Kathmandu - Nepal
Nepal ülkesinin başkenti olan Kathmandu; Everest ve Himalaya yükseltileri ile çevrili bir coğrafyanın orta yerinde dünyaya yukarıdan bakan bir göz gibi olmasına rağmen, sanki ayrı bir dünya gibi yaşamın sürdüğü özel bir yerdir.
Nepal ülkesinin başkenti olan Kathmandu; Everest ve Himalaya yükseltileri ile çevrili bir coğrafyanın orta yerinde dünyaya yukarıdan bakan bir göz gibi olmasına rağmen, sanki ayrı bir dünya gibi yaşamın sürdüğü özel bir yerdir. Bu bölgeye ulaşım için kullanılan havayolu ile geliş esnasında; eğer hava şartları uygun ise, uçak pencerelerinden inanılmaz ve hayatınız boyunca benzerlerini kolay kolay göremeyeceğiniz görüntülere sahip olacaksınız. Yılın her zamanı karla kaplı dağların arasından ve yüksek tepelere, platolara sahip yemyeşil coğrafya arasından hafifte ürpererek bir anda kendinizi Kathmandu şehri ile karşı karşıya bulacak ve sanki şehrin tam ortasına iniş yapıyor gibi hissedeceksiniz ki bu doğru olacaktır, çünkü iniş yapılan havaalanı şehrin ortalarında bir bölgededir.
Uçaktan inişten sonra gireceğiniz terminal oldukça mütevazi bir ölçekte olup, son derece yardımcı görevliler vasıtasıyla, önceden sahip olduğunuz vizeniz yok ise ilgili bölüme yönlendirileceksiniz. Burada 30 dolar civarında yapacağınız bir ödeme ile ülkeye giriş vizesi alınabilmektedir. Zaman konusunda sıkıntısı olmayan kişilerin tercihi olan bu ülkede vize kuyruğunun biraz uzun olabilecek olmasını özellikle hatırlatmak isterim. Dünyanın çatısı gibi bir konumda olan bu ülkenin vatandaşları son derece sakin ve yardımcı yapılarda olup, bekleme esnasında sizlere meşhur masala çayı ikram etmektedirler. “Masala Çayı” aslında hint kökenli bir çay olup, bildiğimiz çaylardan farklı bir tat ve özelliğe sahiptir. Manda sütü, siyah çay ve karışık baharatlardan hazırlanan bu çay özellikle kış şartlarında tercih edilen bir özelliğe sahiptir. Farklı tadı ve baharatlı oluşu ilk başlarda size farklı gelebilir. Buralara gelmişken denemekte ve evinize geri dönerken kullanım ve hediye amaçlı düşünülmesinin faydalı olabileceğini önerebilirim.
Terminalden çıkışta eğer önceden koordine kurmadı iseniz taksi tek alternatif olacaktır kalacağınız yere gitmek için. Raylı sistemin olmadığı buralarda, araç kiralamak biraz yürek isteyen faaliyet olacaktır. Yolları yıllar içerisinde toz topraktan kısmi asfaltlamaya geçse de alıştığınız ve bildiğiniz yollar bulunmamaktadır. Trafiğin soldan olmasının yanı sıra inanılmaz karmaşık bir trafiği mevcuttur. Korna çalma işleminin ritüel olduğu bu şehirde; size çarpmadan geçen (nasıl olduğunu anlayamadığım), hemen her taraftan motorlar ile birlikte araç kullanmak yabancılar için zor olabilir.
Bu nedenle rehber ve şoför vasıtası ile özellikle şehir dışında bulunan tapınaklara gitmek daha uygun bir hareket tarzı olacaktır. Yaya olarak karşıdan karşıya ışık olmayan yerlerde geçmek istediğinizde, yoğun bir motor trafiğini dikkate almanız gerekecektir. Taksi ücretleri çok yüksek olmayıp makul seviyededir. Bahşiş verme zorunluluğun olmadığı hatta garip karşılandığı bu coğrafya fiyatlar açısından cazip olabilecek bir özelliğe sahiptir.
Burayı ziyarete gelen insanların bir kısmı; parasal sorunu olmayan, hayatta birçok aşamayı geçirip “Nirvanaya ulaşmak” amacını taşımaktadır. Bu kapsamda uçakta, şehirde ve çevrenizde çok sayıda Budist rahipler ile birlikte özellikle belli yaşın üzerinde Avrupalı ve Amerikalı insanlar görebilirsiniz. Budizm inanışının bir parçası olan ve yaşarken dünyevi zevklerden uzaklaşmak olarak kısaca tanımlayabileceğimiz bu süreç oldukça egzotik ve ilginç merhaleler içermektedir. Tapınaklarda yapılan ritüeller haricindeki bir unsur olan bu süreç için neden bu coğrafya olduğu, ancak buralara gelindiğinde anlaşılabilecek bir olgudur.
