Tiger. Tiger, Tiger

192. Kaplan Filo, NATO Kaplan Filoları Buluşmasında, Boyaması ve Uçuşlarıyla Gururumuz Oldu

Bu yıl 59’uncusu yapılan geleneksel NATO Tiger Meet Buluşması, 13 Ekim 2023 tarihinde İtalya'daki Gioia del Colle Hava Üssünde başarıyla tamamlandı. İtalya'da 35 yıl aradan sonra ilk kez düzenlenen bu büyük tatbikatta 12 ülkeden 80 uçak Güney İtalya semalarında çok uluslu kollar şeklinde birlikte eğitim uçuşları gerçekleştirdiler. Toplamda dokuz gün süren uçuş operasyonları sırasında 1.100 sorti ve 800 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirildi. 

1960 yılında bir sosyal buluşma ve kaynaşma ortamı olarak bir grup genç pilot tarafından kurulan Tiger Meet organizasyonu, daha sonra kurumsal ve geleneksel bir yapı haline getirildi. Üyelerine birinci sınıf tatbikat ve eğitim imkânı sağlamaya başladı. Üyelerin harekâta hazırlık sevilerini daima ileriye taşımayı temel amaç edinen NATO Tiger Meet organizasyonu; uygun harekât senaryoları doğrultusunda her yıl farklı bir Kaplan Filonun ev sahipliğinde çok uluslu tatbikatlar düzenliyor.

Geleneksel olarak yılda bir defa icra edilen Tiger Meet tatbikatları, NATO üyesi ülkeler arasındaki dayanışmaya, birlikte çalışabilirliğe ve sağlam bir takım ruhunun oluşmasına katkıda bulunuyor. Bu tatbikatlar kapsamında çok uluslu icra edilen görevlerle Kaplan filoları harbe hazırlıklarını en üst seviyede tutma ve çok uluslu ortamda eğitim yapma fırsatı buluyorlar. Nitekim, pek çok uçuşlu tatbikata taş çıkartacak sayıda uçuş yapılıyor olması, Tiger Meet’leri; aynı zamanda Kaplan Filoları için bir buluşma etkinliği olmasının yanı sıra, önemli çıktıları da olan bir uçuş eğitim fırsatı ve çokuluslu tatbikat ortamı olarak da görülüyor. Kaplan filolar sadece bu yönüyle bile hiçbir Tiger Meet buluşmasını kaçırmamaya özen gösteriyorlar. Tiger Meet, katılımcı filolar yönüyle NATO üyeleriyle entegrasyon ve birlikte çalışabilirliği en üst düzeye çıkarmayı hedefliyor.

Bu yılki Tiger Meet; İtalya’da Puglia, Calabria ve Basilicata bölgelerinin hava sahası ile Sardunya adası yakınlarındaki hava sahasında gerçekleştirildi. Uçuş faaliyetleri iki hafta süren tatbikatta, karmaşık harekât ortamının gereklerine göre planlanan hava savunma, savunma baskısı, yakın hava desteği ve muharebe arama kurtarma uçuşları yanında büyük paket kol uçuşları da yapıldı. Özellikle sabah ilk sortide icra edilen çoklu görev paketi uçuşları, belirli bir senaryo dahilinde tüm NATO görev kollarının çokuluslu görev etkinlik seviyelerinin test edilmesine olanak tanıdı. Bu arada tehdit simülatörü işlevi gören bir TSP poduyla donatılan Almanya’ya ait GFD Learjet 35 tipi uçağı hem radar hem füze simülasyonlarıyla paket kolları çok fayda sağlayan gerçekçi bir uçuş eğitim ortamı sundu. Ayrıca, tatbikat uçuşlarının yapıldığı Calabria'da konuşlandırılan bir Sirius MAADS (Orta İrtifa Gelişmiş Hava Savunma Sistemi) ile yerden havaya benzetilmiş savunma sistemleri de tahsisli hedeflerin savunmasında gerçekçi bir simülasyon desteği verdiler. Tatbikatın havada yakıt ikmal desteğini bir adet KC-130J ve bir adet KC-767 havadan havaya yakıt ikmali uçakları verdi. İlaveten, bir adet G550 CAEW, bir adet E-3 AWACS, iki adet E-2 Hawkey uçağı, ortaklaşa tatbikatın hava bölümünde komuta kontrol uçağı olarak görev yaptılar. Muharebe arama kurtarma görevleri için bu yıl İtalyan HH-101'ler ile Fransız SA-342M Gazelle ve EC665 Tigre helikopterleri kullanıldı.

Tiger Meet her zamanki gibi üst düzey taktik uçuş eğitim görevleri, tüm kaplanların katıldığı Uluslararası Gece ve yine Tiger Oyunları gibi çeşitli geleneksel sosyal etkinliklerle süslendi. Kaplan Filolardan tatbikata katılan personel, kendi tasarımları uçuş tulumları ve aksesuarlar ile katılım sağlayarak, her yıl olduğu gibi bu yıl da zevkli çizgilerini, desenlerini birbirlerinin beğenisine sundular.

