Site İçi Arama

ekonomi

Dünyanın Bir Numaralı Mercimek Üreticisi Olamaz mıyız?

Literatürde anavatanı Asya olarak belirtiliyor, ancak mercimekle ilgili bulunan en eski kalıntıları Yunanistan'daki Franchthi Mağarası'nın derin katmanlarında bulmuşlar. Bu kalıntılar 9.500 ila 13.000 yıl öncesine aitmiş.

Mercimek, yeşili olur, kırmızısı olur. Sarısı bile var sanırım. 

Sonra kabuklusu ve kabuksuzu da var. Bir de kırılmışı, yani yaprak mercimek diyorlar galiba, öylesi de var.

Hem yemeği hem de çorbası çok lezzetlidir. Mercimek köftesi mesela, enfes olur.

Ben mercimek çorbasını da çok severim, şöyle üzerine kırmızı pul biber ve karabiber serpeceksin, bir de limon varsa yanında, daha ne isteyeceksin ki! Ekmek ban ban ye!

Mercimek oldukça da besleyicidir.

Mercimeği öğütüp un bile yapıyorlar. Mercimek unundan ekmek, makarna, poğaça gibi tuzlu şeyler yaptıkları gibi, kektir kurabiyedir, tatlı şeyler de yapıyorlar bildiğim kadarıyla.

Dedim ya, besin değeri de oldukça fazla diye. 

100 gram mercimekte 300 kalorinin üzerinde kalori varmış. 

Protein değeri de oldukça yüksek, yine 100 gramında kimi kaynaklara göre 8,77 gram, kimi kaynaklara göre de daha fazla protein vardır diye yazıyor internette. 

Bu protein değeri pişmiş etin protein değeri kadar olmasa da, mercimek de proteinli gıdalardan sayılıyor.

***

Literatürde anavatanı Asya olarak belirtiliyor, ancak mercimekle ilgili bulunan en eski kalıntıları Yunanistan'daki Franchthi Mağarası'nın derin katmanlarında bulmuşlar. Bu kalıntılar 9.500 ila 13.000 yıl öncesine aitmiş.

Bir de Suriye'deki Mureybet, Tell Abu Hureyra'da ve Eriha bölgesinde de MÖ 8.000 yıllarına ait mercimek ile ilgili kalıntılara rastlanmış. 

Yani anlaşılan insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri bir besin olarak kullanılıyormuş mercimek.

Bizim coğrafyamızda ise bildiğiniz gibi İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilebiliyor. Çünkü mercimek hem sıcağı seviyor hem de kireçli toprağı.

***

Kanada ve Hindistan’ın mercimek ihracatında başa oynayan ülkeler olduğunu biliyor muydunuz?

Amerika Birleşik Devletleri ve biz de ihracatçı ülkeler sıralamasında üçüncü ve dördüncü olarak sıralamaya girmişiz. 

Ardımızdan da Avustralya geliyor.

Listenin devamı Kazakistan, Nepal, Rusya, Bangladeş diye devam ediyor.

Ancak Kanada şampiyon, yıllık üretimi 2 milyon tonun üzerinde, Hindistan da az değil, o da 1 milyon 600 bin ton kadar.

Gerisi yani Amerika ve biz dahil 400 bin ton bile üretemiyoruz.

Amerika 380 bin ton, biz 350 bin ton gerisi de 250 bin ton civarı veya altı.

***

Mercimek bu kadar besin değeri yüksek bir gıda, üstelik bence aslında anavatanı da bizim coğrafyamız muhtemelen, niye bir Hindistan kadar mercimek üretemiyoruz ki biz de?

Neyimiz eksik?

Hindistan ve Kanada çok büyük toprakları olan ülkeler!

Tamam da, bir tek mercimek üretmiyorlar herhalde, biz ise mercimeğe önem verip çok dağa fazla mercimek üretimi yapabiliriz!

Dünyada 100 kilosu 36-38 dolar civarında. Gerçi bizde kimi marketlerde kilo fiyatı oldukça fazla olan mercimek var, ama benim bahsettiğim dünya kuru gıda borsalarındaki tonlarca satılan mercimek fiyatı.

Yani iyi bir ihracatçı olsak oldukça karlı bir üretim.

Biz ise bize bile yetiremediğimiz için Kanada’dan bile ithal etmek zorunda kalıyoruz.

***

Kısacası gıda önümüzdeki yıllarda da dünyada sorun olmaya devam edecek. Dünyada gıda fiyatları düşüş trendinde gibi görünse de, bu düşüşün sebebi mevsimsel yüksek üretimden kaynaklanıyor. Kuraklık olan senelerde fiyatlar birden tavan yapıyor.

Önemli olan en azından ülkenin eskiden olduğu gibi kendi kendini besleyebilen bir ülke olabilmesi.

Nüfusumuz sürekli artıyor, misafirlerimiz de hiç az değil, dolayısıyla tekrar tarım politikalarına dönmekte fayda var bence.

Bir de yeterince endüstriyel tarım yapabilsek, tarım ihracatçısı bir ülke olmamamız için bir sebep görmüyorum ben.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla

Araştırmacı Yazar Deniz BURSALIOĞLU
Araştırmacı Yazar Deniz BURSALIOĞLU
Tüm Makaleler

  • 06.11.2023
  • Süre : 2 dk
  • 904 kez okundu

Google Ads