Site İçi Arama

hukuk

İnsansız (Şoförsüz) Taksi Kaza Yapıp Birinin Ölümüne Neden Olsa, Hakim Kimi Hapse Atacak?

Yapay zekanın refleksleri biz insanlardan çok daha hızlı olacağı için kazalar bizlerin yaptığı kaza oranından çok daha düşük olacaktır. Ancak yine de o hızda hareket halinde olan bir aracın kaza yapma riski her halükârda var.

Bugünlerde otomobil firmalarının üzerinde en çok uğraştıkları konulardan biri kendi başına şoförsüz olarak yollarda hareket edebilecek araçlar.

Evet, zaten artık var böyle araçlar demeyin. Henüz piyasaya sürülmüş modeller oldukça sınırlı. Üstelik direksiyon başında bir sürücünün bulunması ve gerektiğinde müdahale etmesi de gerekli koşul.

Ancak günümüzün yükselen konusu yapay zekanın bu konuya da uyarlanması üzerine gerçekten oldukça yoğun bir çalışma var.

Nedir ana sorun?

Eğer yapay zekanın sürdüğü bir araç insan hayatının riske girdiği bir durum ile karşı karşıya kalırsa nasıl karar vermeli?

İki kişinin hayatı yerine bir kişinin hayatını riske atmayı öğrenmeli.

Ya da genç bir insan yerine yaş almış birinin hayatını riske atmalı.

Evet, biz insanlar da yollarda kaza yapıyoruz ve bizlerin son saniyede verdiğimiz kararlarla o kazanın sonucu belirleniyor.

Yapay zekanın refleksleri biz insanlardan çok daha hızlı olacağı için kazalar bizlerin yaptığı kaza oranından çok daha düşük olacaktır. Ancak yine de o hızda hareket halinde olan bir aracın kaza yapma riski her halükârda var.

Dolayısıyla kontrol tamamen yapay zekâ kontrolüne verildiğinde ne olacak? Yapay zekâ nasıl karar vermeli?

Burada konu bilgisayar programı değil! Yapay zekâ diyoruz, yani kendi başına öğrenebilen bir bilgisayar programından bahsediyoruz. Yani biz insanlar oturup baştan kuralları koyalım gibi basit bir çözümü yok bu konunun.

Karar vermesini kendi başına öğrenmesi gereken bir programdan bahsediyoruz. Tabii ki baştan konuşmuş kurallar olacaktır ve yapay zekâ o kurallara uyarak hareket edecektir. Yine de her türlü pozisyonun önden programa tanıtılması mümkün değil. O yüzden değerlendirmenin ortaya çıkan her olaya göre ayrıca yapılması gerekiyor. İşte burada da yapay zekanın olayın koşullarını her yönü ile algılaması ve baştan konulmuş kurallara göre değerlendirme yapması beklenmeli.

***

Evet, diyelim ki bir kaza oldu ve yapay zekâ ile sürülen bir araç bir kişinin ölümüne sebep oldu!

Bu durumda ne yapacağız?

Olayın kanuni bakış açısı nasıl olacak?

Yapay zekayı hapse atacak haliniz yok ya!

Dolayısıyla her şeyden önce kanuni sorumluluğun da baştan belirlenmesi gerekli.

***

Bu noktada doğal olarak kanun yapıcıların bu konularda ne kadar bilgi sahibi olup olmadıkları aklıma geliyor.

Bu kadar detaylı olarak düşünebilecek kanun koyucularımız var mı?

Bence yok!

Milletvekillerimizi zaten biz halk bile seçmiyoruz. Bizden beklenen sadece sandık önümüze konulduğunda, o da beş yılda bir gidip siyasi görüşümüze uygun olarak oy kullanmamız.

Milletvekili olmak ise partilerin tüzüklerine uygun olarak hazırlanan listelere girebilmek ile ilişkili bir konu.

Zaten direkt halk bile karar verecek olsa kimin milletvekili olacağına, halkın be kadar bilgisi var ki bu konularda?

Dolayısıyla ben bu konularda olması gerektiği gibi kanuni düzenlemeler yapılmasının da oldukça zor olduğu görüşündeyim.

***

Peki kim karar verecek bu kadar hassas bir konuya?

Otomobil firmalarında çalışan yapay zekâ yazılımları üzerine çalışan bilgisayar mühendisleri mi?

Bence hayır! Onlar mevcut düzenlemeler çerçevesinde programlama yapıyorlar. Bu konu onları aşan bir konu.

Öyleyse kim?

Hem olayın genel kurallarını ortaya koyacak, hem de bu kuralların doğruluğunu kitlelerin görüşlerine sunarak ortak görüş birliğini sağlayabilecek birileri lazım.

Belki de gerçekten bu konuda çağımızın Magna Carta’sını yazacak birisi gerekli! 

Sonuçta teknoloji oldukça hızlı ilerliyor ve yarın ortalıkta yapay zekâ ile sürücüsüz olarak hareket edebilen otomobiller çoğaldığında ortak bir kurallar zincirine uyumlu olmak durumunda bu araçlar.

Üniversitelerimiz çalışsın ve belirlesin kuralları.

Tamam da, bu çalışmayı organize edecek organ nerede?

Üniversiteler kendi başlarına böyle bir çalışma yapabilirler mi?

Birilerinin bu konuyu organize etmesi gerekmiyor mu?

Üstelik sadece bizim ülkemiz için değil bu bahsettiğim, uluslararası bir organizasyon şart.

***

Nereden geliyor böyle şeyler aklıma, inanın bazen kendi kendime hayrete düşüyorum.

Niye dert ediyorum ki! Yazarlar bir kararname, olur biter.

Deneme yanılma, ne olmuş yani bu uğurda birkaç insan hayatını kaybetmişse.

İnsan çok bizde, ha birkaç fazla, ha birkaç eksik, fark eder mi? Zamanı gelince karar verir büyüklerimiz.

Benimkisi gereksiz yere pimpiriklenme.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla.

Araştırmacı Yazar Deniz BURSALIOĞLU
Araştırmacı Yazar Deniz BURSALIOĞLU
Tüm Makaleler

  • 27.01.2024
  • Süre : 3 dk
  • 992 kez okundu

Google Ads