Enflasyonun Standardı Nedir?

Enflasyon diyoruz ya, sürekli devletin resmî kuruluşu olan TÜİK ile bağımsız denilen ENAG ve kimi başka kuruluşların enflasyon seviyesi konusunda yaptıkları beyanatlar birbiri ile adeta kavga eder gibi oldukça farklı seviyelerde açıklanıyor.

Merak ediyorum, yok mudur bunun bir standardı?

Niye bu kadar farklı rakamlar ortalığa saçılmış durumda?

Aslında var da, o iş biraz zor aslında. Standart bir formüle göre hesaplasan bile çıkan enflasyon hiç kimseye uymaz.

Sonuçta herkesin enflasyondan etkilenme oranı farklı oluyor. Çünkü hepimizin harcamaları, tercih ettiğimiz yaşam tarzı farklı olduğu için, satan aldığımız şeyler de farklılık içeriyor ve o yüzden de öyle enflasyon oranı şudur diyebileceğimiz standart bir formül hiç kimseye uymuyor.

Bunu bilen hükümet kendi işine nasıl geliyorsa öyle bir enflasyon sepeti oluşturup enflasyon değerini istediği gibi çıkartıyor.

***

Sanırım bu dediklerimden ENAG ve diğer kuruluşların da çıkardıkları enflasyon oranlarının ram olarak doğru değerde olmadığını anlamışsınızdır.

Onlar da kendilerine göre bir sepet kurup enflasyon hesabı yapıyorlar.

Peki yok mudur bunun bir standardı?

Doğrusunu isterseniz bence olmalı.

Nasıl bir zamanlar kimileri kulaç demişler, kimileri adım demişler, ana sonradan metrede karar kılınmış, mesafe ölçüsünün bir standardı oturmuş dünyada, enflasyonun da gün gelecek standardı oturacak.

Gerçi metre derken Amerikalılar biz inç kullanmaya, mil demeye devam edeceğiz diye ısrar ediyorlar, İngiltere de aynı bildiğim kadarıyla, yani uzunluk biriminde bile halen daha uluslararası bir standart oturtulmuş diyemem.

O yüzden enflasyon hesabının standardı ne zaman oturtulur inanın hiç bilmiyorum.

***

Peki durum buysa biz ne yapacağız?

Çok merak ediyorsanız kendi enflasyonunuzu hesaplayabilirsiniz. Yazın bir kenara ay içerisinde neyi kaça alıyorsunuz diye, bir sonraki ay karşılaştırın. Senesine düzgün hesap tutarsanız kendi enflasyonunuzu en doğru şekilde sadece siz hesaplayabilirsiniz.

Sonra?

Sonra ne olsun, ya ayağınızı yorganınıza göre uzatmanız gerektiğini öğrenirsiniz, ya da ticaretle falan uğraşıyorsanız eğer, iyiymiş ya, benim gelirim daha fazla artmış diye de sevinebilirsiniz.

Sabit gelirli biriyseniz muhtemelen yandım Allah diyeceksiniz. Çünkü dedim ya, ücret artışları için hükümetimiz kendince hesap yapıp her seferinde minimum ücret artışı yapmayı prensip edinmiş durumda.

Sokaklara dökülüp protesto etmeyi de kimse göze alamadığına göre, var mı başka çaresi, sıkacaksın kemeri biraz daha.

***

Ben yine de standardize edilmesinin iyi olacağını düşünüyorum. Hesap şeffaf olarak yapılmalı.

Şeffaf olsa da fark eder mi? Amaç yükü senin sırtına bindirmek olduktan sonra, bugün enflasyon ile yüklerler yükü sırtına, yarın enflasyon olmuyorsa başka bir yöntem bulurlar.

Yeter ki insanları aldatmak istesinler. Yöntem çok!

***

Toparlayabilecekler mi dersiniz?

Belki, belki de mümkün değil!

Şimdilik uluslararası piyasalara güven vermiyorlar, finansman bulmak için başvurmadıkları kapı kalmadı, ama hiç kimse riske girmek istemiyor.

Turizm gelirleri de istenen düzeyde olmadı, bilmiyorum, borç para bulamazlarsa durum kötü görünüyor, öyle Arap ülkelerinden alınan geçici borçlarla dövizi belli bir seviyede suni olarak nereye kadar tutabilecekler hiç kimse bilmiyor. Eninde sonunda vadesi gelen asıl borçların geri ödenmesi gerekecek. Bunun için ise para bulunması gerekiyor, ya da kazanılması. Ya da son çare bir şeyler satmak.

Biz biliriz ne satacağımızı!

***

Aman ya, ben niye dert ediyorum ki bunları. Millet verdi mi kardeşim yetkiyi, daha ne, batarsa batsın, batırırlarsa batırsınlar ülkeyi. Sata sata bir şey bırakmadılar zaten.

Biz zengin ülkeyiz, sat sat bitmez zenginliğimiz!

O yüzden ben artık dert etmemeye karar verdim.

Kendi düşen ağlamaz!

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla