 2004 yılında başlanan gemi, 2009 yılında hizmete girdi. 30 000 ton ağırlığı olan Cavour; ayrıca çıkarma gemilerini, hovercraftları ve amfibi araçları denize indirip kurtarabilecek bir havuza da sahip. 24 tank taşıyabilecek bir kapasitesi var. 2021 yılının Temmuz ayına kadar F-35 uçaklarına ev sahipliği yapabilmek için büyük bir modernizasyondan ve modifikasyondan geçirilen Cavour’un üzerinde 12 adet F-35B ve bir düzine kadar helikopter bulundurabilecek bir kapasite genişletilmesine gidildi. İtalya, toplamda sahip olmayı planladığı 30 adet F-35B beşinci nesil savaş uçağını bu gemiyi kullanarak olası harekâtlarda devrede tutmayı planlıyor. 

Japonya

Bir zamanlar dünyanın en büyük ve en yetkin uçak gemisi kullanıcısı olan Japonya, yaklaşık 80 yıl sonra tekrar uçak gemisi inşa etmeye başladı. Savaş sonrası imzaladığı barış antlaşması çerçevesinde “pasifist” bir çizgide kalmak zorunda kalan Japonya; son yıllarda Hint-Pasifik bölgesindeki gelişmeler, ABD ile savunma alanında Çin’e karşı işbirliğini gitmesinin bir sonucu olarak, tekrar uçak gemileri ve hava platformları gibi taarruz maksatlı araçlara sahip olmayı gerekli görmüştür.

2018 yılında, Çin Donanmasının büyümesi ve Çin'in kendi uçak gemilerini inşa etmesiyle ilgili endişeleri gerekçe gösteren Japonya, esasında helikopter gemisi olarak inşa edilen Izumo ve Kaga isimli gemilerini, 12-16 adet F-35B uçağının konuşlanabileceği uçak gemilerine dönüştürme kararı almıştır. Japonya, envanterine girmek üzere olan toplamda 42 adet F-35B savaş uçağını, Çin’e karşı, gemilerden ve ülkenin batısında yer alan adalardaki hava üslerinden uçurmayı planlıyor.

Hindistan

Hindistan'ın iki uçak gemisinden ilki olan Viraat, yakın zamana kadar Hint Donanmasının amiral gemisi olan eski bir İngiliz hafif uçak gemisidir. İkinci Dünya Savaşı sırasında inşa edilen bu uçak gemisi dünyanın en eski uçak gemisidir. 28.700 ton ağırlığında ve 741 feet uzunluğundaki Viraat, Hindistan Donanmasına ait 9 Sea Harrier avcı uçağı ve 15 Sea King, Helix ve Chetak helikopteri taşıyabilmektedir.

Hindistan’a ait ikinci bir uçak gemisi ise Vikrant. Bu gemi de 2022 yılında hizmete girdi. Hindistan'ın kendi milli imkanlarıyla yurtiçinde ürettiği bir uçak gemisi olarak Vikrant, Hindistan’a bu alanda önemli bir sıçrama yaptırdı. 

Hint Donanması'nın yeni amiral gemisi Vikramaditya’dır. Eskiden denizaltı mukabil harp için kullanılan bir Sovyet gemisi olan Vikramaditya, açılı bir uçuş güvertesi ile donatılmış, 14 derecelik bir rampaya sahiptir. Çin’e ait Shandong ve Fransa’nın kullandığı de Gaulle uçak gemileriyle aynı sınıfta sayılan bu gemi, 930 feet uzunluğunda ve 45,000 ton ağırlığındadır. 36 adede kadar MiG-29K çok rollü savaş uçağı ve Rus yapımı 12 adet Kamov helikopterini güvertesinde taşıyabiliyor. Gemide, toplamda 40 adede kadar sabit ve döner kanatlı hava araçlarıyla birlikte görev yapabiliyor.