Şehir içerisinde hemen hemen adım başı sayılabilecek kadar çok tapınak mevcuttur. Ağırlıklı olarak Hint, daha sonra da Çin ve Tibet kültürü altında yetişmiş olan insanları son derece sakin ve yabancılara karşı yardımcı yapıya sahiptir. Güvenlik açısından gece ve gündüz herhangi bir problem yaşanmayacak ender bir bölgedir. Günlerce gezmenize rağmen etrafınızda hemen hemen hiç denecek kadar polis veya güvenlik görevlisi göremezsiniz. Muhtemelen çok fazla ihtiyaç olmadığındandır diye düşünüyorum. Bu tapınakların en meşhurlarından birisi şehrin batı merkezinde bulunan “Swayambhunath Stupa (Maymunlar)” Tapınağıdır. Yüksek merdivenleri ile tırmanılarak ulaşılan bu tapınakta binlerce maymun tapınağın her yerinde bulunmakta bazen sürüler halinde önünüzden geçerek veya zıplayarak bir bölümden diğerine geçmektedirler. Saldırgan özellikleri olmasa da hijyen ve salgın hastalık nedeniyle dikkatli olunmasında fayda vardır. Yanınızda yiyecek var ise ve kokusunu aldılar ile etrafınızdan kolay kolay ayrılmazlar.
Şehir merkezinde ilginç olan diğer bir faaliyet ise “ölü yakılması” ritüelidir. Bize oldukça değişik gelen bu faaliyet bazılarımıza oldukça farklı ve hoş gelmeyebilir. Bu faaliyet nehir kenarında belirlenmiş bir alanda, dini görevliler ve ölen kişinin yakınları ile birlikte gerçekleştirilmektedir. Aile dışında olanlar için belirlenmiş bölgeden (yaklaşık 50-100m uzaklıkta) bu olay izlenebilmektedir. Faaliyet esnasındaki ortaya çıkan koku bazılarımızı etkileyebilecek olup, önemli bir seviyede değildir. Tapınaklara giriş ve ziyaret ile yukarıda belirtilen ölü yakılmasın izlemek ücretsizdir.
Buralara gelmiş iken kaşmir ürün almadan dönüş yapmak pek akıllıca olmasa gerek diye düşünüyorum. Şehir merkezinde bizim Mahmutpaşa’yı andırır dükkanlar ile donatılmış şehir merkezinde alışveriş yapmak çok keyiflidir. Otantik birçok ürünün yanı sıra, dünyaca ünlü markaların çok kaliteli fason üretilmişlerini burada son derece uygun fiyata bulabilirsiniz. Kışlık giyim malzemeleri çeşit ve fiyat açısında makul seviyede ve yüksek kalitededir. Kaşmir ve yün ürünler çok çeşitli ve çok uygun fiyata ulaşılabilecek seviyededir.
Şehirde her coğrafya mutfağına yönelik restoranlar mevcut olup, fiyatları makul hatta ucuz seviyededir. Büyük boy bir pizza ve meşrubatın yaklaşık 6-8 dolar seviyesinde oluşunu bir örnek olarak verebilirim. Yalnız özellikle restoranlarda yemek yemek istiyor iseniz rezervasyonunuz yok ise 20 dakika civarında bekleyebileceğinizi hatırlatmak isterim. Uzak doğu mutfağı da şehirde yoğun bir şekilde tercih edilmektedir. Para bozdurmak için döviz büroları oldukça sık miktarda olup, komisyon almadan para bozumu yapmaktadırlar.
Budizm inanışının gerçek izlerini tamamen izlemek ve şahit olmak isterseniz 1 tam gününüzü buna ayırmanız gerekecektir. Şehir merkezinden oldukça yorucu ve virajlı 1-1,5 saatlik araba yolculuğu sonrası Dağın eteklerinde bulunan Nepal-Butan Manastırı oldukça etkileyici bir yerdir. Buraya geldiğinizde sizi orada bulunan görevli ve eğitimdeki Budist rahipler karşılar ve yönlendirir. Tapınağın içerisine ayakkabılar çıkartılarak girilir ve ruhani havanın bozulmaması için sessiz olmanız istenir. Daha sonra günün belirli saatlerinde yapılan dini merasimler yapılırken izlemenize izin verilir, aralarda masala çayı ikram edilir. İçeride yaklaşık 2-3 saat süren faaliyetler sonucu dış mekanları gezmeniz ve fotoğraf çekimleri sonucu hava erken karardığı için dönüş yolculuğu başlar. Dolayısıyla burası için bir gününüzü ayırmanız yeterli olacaktır.
Everest için turlar otel resepsiyonu ve kaldığınız pansiyonlarda bulunmakla birlikte, şehir merkezinde çok sayıda bulunan turist bilgi büfelerinde bulunmaktadır. Zaman konusunda sıkıntınız var ise ve şehir dışındaki tapınağa gitmeden bu olayları gözlemlemek istiyor iseniz şehir merkezinde bulunan Stupa Heritage bölgesini ziyaret edebilirsiniz. Bu arada belirtmekte fayda var, şehirde 4-5 yıldızlı otel sayısı çok sınırlı olup, ağırlıklı olarak pansiyon ve evlerden dönüştürülmüş Guest House’lar bulunmaktadır.
Keyifli ve huzurlu geziler dilerim.