Dolar Kuru 10 Liraya Nasıl Düşer?

Cevap çok basit! Arz ve talep 10 lirada dengelenirse neden olmasın!

Peki bu dengeyi nasıl kurarız?

İşte bu sorunun cevabı zurnanın zırt dediği yerdir.

Bugün olduğu yerdeki dengeyi nasıl sağlıyorlar spekülasyonu yapmayayım. Birçok ekonomist ekranlarda detaylarını anlatıyor zaten. Arka kapılardan satılan döviz tekrar kasaya dönüyor ve tekrar tekrar satılıyor. Arada sistem dışına kaçan döviz yerine de artık nerelerden geliyorsa, bir şekilde döviz bulunuyor. Şimdilik bir dengesini kurdular gibi görünüyor, ama nereye kadar sürecek bu yalan döngü bilemiyorum.

Normali nasıl olmalı peki?

Daha önce de yazmıştım. Ben borç paraya tümden karşıyım aslında. Kendi hayatımda da bu prensibi mümkün olduğunca uygularım. Kredi kartı kullanırım ama hesabımda mutlaka karşılığı vardır yaptığım harcamanın. Eğer gününü şaşırıp da ödemeyi bir iki gün kaçırmamışsam, kullandığım kredi kartı için hiç faiz de ödemek zorunda kalmam.

Ama ticaret yapıyorsanız sadece kendi sermayeniz yeterli olmuyor. En azından ticaret belli bir sermaye istiyor ve o kadar sermayeniz olmayabiliyor. Mecbur kalıyorsunuz, bankalardan kredi kullanıyorsunuz.

Devletler için ise durum biraz daha farklı. Uluslararası ticaret daha önce de yazdığım gibi döviz karşılığında yapılıyor. Swap uygulamaları da var, ama bu durumda eğer Amerikan doları veya Euro kullanmak istemiyorsanız karşılıklı ticaretin dengeli olması gerekiyor. 

Bizim gibi özellikle enerjiye büyük oranda döviz harcaması yapması gereken ülkelerde, enerji kaynakları fiyatları uluslararası piyasada döviz ile, daha da doğrusu Amerikan doları ile belirlendiği için mecbursunuz Amerikan doları bağımlısı olmaya.

Sadece enerji harcamaları değil tabii ki, ülkede yaptığınız üretimler de bugün büyük oranda ithal hammadde ve ara ürünlere bağımlı.

Bir de kendiniz üretemediğinizden dünya çapında moda olmuş teknolojinin bağımlısı ve tüketicisi olduğunuz için de ayrıca döviz ihtiyacınız oluyor.

Sonuçta döviz ihtiyacınız kazancınızdan fazla olunca mecburen döviz fiyatları uçuşa geçiyor. Farkını ancak borç alarak kapatıyorsunuz. Borç para ise ilave faiz gideri demek, yani bir sarmal işte.

Denge kurabilmek önemli. 

Dövize bağlı ana kalemleri sıralayacak olursak, bir yanda harcama kalemleri olarak:

• Enerji harcamaları

• İthal hammadde ve ara ürün

• Tüketim malları ithalatı

• Borç ve faizi geri ödemeleri 

• Sıcak para çıkışı 

• Yabancı yatırımcı kâr çıkışları 

• Vatandaşların döviz birikimi

Diğer yanda da kazanç kalemleri olarak:

• Üretilerek ihraç edilen ürünler

• Tarımsal ihracat

• Turizm gelirleri

• Alınan ya da çevrilen borçlar

• Sıcak para girişi 

• Yabancı sermaye yatırımları 

• Vatandaşın döviz bozdurması

Bu başlıklar altında ana kalemleri saysak yeter herhalde.

Demek ki denge için yapmanız gereken ihraç kalemlerinde artış ve ithal kalemlerinde tasarruf etmek.

Denge hangi yöne kayarsa ona göre döviz kurları da oynar. Talep çoğalırsa döviz fiyatları artar, arz artarsa döviz fiyatları düşer.

Şimdilik özellikle enerji harcamaları ve lüks ithalat sebebiyle döviz fiyatları sürekli artış yönünde baskın çıkıyor.

Üstelik yapılan yanlışlar nedeniyle vatandaşların da döviz alımına aşırı talebi yüzünden döviz fiyatları geçen yılın eylül ayından itibaren aşırı derecede yükselmek durumunda kaldı.

Sıcak para da ülkeden çıkış yapınca devletin yeterince döviz arzı yetmedi, alın size döviz kurlarındaki fırlayışın sebebi!

Evet, çözüm!

• İhracatı artıracağız.

• Katma değeri daha fazla olan pahada ağır, yükte hafif teknolojik ürünler üreteceğiz.

• İhracatı artırmak için üretimi artırmak lazım, bu da daha fazla enerji ihtiyacı demek, yani daha fazla enerji harcaması. Enerji kaynaklarını milli kaynaklara çevireceğiz. Enerjiyi ithal bağımlılıktan kurtaracağız.

• Tasarruf yapacağız, daha az lüks ve dışarıdan ithal ürün harcayacağız. Yerli malı yurdun malı, herkes onu kullanmalı!

• Tercihim değil, ama yabancı yatırımcıyı özendirici güven ortamını oluşturacağız, ki döviz getirsin, yaraya merhem olsun.

• Yine tercihim değil ama sıcak para gelmesi için yine güven ortamını sağlayacağız.

• Vatandaşın dövize kaymasını önleyici önlemler alacağız. Bu amaçla kur korumalı mevduat çıkardılar, ama zararı faydasından daha çok. Demek ki daha mantıklı yöntemler bulacağız. Vatandaş Türk parasına güvenecek. Bunu sağlayacağız.

• Bir de vatandaşın gönül rahatlığıyla harcama yapmasını sağlamak lazım, bu ise yeterince kazanmayla olur. Yeterince kazanmak demek dengeli ve yeterince gelir demek, gelir adaleti demek.

• Gönül rahatlığı için stabil bir piyasa lazım, yani enflasyon olmayan bir piyasa. Enflasyonu önleyeceksin!

Yani o kadar da zor değilmiş, değil mi?

Hadi bakalım, seçimlerde oy isteyenler, söyleyin bu dediklerimi nasıl yapacaksınız? Anlatın!

Ben bu dediğim her şey için ayrıntısıyla daha önce yazılar yazdım. Enerji için de yazdım, enflasyon için de. Üretim için de, teknoloji için de. Planlamasından tutun toplum psikolojisine bir sürü yazı oldu.

Benimkisi fikir jimnastiği genelde, ama sizler eğer ciddi ciddi bu ülkeyi yönetmeye hevesliyseniz bir de sizi dinleyelim. 

Siz nasıl indireceksiniz dolar kurunu en azından 10 liraya, hadi anlatın.

Moskova'dan herkese sevgi ve saygılarımla.