Çin

Çin, Liaoning ve Shandong olmak üzere iki uçak gemisine sahiptir. Sovyetler Birliği döneminde yapımına başlayan ancak tamamlanamayan bir uçak gemisini, Ruslar, Çin’e devretti. Çin, bu gemiyi tam manasıyla büyük bir modernizasyon sürecinden geçirdi ve geminin ismini 2012 yılında Liaoning olarak değiştirerek, hizmete soktu. 999 feet uzunluğundaki bu uçak gemisi, tam yüklü olarak 67.000 ton ağırlığındadır. Liaoning; 26 adet J-15 savaş uçağı ve 12 helikopter taşıma kapasitesine sahiptir. 

Çin’e ait ikinci uçak gemisi, Shandong, 2019 yılında hizmete girdi. Shandong, Lianing baz alınarak, Çin tersanelerinde, baştan aşağıya Çinli mühendisler tarafından inşa edildi. Her ikisinde de rampa mekanizması var. Liaoning, eğitim maksatlı kullanılırken, Shandong ise savaş yetenekleriyle donatılmış, tam operasyonel bir uçak gemisidir.

Çin Donanması için inşa edilen üçüncü gemi Fujian’dır. Tamamen özgün bir tasarıma sahip Çin'in ilk uçak gemisidir. Gemi, 17 Haziran 2022 tarihinde denize indirildi. Bu gemiye CATOBAR ve elektromanyetik mancınık sistemleri entegre edildi. Şanghay'daki üretilen bu gemi, yaklaşık 40 uçak taşıyabilmektedir. Geminin 2024 yılında donanmaya teslim edilmesi bekleniyor. 

Çin’e ait dördüncü uçak gemisi, çıkarma/amfibi özelliği öne çıkan bir karma bir gemidir. Bu gemi İHA operasyonları için kullanılacak. Gemi, 40.000 ton ağırlığında ve 778 feet uzunluğundadır. İHA’larla birlikte uçuş güvertesini ağırlıklı olarak helikopterlerin kullanması hedefleniyor.  

Çin'in muhtemelen Fujian'dan daha büyük ve nükleer tahrikli dördüncü bir uçak gemisini üretmeyi planladığı bilinmekle birlikte, üretim sürecinin başlayıp başlamadığına dair Çin’in dış dünya ile paylaştığı bir bilgi bulunmamaktadır. 

Rusya Federasyonu

Dünyanın en büyük konvansiyonel taşıyıcısı olan Amiral Kuznetsov aynı zamanda Rusya'nın kullanımda olan tek uçak gemisidir. Soğuk Savaş döneminde Ukrayna'nın Nikolayev tersanelerinde inşa edilen Uzunluğu 1,000 feet'in biraz üzerinde olan Kuznetsov, tam yüklü olarak 65,000 ton ağırlığındadır. Gemi Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra çok az kullanılmasına rağmen Putin Rusya’sının dünya sahnesinde yeniden dirilişinin bir sembolü olarak hizmet etti. Kuznetsov; Suriye'deki operasyonlarda görev aldı.

Kuznetsov, 24 adede kadar Su-33 Flanker-D ve MiG-29K savaş uçağı ve altı helikopter taşıyabilecek kapasiteye sahiptir. Büyüklüğüne rağmen Kuznetsov esasında eski, bakımsız bir gemi. Kuznetsov seyir halindeyken arıza yapması ve yine kuru havuzda tutulurken alev almasıyla adından kötü bir şekilde söz ettirdi. Halihazırda büyük bir modernizasyona tabi tutulan Kuznetsov’un, 2023 yılının sonlarında Rus donanmasına geri dönmesi bekleniyor. Teknik olarak Kuznetsov, Çinli Liaoning uçak gemisinin kardeş gemisidir.

Amerika Birleşik Devletleri

ABD Donanması, Nimitz ve Ford sınıfları olmak üzere, "süper taşıyıcılar" olarak adlandırılan gerçek manada iki sınıfta, tipte, motorları nükleer takatle çalışan uçak gemisine sahiptir. Toplamda 10 adet Nimitz sınıfı uçak gemisi donanmada görev yapmaktadır. 

