Beyin göçü trafiği
“İnsanın vatanı gibisi yok” denirken şimdi oldu “Yurtdışının taşı toprağı altın” … Yurtdışını altın yapan taşı toprağı mı yoksa gönderdiğimiz altın zekalı çocuklarımız mı bilinmez
“İnsanın vatanı gibisi yok” denirken şimdi oldu “Yurtdışının taşı toprağı altın” …
Yurtdışını altın yapan taşı toprağı mı yoksa gönderdiğimiz altın zekalı çocuklarımız mı bilinmez ama beyin göçünün hatırı sayılır bir etkisi olduğu kesin…İster öyle olsun isterse böyle, bu yurtdışı gerçeğinin artarak devam ettiğini ve daha uzun müddet de süreceğini tahmin etmek hiç de zor değil.
Peki bu akışı nasıl değerlendirmek gerek?
Öncelikle dünyada bu beyin göçü her ülkede var mı, bu göç nereden nereye?
Dünyadaki duruma bakacak olursak;
Project Atlas 2020 rakamlarıyla dünyada 5.6 milyonun üstünde öğrenci eğitim için yurtdışını tercih etmiş görünüyor. Buna dünyada dolaşımda olan uluslararası öğrenci sayısı da diyebiliriz. Ya da uluslararası öğrenci pazarı…Büyüme hızı dikkate alındığında bu rakamın 2025 yılında yaklaşık 8 milyon öğrenciye ulaşması bekleniyor.
Bu öğrencilerin dünyada ağırlıklı hangi ülkelerden olduğunu incelediğimizde önümüze şöyle bir sıralama çıkıyor;
- Çin / 600 bin öğrenci / %10 (DYÖPP) dünya yurtdışı öğrenci pazar payı
- Hindistan / 200 bin öğrenci / %3,5 DYÖPP
- Güney Kore / 120 bin öğrenci / %2,1 DYÖPP
- Almanya / 110 bin öğrenci / %2 DYÖPP
- Fransa / 90 bin öğrenci / %1,5 DYÖPP
- Suudi Arabistan / 90 bin öğrenci / %1,5 DYÖPP
- Türkiye / 87 bin öğrenci / %1,5 DYÖPP
Dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip iki ülkesi olan Çin ve Hindistan’ın ardından gerek nüfus gerek teknoloji gerek se maddi güç açısından öne çıkmayan Türkiye’nin dünya yurtdışı öğrenci pazarında ve beyin göçünde 7. sırada yer alması gerçekten oldukça şaşırtıcı. 87.000 öğrenci ve %1,5 luk yurtdışı öğrenci pazar payı ile Türkiye dünyada güçlü bir oyuncu konumunda. Tüm ülkesel yan faktörlerin yanı sıra aslında bu gösterge Türk gencinin iyi eğitime ve öğrenmeye ne kadar açık, hevesli ve ileri görüşlü olduğunun da belirgin bir kanıtı.
Yurtdışında okumak için bu öğrencilerin ağırlıklı ilgisini çeken popüler ülkelere baktığımızda ise ilk 5 ülkeyi
Yaklaşık;
- %20 pay ve 1.075 bin öğrenci sayısıyla Amerika Birleşik Devletleri
- %10 pay ve 551 bin öğrenci ile İngiltere
- %9 pay ve 503 bin öğrenci ile Kanada
- %9 pay ve 492 bin öğrenci ile Çin
- %8 pay ve 463 bin öğrenci ile Avustralya
oluşturmaktadır. Özellikle Kanada ve Avustralya son senelerde gösterdiği yabancı öğrenci sayısındaki yükseliş ve yaptığı pay artışı ile dikkat çekmektedir.
Bu ülkelerden bazıları ise kendi yüksek öğrenim öğrenci sayılarına kıyasla ciddi oranda uluslararası öğrenciye ev sahipliği yaparak ön plana çıkmaktadır. UNESCO 2020 raporuna göre %31’lik yabancı öğrenci oranıyla Avustralya 1. sırayı alırken, %23’lük oranıyla Kanada 2. sırada, %22 ile İngiltere 3. olmaktadır. Bu oranlar söz konusu ülkelerde yabancı öğrenci gerçeğine bakış açısı ve pozitif toleransın da açık göstergesidir elbette.
Peki Türk gençlerinin yurtdışı eğitimle ilgili geçmişte ve şimdilerde ağırlıklı eğilimlerini nelerdir?
Türkiye 2020 tahminlerine göre 82 Milyon nüfusa sahip. Bu nüfusun takribi %40’ı 24 yaşın altında, hatta %30 ‘unu da 18 yaş altı gençler ve çocuklar oluşturuyor. Birçok öğrenci üniversite ve sonrası eğitim için yurtdışına gitmeyi arzu ediyor.
Türkiye’de gençler yüksek öğrenim fırsatları açısından geleneksel olarak Almanya’yı favori görseler de şu son birkaç yıl içinde Amerika, İngiltere ve Kanada daha popüler ülkeler haline gelmiştir. Birçok öğrenci daha iyi eğitim almak için yurtdışına gözünü dikmiş ve bu şekilde dışarıda okuyan gençlerimizin sayısı 87,000 ‘i bulmuştur. Dünyada eskiden tercih edilen ülkeler de değişime uğramış ve bugün yurtdışı eğitimde Çin, Rusya, Güney Kore ve Japonya gibi oyuncular da pazarda söz sahibi olmaya başlamışlardır.
Türk gençleri ağırlıklı olarak lisans ve lisans üstü eğitimleri için yurtdışına çıkmakta ve çoğunlukla okumak için Amerika, İngiltere, Kanada, Almanya, İsveç, Hollanda, Çin, Malezya, Macaristan, Rusya ve Polonya’yı tercih etmektedirler.
Bu öğrencilerin liste başı hedefi ise öncelikle Amerikan Üniversiteleri oluyor. Yurtdışına giden öğrencilerimizin neredeyse dörtte biri Amerika’da eğitim alıyor. 2020 istatistikleri 9500 Türk öğrenci sayısı ile Amerikan üniversitelerinde en fazla milliyete sahip 15. Ülke konumunda Türkiye’yi gösteriyor. Türkiye Avrupa ülkeleri arasında da İngiltere sonrasında Amerika’ya en fazla öğrenci gönderen 2. ülke konumunda bulunuyor. Bu üniversitelerde okuyan gençlerin neredeyse yarısı lisans üstü eğitim alıyorlar.
Hal böyle iken Türk Üniversiteleri ile Yurtdışı Üniversitelerini hangi kriterlerde karşılaştırmak gerekli? Bu gençler neyi gördü ve gözünü yurtdışına dikti?
Bir sonraki yazımda birlikte bu konuyu irdeleyeceğiz.
