Türk Havacılığının Duayenlerinden Emekli Hava Pilot Tümgeneral İrfan SARP’ı Ebediyete Uğurladık

Emekli Hava Pilot Tümgeneral İrfan SARP; beklenmedik bir anda, 27 Nisan 2024 günü, 88 yaşında ebediyete intikal etti. Son güne kadar hep kuvvetli bir hafızaya sahip olduğuna yakından şahit oldum. Bir gün kendisi gibi 80’li yaşları görebilirsem, insana ilham veren, hayattan kopmayan, gündemin ve özellikle de havacılık gündeminin içinde olan yaşam enerjisini kendime örnek alacağım bir kişiliğe sahipti. Kendisine de bir gün bunu ifade ettiğimde, ‘Hüseyin, okumaya devam etmen yeterli, arkası geliyor’ demişti. 

Şimdi elimde bir kitap var, kapağında “Bir Jet Pilotunun Anıları” yazıyor. Yazarı İrfan SARP. Bu kitabını daha önce okumuştum. Sayfalarını karıştırıyorum. Kitabın kapağında yazan biyografisinden, kendisinin 1936 yılında Adapazarı'nda doğduğunu öğreniyoruz. Kitabın önsözünde bir çocuk olarak pilotluk hayalinden bahsediyor. Teyzesi kendisine soruyor, büyüyünce ne olacaksın İrfan diye. O da elindeki dal parçasını bir uçak gibi hareket ettiriyor, teyzesine hayalindeki uçağı gösteriyor: ‘büyüyünce tayyareci olacağım’ diyor. 

Daha çocukken kanına giren pilotluk hevesi, onu önce Konya’da bulunan Askerî Ortaokula 12 yaşında bir çocukken, 1948 yılında taşıyor. Arkadaşları onun pilot olacağına daha o günlerde inanmışlar. Zira hep İkinci Dünya Savaşı sona ereli birkaç yıl olmuş, arkadaşları İrfan durmaksızın Alman Stuka pike bombardıman uçaklarından bahsediyor, bu uçakların nasıl 90 derecelik bir açıyla dalarak bombalarını atabildiklerini heyecanla onlara anlatıyor. Oysa Küçük İrfan onlara hep kendi hayalini anlatıyor. Kendini bir Stuka tayyaresinin kokpitinde oturan bir pilotmuş edasıyla, hedefe Alman pilot değil de kendisi dalıyormuşçasına arkadaşlarına hayalindeki dalışlarını ballandıra ballandıra anlatıyor. Yıllar geçiyor, Küçük İrfan büyüyor, Kuleli Askerî Lisesi’ne devam ediyor. Sonra da genç yaşta çakı gibi bir pilot olmak için Hava Harp Okulunun kapısından adımını adıyor. 

1956 yılının Haziran ayında devre arkadaşlarıyla birlikte uçuş eğitimine başlıyorlar. Başlangıç eğitimini MKEK yapımı UĞUR uçağında alıyor. Arkadaşlarının bir kısmı ise benzer bir uçak olan, İngiliz yapımı MAGISTER ile aynı eğitim sürecine başlıyorlar. İrfan, o anda pek farkına varmasa da, yıllar sonra yazdığı bu kitapta 30 saat kadar uçuş eğitim aldığı UĞUR’la uçmanın hazzını hiç unutamadığını ifade ediyor. Türk mühendislerinin ürettiği bu uçakla uçmakla hep iftihar ediyor, şanslı görüyor. Tandem kokpitli UĞUR’da dahili telsiz (interfon) bile olmamasına rağmen, bu uçağın onun gözünde hep ayrı bir yeri oluyor. Daha sonra T-6 Texan Harward uçaklarında yalnız uçacak kadar toplamda 20 saat kadar eğitim almayı takiben, 30 Ağustos’ta Asteğmen rütbesinde Hava Harp Okulu’ndan mezun oluyor.

İngilizce seviyesi oldukça iyi olan Asteğmen İrfan, dört devre arkadaşıyla birlikte ABD’de de uçuş eğitimi için seçiliyorlar. Önce San Antonio’daki Lackland Hava Üssü’nde bulunan Lisan Okulunda ihtisas İngilizcesi eğitimi 6 ay kadar sürüyor. Sonra da bu üsse çok yakın bir mesafedeki Hondo Üssü’nde T-34 uçaklarıyla 35 saat, T-28 uçaklarıyla da 100 saatlik bir uçuş eğitimi alıyorlar. 