Nimitz sınıfı uçak gemileri, tam yüklü 105.000 ton ağırlığında ve 1.092 feet uzunluğundadır. Ford sınıfı gemiler de Nimitz sınıfıyla aşağı yukarı aynı ağırlık ve büyüklükte olup, yeni nesil teknolojilerle donatılmış uçak gemileridir. Halihazırda dünyanın en gelişmiş uçak gemileri Ford sınıfı olanlardır. Bir örnekleme olarak, her bir Nimitz sınıfı uçak gemisi, 24 F/A-18C Hornet, 24 F/A-E/F Super Hornet, 4 ila 5 E/A-18G Growler elektronik harp uçağı, 4 E-2D Hawkeye havadan erken uyarı ve kontrol uçağı, 2 C-2 Greyhound nakliye uçağı ve 6 Seahawk helikopterinden oluşan bir hava filosunu taşır.

Toplam 11 adet Ford sınıfı uçak gemisi üretilecektir. Bu gemiler inşa edildikçe, Amerikan Donanmasının eskimekte olan mevcut uçak gemilerinin sırasıyla değiştirilmesi planlanmıştır.  İlk Ford sınıfı uçak gemisi, Gerald R. Ford ismiyle üretilmiş ve envanterdeki Enterprise (CVN-65) isimli uçak gemisinin yerini almıştır. 2050 yılına kadar Ford sınıfı gemilerin üretimi tamamlandığında, Nimitz sınıfı uçak gemileri de envanter dışına çıkarılmış olacaktır. İkinci gemi John F. Kennedy Haziran 2024’te, üçüncü gemi Enterprise Mart 2028'de ve Doris Miller’in ise Şubat 2032'de teslim edilmesi öngörülmektedir. Nimitz sınıfı gemilerin maliyeti 9-10 milyar USD olarak telaffuz edilirken, Ford sınıfı gemilerin her birinin maliyetinin 13,3 milyar USD civarında olduğu belirtilmektedir.

Süper gemilere ek olarak, Donanma ayrıca 9 adet Wasp sınıfı, helikopterli ve havuzlu amfibi hücum gemilerine sahiptir. Bu gemilerde tam boy bir uçuş güvertesi ve asansör bulunmaktadır. Her biri tam yüklü olarak 45.000 ton ağırlığında ve 844 feet uzunluğundadır. "Timsah" lakaplı bu gemiler normalde 10 adet F-35B taşıma kapasitesine de sahiptir. İstendiğinde, uçak gemisi modunda, toplamda 20 adet F-35B de taşınabilir.

Uçak Gemisi Görünümlü Amfibi Hücum Gemileri ve Özellikleri

Bu tür gemiler, bir uçak gemisi olmaktan ziyade esasında bir çıkarma ve/veya amfimi hücum gemileridir. Temelde amfibi harekât, çıkarma gemisi maksatlı tasarlanmış bir gemilerdir. Ancak, aynı zamanda dikey iniş kalkış yapabilen uçakları taşıyabilen bir çeşit uçak gemisi gibi de hizmet verebildiğinden, çoğu ülke bu tür gemileri ‘uçak gemisi’ olarak isimlendirmeyi tercih ediyor.

Amfibi hücum gemileri, aslında yüzen bir “askerî birlik” olarak da nitelendirilebilir. Bu tür gemilerde, uçak gemilerinde olmayan kara birlikleri, tank, zırhlı araçlar, top vb. bulunur. Daha doğrusu personeliyle birlikte bu tür harp araç ve teçhizatını bir yerden bir yere deniz yoluyla taşımak, çıkarma yapmalarını sağlamak için bu gemiler kullanılır. Amfibi gemilerde de kısa pistler bulunur ancak bunlar uçak yerine helikopter iniş/kalkışı için daha elverişli bir yüzey sunarlar. Taarruz, ulaştırma, ambülans vb. tiplerdeki helikopterler, çıkarma harekâtına destek vermek için amfibi gemilere konuşlandırılırlar. Bilhassa kara birliğine ateş desteği için taarruz helikopterleri çıkarma esnasında kullanılır. Yine uçar birlik harekâtı için, düşman gerisine helikopterle inmek, düşmanı kuşatmak, çevrelemek için helikopterlerin varlığı bir kuvvet çarpanı olarak kullanılır.

