Zafer Havalimanı ve Hava Taşımacılığı

Gelecekte uçaklar nasıl olacak?

Bilim kurgu filmlerde genellikle gelecekte uçan arabalar, dikey yollarda giden araçlar görüyoruz, en azından bir hava yastığı üzerinde hareket ediyorlar. Senaristlerin hayallerinde araçlar çeşit çeşit şekillerde oluyor, ama dikkat ettim, en büyük uçan araçlar bile uçak gibi iniş yapmıyor, kuşlar gibi konuş yapıyor, hiç öyle bugünün uçaklarının indiği gibi büyük havaalanları yok filmlerde, senaristlerin gelecek hayalleri hep dikey kalkış yapan, inerken de yumuşak konuş yapan hava araçları.

Aslında ben de küçükken o telli pervaneleri çok severdim. Yukarı doğru hızla itersin, uçar gider.

Bir de akağaç tohumları olur, havaya atarsın, döne döne iner, toplardık küçükken, yüksek bir yerden aşağıya salarsın, uçar gider.

Daha eskisi var mıdır, bilmiyorum, sanırım uçan araçların ilk hayalini kuran Leonardo di ser Piero da Vinci, 1488 ve 1489 yıllarından kalma iki farklı çizimi var. Bir zamanlar bu çizimlerden yola çıkıp aynısını yaptıkları bir belgesel izlemiştim. Gerçi büyük usta çizimlerinde bilerek bazı şeyleri hatalı yapıyormuş diye hatırlıyorum, uçurabilmişler miydi yaptıklarını hatırlamıyorum.

Aslında bugün jet teknolojisi de olsa, helikopter de olsa, ya da dron-jet tarzı hibrit araçlarda da dikey iniş ve kalkış yapabilen yeni model araçlar üzerinde çalışan çok firma var. VTOL araçlar diye yazınca bir sürü bilgi çıkıyor internette, İngilizce "Vertical Take-Off & Landing" baş harflerinden kısaltma, dikey kalkış ve iniş. Ama bu firmaların birçoğu askeri amaçlar için çalışıyor, çünkü henüz dünya bu teknolojileri geliştirme döneminde, sivil amaçlar için o kadar çok kullanılmadığı için de henüz ekonomik değil.

Bence geç kalındı aslında, herhangi bir teknoloji başlangıçta her halükârda pahalı oluyor, fiyat ancak sivil kullanıma sunulduğunda dengesini buluyor, rekabet sonuçta, ekonominin de dengesi.

Hava Yolu, Çağın Önemli İhtiyaçları Arasında Sayılıyor:

Hava ulaşımı günümüzde artık çağın ihtiyaçlarından sayılıyor. En azından konfor ve zaman tasarrufu anlamında faydalı. Bu yüzden bütün devletler bu konuya önem veriyor, biz de veriyoruz.

Buraya kadar bir sorun yok.

Zaten anlaşılan henüz yeterince yeni teknoloji üretilemediği sürece ve üretilebilen teknolojilerin ekonomik seviyelerde kullanımı mümkün olana kadar, yani şimdilik diyelim, hava yollarını devasa boyutlara gelmiş küresel birkaç firma domine ediyor ve bir süre daha bu durum değişmeyecek. Onlar da mevcut uçak tipleri üzerine rekabet halindeler. Bu yüzden şimdilik klasik havaalanlarına ihtiyaç duyuyoruz. Belki ileride bu durum değişir, aslında değişeceğine ben eminim.

Yine de benim aklıma bazı soru işaretleri takılıyor.

Dünyanın birçok ülkesinde küçük şehirlere ulaşım küçük uçaklarla yapılıyor, jet ya da pervaneli, ama küçük uçaklar.

Ben Rusya'da birçok küçük şehre bu tip uçaklarla uçtum. Kazakistan'da da öyle. Evet, o kadar hızlı uçamıyorlar, ama bence yeterli. Başka ülkelerde de filmlerden ya da belgesellerden gördüğüm kadarıyla aynı. Küçük uçaklar kullanılıyor.

Türkiye’de benzer şekilde küçük jetler niye kullanılmaz bilmiyorum. Pırpırlı uçaklar da gayet ekonomik, onlar niye kullanılmaz? Bu küçük uçakların iniş kalkışta ihtiyacı olan havaalanları uluslararası uçuş yapabilen büyük uçaklarınki kadar büyük değil. Çok daha ekonomik şartlarda havaalanı yeterli oluyor iniş kalkış için, isteseydik her şehre bile bir havaalanı yapabilirdik.

Kötü Örnek: Zafer Havaalanı

Biz ne yaptık? Zafer havaalanını bir kaza olarak kabul etsek bile, bir tek sorunlu havaalanı orası mı? Maksat bilinçli ya da bilinçsiz, yatırım yapıyor görüntüsü altında büyük paralar kazanmak olunca, belki de bu kazanılan büyük paraların paylaşımı olunca böyle oluyor işte.

Dikey İniş Kalkış Yapan Uçaklarla Ulaşım Düşünülmeli.

Gelecek dikey inip kalkabilen uçaklarda. Büyük beton alanlara ihtiyacımız olmayacak yakın zaman sonra. Bu benim görüşüm, hissiyatım. Bence şimdiden planımızı buna göre yapmalıyız. Bugün en azından yapabileceğimiz şey gereksiz harcama yapmamak, israf dinimizce de haram. Hava taşımacılığı bir ihtiyaç, onu biliyorum, ama daha ekonomik çözümler bulabiliriz. İyi bir planlamayla neresi hub olmalı, nereye aktarmalı küçük uçaklarla uçuş yapılabilir, hepsi planlanmalı ve minimum kaynak harcayarak yatırımlar planlanmalı. Öyle kamu-özel iş birliği yalanıyla yolcu garantileri olunca bütçenin şirazesini doğrultamıyoruz, ülke olarak borç içinde yüzüyoruz.

Sonra anasının karnındaki bebe bile dünyanın borcuyla doğuyor. Kul hakkı diye bir şey var, Allah bile affetmiyor, küçücük bebelerin hakkını ve ahını hiç affetmez.

Gelecek için Planlama Şimdiden Yapılmalı:

Her zaman diyorum, geleceği planlamamız lazım, yüz yıllık planlara ihtiyacımız var, vizyon sahibi uzmanlarımızın yaptığı planlar olmalı. Planı takip eden yöneticilerimiz olmalı, takip etmeye zorunlu olan yöneticiler.

Yönetime gelen iktidarlar bu ülkeyi oraya buraya beton dökerek savuramamalı. Nasıl yaparız bilmiyorum ama bunu sağlayacak bir yönetim sistemine ihtiyacımız var.

Bunu bir inşaat mühendisi olarak söylüyorum. İnşaatın ülke ekonomisinde ne gibi etkileri ve faydaları olduğunu gayet iyi bilerek söylüyorum.

Bizim kendi teknolojimizi kendimizin geliştirmesi gerektiğine girmeyeceğim bile.

Hepsinden önce vizyon sahibi, akıllı kadrolara ihtiyacımız var, attığı her adımda önce ülkesini düşünen, bu ülkeyi çok seven insanlara ihtiyacımız var.

Moskova'dan sevgiler.