T-28 uçağıyla uçuşunun bir benzerini aradan yarım asırdan fazla bir süre geçtikten sonra, 65 yıl sonra, 2022 yılının Haziran ayında Sivrihisar’da T-28 uçağıyla tekrar uçuş yapma şansını yakalıyor. Akrobasi Pilotu Ali İsmet Öztürk, güzel bir jest yapıyor, Emekli Tümgeneral İrfan Sarp’ı Sivrhisar’a davet ederek yıllar sonra yeniden T-28 ile uçmasını sağlıyor. Sivrihisar Havacılık Merkezi Necati Artan Tesisleri’nde 3 Haziran 2022 tarihinde Kaptan Pilot Oğuzhan Yararcan ile T-28 eğitim uçağıyla bir sorti uçuyor. Ertesi gün Semin Öztürk Şener ile Pitts Special akrobasi uçağıyla bir sorti daha uçuyorlar. Daha sonra bu iki uçuşu kendisi “hayatımın en güzel ve unutulmaz uçuş anlarından biri olmuştur.” diye anlatıyor.

Merhum İrfan Paşa, örneklerini ABD’de de gördüğümüz üzere, yaşlılık döneminde bile uçuştan ayrı kalmak istemeyen, çeşitli uçaklarda uçarak ‘nostalji’ yapmak isteyen bir kişiliğe sahipti. İlerlemiş yaşına aldırmadan, örneğin pervaneli bir uçak olmasına rağmen yüksek performanslı Hürkuş uçağında da uçmak istiyordu. TUSAŞ’ta bulunduğum yıllarda Hürkuş’ta beraber uçmak üzere sözleşmiştik. Ama kısmet olmadı. Bir şeyler hep engel oldu. Hürkuş’la uçamasa da en son uçuşunu T-28 ile yapmak için Riva’dan Sivrihisar’a gelirken yaptığımız telefon görüşmesindeki heyecanını hâlâ hatırlıyorum. Uçuştan sonra da ‘çok keyifli, çok anlamlı bir uçuş oldu. İçimde taşıdığım hissi sana anlatamam Hüseyin’ demişti.

Dört arkadaş, Greenville/Mississippi Üssü’nde T-33’lerde jet eğitim uçuşlarımızı tamamlayıp pilot brövelerini takıyorlar. Yine takiben bu hava üssünde, 3 ay kadar süren F-86 tayyaresinde (tek kişilik) 50 saatlik bir eğitim alarak yurda dönüyorlar.

Merhum İrfan Paşa, Hava Kuvvetleri muharip jet uçuş birliklerinde F-86, F-84, F-104 ve F-4 tipi uçaklarla uçuş hayatını sürdürüyor. T-33 uçaklarında uçuş öğretmenliği yapıyor. Bu arada 1970 yılında Hava Harp Akademisi'nden, 1971 yılında Silahlı Kuvvetler Akademisi'nden mezun oluyor. Filo Harekât Subaylığı, Filo Komutanlığı, Harekât Komutanlığı görevlerini yerine getiriyor. 1979 yılında Tuğgeneralliğe terfi ediyor. Bu rütbede iken üç yıl Washington Hava Ataşeliği ve bir yıl Eskişehir 1'inci Ana Jet Üs Komutanlığı görevi yaparak, 1983 yılında Tümgeneralliğe terfi ediyor. Bu rütbedeyken de üç yıl Hava Kuvvetleri Lojistik Başkanlığı ve bir yıl da Diyarbakır’daki 2'nci Hava Kuvveti Komutan Yardımcılığı görevinde bulunuyorlar. 30 Ağustos 1987 tarihinde emekliye ayrılarak, aktif uçuş hayatı sona eriyor.

Emekliliği esnasında NATO’da Türk devletini temsilen sivil kadroda, Lukerburg'da bulunan Lojistik Merkezi NAMSA'da 989-1999 yılları arasında 'Silah Sistemleri Programı Yöneticisi' olarak görev yaptıktan sonra artık tamamen emekli olup, İstanbul Riva’ya yerleştiğini biliyorum. İrfan Sarp, Atatürk Havalimanı’nın pistlerini yıkılmaması için büyük çaba harcamıştı:

Çeşitli dergilerde yayımlanmış yazıları bulunan yazarın, Türk Hava Kuvvetlerinin Doğuş Yılları (2011) ve yazının başında bahsettiğim Bir Jet Pilotunun Anıları (2015) isminde yayımlanmış iki kitabı bulunuyor.

STRASAM’da yayımlanmış makaleleri var. Bu hafta içerisinde bu yazılarını sizlerle tekrar paylaşmayı, tüm havacılara ve havacılık sevdalılarına örnek bir hayat süren bu değerli Komutanımızı anmayı bir görev biliyorum.

Merhum Emekli Tümgeneral İrfan SARP Komutanıma Allah’tan rahmet diliyorum. Ruhu şad olsun!

Kaynakça

Tolgaozbek.com, “65 yıl sonra Sivrihisar’da T-28 ile uçuş”, 12 Haziran 2022, https://tolgaozbek.com/hobi/65-yil-sonra-sivrihisarda-t-28-ile-ucus/

Tolgaozbek.com. “Emekli Hava Pilot Tümgeneral İrfan Sarp vefat etti”, 27 Nisan 2024, https://tolgaozbek.com/haberler/vefat-haberler/emekli-hava-pilot-tumgeneral-irfan-sarp-vefat-etti/