Yeni tip amfibi gemilerin pistlerine dikey iniş kalkış yapabilen İngilizlerin AV-8B Harrier Savaş Uçağı tipinde veya beşinci nesil savaş uçaklarından F-35B tipindeki uçaklardan konuşlandırmak, bazı donanmaların tercihleri arasında yer almaktadır. Bu çerçevede, modern amfibi gemileri, 6-22 savaş uçağı taşıyacak şekilde yapılmaktadır. Bu çerçevede, uçak gemisi olarak da bu tür gemileri sınıflandırmak yaygın bir şekilde kabul görmeye başlamıştır.

Brezilya

Brezilya'nın tek uçak gemisi, Atlántico ismiyle denizlerde seyir halindedir. Brezilya Donanması, İngiliz Kraliyet Donanmasının daha önce kullandığı ve 2018 yılında emekli ettiği HMS Ocean uçak gemisini envanterine katmıştır. İngiltere, 1998 yılında HMS Ocean adlı helikopter iniş platformu denilebilecek ‘uçak gemisini’ hizmete sokmuştu. 667 feet uzunluğunda 21,500 tonluk bir savaş gemisi olan Ocean, tam boy bir uçuş güvertesine ve uçuş kontrol kulesine sahipti. Bu gemi, uzaktan bakıldığında bir uçak gemisi gibi görünse de aslında Kraliyet Deniz Piyadeleri için yüzer bir helikopter platformundan başka bir şeyi değildi. Sınırlı kendini savunma kabiliyetine sahip bir amfibi gemi olan HMS Ocean’ın pistinde 6 adet Apache taarruz helikopteri de görev yapıyordu.

Brezilya Donanması tarafından 2018 yılından itibaren kullanılmaya başlanan HMS Ocean’ın ismi Atlántico olarak değiştirildi. Brezilya gemiyi elden geçirdi ve "çok amaçlı uçak gemisi" olarak yeniden denizlere dönmesini sağladı. Geçtiğimiz günlerde Brezilya, Atlantico’nun pistinde insanlı uçaklar yerine sabit kanatlı İHA’ların uçması yönünde bir arayışa girdi. Atlántico Güney Amerika'da konuşlu tek uçak gemisi olarak biliniyor.

Güney Kore

Güney Kore de, etrafında gelişen tehditleri dikkate alarak bir uçak gemisi olarak da kullanabileceği amfibi hücum gemisini inşa etme sürecini başlatmıştır. Dokdo sınıfı uçak gemisine F-35B uçaklarının konuşlandırılması planlanıyor. Toplamda 3 adet üretilmesi planlanan Dokdo sınıfı gemiler; 653 feet uzunluğunda ve 18,800 ton ağırlığında olan Dokdo, Kore Cumhuriyeti Donanması için inşa edilmiş en büyük savaş gemisidir. Aynı anda 10 adet UH-60 Blackhawk genel maksat helikopteri geminin pistini kullanabilir. Seul, bu alanda deneyimleri bulunan gemi yapım şirketleri Babock International ve Fincantieri ile uçak gemisi geliştirme anlaşmasına imza attı. İngiliz uçak gemisi HMS Queen Elizabeth benzeri bir geminin inşa edilmesine karar verildi. Güney Kore'nin envanterine girecek 20 adet F-35B savaş uçağının Dokdo’lar üzerine konuşlandırılması düşünülmektedir.

Tayland

Güneydoğu Asya'ya özgü tek uçak gemisi olan HTMS Chakri Naruebet İspanya'da inşa edildi. Tayland Donanmasının amiral gemisi olarak hizmet vermektedir. Chakri Naruebet sadece 11.000 tonluk hacmi ve 599 feet uzunluğuyla dünyanın en küçük uçak gemisidir. 1997 yılında yapımı tamamlandığında, 6 adet AV-8S Harrier savaş uçağı ve yine 6 adet SH-60 Seahawk helikopteri taşıyacak bir kapasiteye sahip modern bir gemi olarak dikkatleri üzerine çekmişti. Bununla birlikte Tayland, bu geminin bakım ve idamesi için gereken özeni gösteremedi ve gemi son yirmi yıldır bakımsızlığın kurbanı oldu. Çok nadiren limandan ayrılmasına izin verildi. Üstelik, geminin misafirleri Harrier savaş uçaklarının hepsi, yedek parça eksikliği nedeniyle Tayland tarafından servis dışı bırakıldı. Böylece HTMS Chakri Naruebet, uçağı olmayan bir uçak gemisi haline gelmiş oldu.