Aslında Tiger Meet’lerin en önemli özelliklerinden biri de o yıla has boyanmış özel renkleriyle/boyamalarıyla dikkat çeken çok sayıda uçağın katılmasıdır. Her yıl geleneksel olarak katılımcı kaplan filoları kendi renklerine göre, kaplan işaretleriyle süslenmiş, özel kuyruk armasıyla kaplanın heybetini yansıtan kaplan temalı figürlerle boyanmış en az bir uçakla, isterlerse daha fazla uçakla Tiger Meet buluşmalarında yer alıyorlar. Bu özel boyama geleneği, sadece Tiger Meet’lerde geçerli olan bir durumdur. Diğer tatbikatlarda bu tür uygulamalara yer verilmemektedir. Biraz Tiger Meet’leri diğerlerinden ayrıcalıklı gösteren bir fark da bu özel boyalı uçaklardır. 192’inci Filo Kaplanları, bu yıl kırmızı ve siyah tonlaması ağır basan bir Kaplan temalı uçakla katılım sağladılar. Çok dikkat çekici bulunan bu özel boyama, tüm katılımcılardan tam not aldı. 

Önümüzdeki yıl 60’ıncısı icra edilecek NATO Tiger Meet 2024'ün yapılacağı yer de bir yıl önceden belli oldu: Alman kaplanların ev sahipliğinde gelecek yıl yapılacak NATO Tiger Meet’in, Schleswig Hava Üssü’de, 3-13 Haziran 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı.

NATO Tiger Meet Tarihçesi

Tiger Meet, 1960 yılında İngiliz Hava Kuvvetlerine ait Kaplan çağrı adı ve armasını taşıyan iki filonun sosyal ortam oluşturmak maksadıyla bir araya gelmesiyle başlatılan bir faaliyetti. Bu filolara 1961 yılında Fransız EC 1/12 Filosunun katılımıyla, NATO içerisindeki filolar arasında işbirliği ve dayanışmanın artırılması amacıyla “NATO Tiger Association (NTA) (NATO Kaplan Birliği)” oluşturuldu ve bu faaliyete uluslararası bir kimlik ve tanınırlık kazandırıldı. Tiger Meet’lere katılım sağlayacak filolarda temel özelliğinin “Kaplan” çağrı adını kullanması, Kaplan armasını/peçini taşıması şartı aranıyor. 

1962 yılında Avrupa ve Avrupa’ya yakın ülkelerdeki Kaplan Filoları o yıl icra edilmesi planlanan Tiger Meet tatbikatına davet edildi. İlk olarak “Kaplan” sembolüne sahip birliklere Tiger Meet için yazışmalar özel adresler üzerinden yapıldı. Müteakiben bu yazışmalara üst düzey karargâhlardan resmi olarak geri dönüşler geldi. Çoğu NATO ülkesinin destek vermesi neticesinde NATO Kaplanları oluşumunun önü açıldı. 

Türkiye de bu özellikteki tek filosu olan, 9’uncu Ana Jet Üs Komutanlığında konuşlu 192’inci Filo Komutanlığı ile Tiger Meet tatbikatlarına katılma konusunda 1980 yılından itibaren istekli oldu. 1980 yılında NATO Tiger Topluluğuna katılım gerçekleştirildi. 1995 yılında 25-29 Mayıs tarihleri arasında Balıkesir’de aralarında bir Kaplan olarak benim de yer aldığım mini Tiger Meet-95 tatbikatına Türkiye ev sahipliği yaptı. Sonrasında 2005 ve 2015 yıllarında Türkiye iki büyük NATO Tiger Meet’te Kaplan Filoları misafir etti. 

192’nci Kaplan Filo Komutanlığının Kısa Tarihçesi

192’nci Filo Komutanlığı; 1948 yılında 102’nci Filo Bombardıman Grubu adıyla bünyesinde P-47 (THUNDERBOLT) uçaklarıyla Balıkesir’de kuruldu. 1950 yılında “KAPLAN” çağrı ismini kullanmaya başlayan Filo, 1952 yılında F-84G uçakları ile modernize edildi ve o yıl Hava Kuvvetleri Komutanlığının üs ve filo numaralandırmalarında devreye soktuğu yeni sistemin gereği olarak ismi 192’nci Filo oldu.

Kaplan Filo, sonraki yıllarda F-84F, RF-84F, RF-5, F-5 uçaklarıyla uçuşlarını icra etmeye devam etti. 21 Ekim 1975 tarihinde, İtalyan yapımı F-104S uçakları ile modernize edildi. Takiben Filo, yıllara sâri olarak Belçika, Hollanda, Norveç, Hollanda ve Almanya’dan alınan F-104G uçakları ile takviye edildi. 13 Mart 1992 tarihinde son F-104 uçuşu ile F-104 dönemini kapatan Kaplanlar, 8 Haziran 1993 tarihinden günümüze F-16 uçaklarıyla uçuşlarını icra etmeye devam ediyorlar. 

Kaynakça

Stefano D'Urso, NATO Tiger Meet 2023 Wraps Up In Italy, The Aviationist, 17 October 2023, https://theaviationist.com/2023/10/17/ntm-2023-final-report/

Levent Başara, “Tiger, Tiger, Tiger”, Uçantürk, Temmuz 1995, Sayı 398, s. 26-28.

Kaplanlar Ülkemizde Buluşuyor, Hv.K.K.lığı Web Sayfası, https://uygulama.hvkk.tsk.tr/ntm/index.html