Denizyolu Taşımacılığına Neden Önem Vermeliyiz?
Bugünkü ve geçmişteki hemen her hükümetin tercihi karayolu ulaşımı olmuş. Bu amaçla dağlık bir yapıya sahip ülke üzerine oldukça çok büyük yatırım masrafı gerektiren bir sürü yollar yapmışız. Ya denizyolu taşımacılığı?
Hiç liman tasarımı yaptınız mı?
Kendine has parametreleri vardır liman tasarımının.
Sırf inşaatını dikkate alacak olursak ön kararların alınabilmesi için bir sürü dalga formülü ve dalgakıran hesapları olur. Limanın konumunu da özenle seçmeniz gerekir.
Ben de profesyonel iş hayatımda bu konuda hiç çalışmadım.
Ancak üniversitede seçmeli ders olarak liman tasarımı dersi almıştım. Şimdi çok hatırlamıyorum detaylarını, ancak o zamanlar biraz da bilgisayar programlamasına kafayı taktığım için dersin bitirme projesinde liman tasarımı üzerine bir optimizasyon programı yazdığımı hatırlıyorum.
Benimkisi doğal olarak o zamanlar dalgaların liman içinde dalgakıran vasıtasıyla sakinleştirilmesi üzerine hazır verilmiş birtakım grafikleri bilgisayar ortamına aktararak grafiklerden çıkardığım formülleri kullanıp, dalgakıran boyunun optimize edilmesi üzerine basit bir programdı. Programda asıl zor olan kısım grafiklerin formüllere oturtulmasıydı.
Bugün o programın kodları elimde yok tabii ki, her şey üniversite yıllarında kaldı.
Zaten büyük ihtimal bugün bu konularda çok daha profesyonel programlar üretilmiştir ve kim bilir daha ne farklı kıstaslarla liman tasarımı yapmak artık mümkün hale gelmiştir.
***
Evet, ülkemiz gerçekten üç tarafı denizlerle kaplı bir ülke ve aslında bence mevcut limanlarımız oldukça az.
Olan limanların iktidar tarafından kimi kuruluşlara peşkeş çekilmesi konularına girmek istemiyorum, ama potansiyel olarak daha bu konuda yapılacak çok yatırım olduğunu söylemem gerektiği de bir gerçek.
***
Tabii ki liman gibi yatırımlar çok büyük yatırımlar, bu yatırımlar için çok büyük paralar gerekiyor.
Üstelik böyle bir yatırım bütçesi sadece inşaat maliyeti ile de sınırlı değil. Bu aynı zamanda büyük bir stratejik yatırım.
Öncelikle politik açıdan ben de uluslararası deniz taşımacılığında varım diyeceksiniz ve buna devlet desteği ile fırsat yaratacaksınız.
Yani uluslararası arenada güçlü olacaksınız.
Ülkemiz aslında ticaret açısından coğrafi olarak Avrupa ile Asya arasında bir köprü konumunda.
Asya’dan yola çıkmış bir üretimin Avrupa pazarlarına ulaşabilmesi için en uygun konumdaki ülke biziz bile diyebilirim.
Asya üretiminin bizim limanlarımıza kadar ulaşımı ayrıca demiryolu taşımacılığı gerektiriyor ve bu konuda daha önce bir yazı yazdığımı hatırlıyorum.
Ancak benim bir türlü aklıma yatmasa da, politik olarak bugünkü ve geçmişteki hemen her hükümetin tercihi karayolu ulaşımı olmuş.
Bu amaçla dağlık bir yapıya sahip ülke üzerine oldukça çok büyük yatırım masrafı gerektiren bir sürü geniş yollar yapmışız. Birçoğu da kalitesiz yapılmış durumda.
Halbuki deniz taşımacılığı yapılacak liman masrafı ile yeterli olduğu için (artık deniz üzerinde ayrıca yol yapma masrafınız yok sonuçta!) karayolu taşımacılığına nazaran oldukça düşük maliyet gerektiriyor denebilir.
Tamam, sadece liman masrafı değil ihtiyaç, büyük deniz filoları kurmak da kolay iş değil.
Ancak istenirse verilecek teşviklerle özel sektörün deniz filoları kurması bunca yılda halledilebilecek bir şeydi bana göre.
Maksat eğer uluslararası denizcilikte söz sahibi olmak olsaydı şimdiye kadar çoktan bu konu halledilebilirdi.
Üstelik ülkemizde gemi yapım sektörü de hiç azımsanacak düzeyde değil. Oldukça çok tersanemiz var. Dünyanın birçok yerine oldukça kaliteli, talep gören gemiler yapıp satıyoruz.
***
Peki çok mu geç kaldık?
Bence hayır, halen daha yapılabilecek çok şey var.
Her yere liman yapsak olur mu peki demeyin.
Tabii ki yeterli olmaz, bu hem politik hem de stratejik bir karar dediğim gibi.
Deniz taşımacılığına öncelik vereceksiniz!
Biz denizlere açılıyoruz diyeceksiniz!
Deniz filoları kuracaksınız!
Sadece kendinize değil, ilgi duyan herkese fırsat vereceksiniz.
Gerekiyorsa küçük yatırımcıların ortak olabileceği imkanlar yaratacaksınız.
***
Liman inşaatları mı?
Onlar devede kulak kalır, siz önce uluslararası arenada var olduğunuzu ispat edin, gerisi kolay.
Bunun için de devlet olarak deniz taşımacılığını öncelikli hedefiniz olarak görün.
Unutmayın, bugün döviz geliri olarak turizm nasıl bir kurtarıcı olarak görülüyorsa, deniz taşımacılığı da çok büyük bir döviz kaynağı olabilir ülke için.
Sonuçta üç tarafımız denizlerle kaplı, kıymetini bilelim derim.
Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla.