İspanya

İspanya'nın Juan Carlos I (L-61) gemisi amfibik/hafif uçak gemisi karışımı bir gemi olarak kabul ediliyor. Tasarım olarak amfibik/hafif uçak gemisi karışımı bir gemidir. Hem denizden hem de havadan (helikopterlerle) asker indirme kabiliyetine sahip olan bu gemi, Harrier tipi savaş uçakları için tasarlanmış, rampası da olan bir piste sahiptir. 757 feet uzunluğunda, 26,000 ton ağırlığındaki Juan Carlos I, kendi sınıfında bugüne kadar kullanılan tek gemi olarak biliniyordu. İspanyol donanması; bu gemide konuşlandırdığı Harrier savaş uçaklarını, F-35B savaş uçakları ile değiştirmek istedi ancak Madrid’i ikna edemedi. Şimdilik İspanya F-35B satın almıyor. Harrier uçaklarından da vazgeçilmedi. Bu yönüyle gemi, karma gemi (uçak/amfibi) olarak kullanılmaya devam ediliyor.

Avustralya

Teknik olarak amfibi gemiler olan Canberra sınıfı gemiler; HMAS Canberra ve kardeş gemisi HMAS Adelaide'in her biri 757 feet uzunluğunda ve tam yüklü haldeyken 27,830 ton ağırlığındadır. İspanya'da inşa edilen gövdeleri İspanyol Donanması'nın Juan Carlos I sınıfı amfibi gemilerine dayanmaktadır. Gemilerde Sea King ve Sea Hawk helikopterleri ile Tiger taarruz helikopterleri, MRH-90 nakliye gemileri ve CH-47 Chinook ağır nakliye gemileri de dahil olmak üzere 12 uçak görev yapabilmektedir. Aslında Juan Carlos sınıfı gemiler, dikey kalkış ve iniş yapabilen savaş uçaklarını barındıracak şekilde inşa edilmiştir. Ancak Avustralya hükümeti envanterindeki F-35'lerin bu ikiz uçak gemilerinin güvertelerinde görev yapma olasılığını şimdilik düşünmemektedir.

Türkiye

İspanya gibi Türkiye de 10 Nisan 2023 itibariyle, TCG Anadolu adında bir amfibi/hafif uçak karma gemisini Türk donanmasının kullanımına verdi. Bu çerçevede inşa edilen TCG Anadolu, fiziksel ve boyutsal olarak İspanya'nın Juan Carlos I gemisine çok benzetiliyor. Bu normal, zira TCG Anadolu, İspanyol tersanesinin teknolojisi kullanılarak inşa edildi. Gövde yapısı neredeyse aynı yapıldı. Sedef Tersanesinde yapımı tamamlanan TCG Anadolu gibi, yakında inşasına başlanacak olan TCG Trakya için de İspanyol Navantia Tersanesi teknik destek sağlayacak. 

İspanyol gemisinden farklı olarak, Harrier yerine, Baykar yapımı TB2’lerin katlanabilir kanatlı versiyonu olarak üretilen 50 kadar TB3, TCG Anadolu gemisine konuşlandırılacaktır. Bu yönüyle, TCG Anadolu gemisi, dünyanın ilk İHA konuşlandırılan gemisi olarak da isminden söz ettiriyor. Türk donanmasının ihtiyaçları doğrultusunda yapılan TCG Anadolu, tam donanımlı 8-10 Genel Maksat helikopterini veya bu sayıda Atak, Cobra benzeri taarruz helikopterlerini güvertesinde misafir edebilecektir. 

Sonuç

Uçak gemilerinin geleceği güvence altında. Yarının okyanusları daha karmaşık ve çekişmeli olacak, yeni tehditler ortaya çıkacaktır. Yine de uçak gemilerinin, onları kullanabilen az sayıdaki donanmaya rakipsiz konvansiyonel üstünlük sağlamaya devam edeceği değerlendirilmektedir.