Bugün Hıdırellez! Şenlik vakti

Bir ara yazmıştım, kasım günleri vardı hani, Kasım ayı adını o inanıştan alıyordu.

İşte o günler bugün bitiyor.

Bugün hızır günleri başlıyor.

Kış günleri bitti, sıcak yaz günleri başladı.

Bugün Hıdırellez!

Yaz günlerinin başlaması diyoruz, ancak bugün baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak da kabul ediliyor kimi kültürlerde. Yani yaz günü derken hemen sıcaklar basacak anlamına gelmiyor.

Tabii ki baharın başlangıcı coğrafi konuma göre değişiklik gösteriyor. Kimi yerde daha erken, kimi yerde daha geç.

Moskova'da belki bir hafta, on gün oldu ağaçlar yeşilleneli. Hem de hemen, birkaç günde yemyeşil oldu ağaçlar.

Norilsk şehrinde çalışmıştım bir zamanlar. Daha önce yazmıştım, epey kuzeyde bir şehir.

Bahar falan yoktur Norilsk'te.

Haziranın 20'si gibi karlar erir ve hemen yaz başlar. Belki bir iki günü bahar günü sayabiliriz geçiş dönemi olarak.

Yaz diyorsam öyle acayip sıcak bir yaz değil dediğim.

En fazla senede bir iki gün gömlekle dışarı çıkabileceğiniz bir iklimi vardı oraların.

Genellikle tüm yaz serin olurdu.

Eylül'ün 7'sinde de standart olarak kar yağmaya başlardı.

Bir kere kar yağdı mı o kar bir daha erimez, olduğu gibi kalır.

Böyle bir iklim işte.

Yaz dediğim de Temmuz ve Ağustos ayı sadece.

İki, iki buçuk ay kadar. Daha fazla değil.

Gerisi de kış, kara kış, rüzgârlı ve oldukça soğuk bir kışı olur Norilsk'in.

Yılın 10 ay kadarı kar altında olan bir şehir.

Yollarda kimi gölge yerlerde yaz dediğim aylarda bile kar erimezdi zaten.

Etraftaki göller, akarsular Ekim sonu, Kasım başı gibi donar ve Haziran'a kadar buzlar çözülmezdi.

Kuzey kutup dairesi üzerinde bir şehir olunca böyle oluyor mevsim tabii ki.

Yani oralarda Hıdırellez falan olmuyordu.

Ama bizim coğrafyamızda yılın yarısı kış günleri, yarısı da yaz günleri diye ayrılıyormuş bir zamanlar.

Hıdırellez yaz günlerinin başlangıcı olarak kabul ediliyor.

Efsaneye göre dünyada darda kalanların yardımcısı olan Hızır ile denizlerin hâkimi olan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gündür Hıdırellez. Mayısın 5'ini 6'sına bağlayan gece!

Kutlamalarda dilek dileyerek bir ağaca bağlanan bez çaput ya da kâğıt parçası ve özellikle de yakılan büyük ateş üstünden atlamak eski Türk geleneklerinden kalma ritüeller olarak biliniyor.

Küçüklüğümde ben de ateş üstünden atladığımızı hatırlıyorum.

Hızır Aleyhisselam ise, abıhayat (bengi su) içmiş ve ölümsüzlüğe kavuşmuş, insanlara baharda bolluk ve sağlık dağıtan, darda kalanlara da yardım eden efsanevi bir kişilik.

Hızır gibi yetişti deriz ya bazen, işte o Hızır bahsi geçen kişi.

Tabii bu bir inanış ve kimine göre Orta Asya'dan kalma bir Türk inanışı, kimine göre de bir Ortadoğu inanışı.

Bildiğim kadarıyla Sümerlerden kalma kil tabletlerde de bahsi geçiyor.

Kur'an da bile Hızır adıyla değil, ama Kehf suresinde Musa ile bir gencin kıssası olarak bahsi geçiyor.

Yani Arap kültüründe de bir yeri var Hızır Aleyhisselam’ın.

Zaten Hızır sözcüğü de Arapça kaynaklı bir sözcük. Arapça bir özel isimmiş Hızır.

Neyse, kaynağı ne olursa olsun, önemli değil.

Hıdırellez şenliklerle kutlanmaya devam edilmeli Türkiye'de bence.

Benim çocukluğum bu konuda çok güzel anıları olan bir çocukluk.

Şimdiki çocukların da aynı sevinç içinde, şenliklerle yazın gelişini kutlamalarını gönülden diliyorum.

Yakın ateşleri çocuklar, atlayın ateşlerin üzerinden.

Dans edin, şarkılar söyleyin.

Keyfini çıkartın Hıdırellez'in.

Genç kızlar, siz de dilek dileyin, bağlayın bir çaput şöyle yaşlı büyük bir ağaca.

Mutlaka dileğiniz gerçekleşecektir, merak etmeyin. Ağaç kökleri ile toprağa sarılmış, göğe, tanrıya dileğinizi mutlaka iletecektir.

Ama çocuklar, dikkatli olun lütfen ateşin üstünden atlarken, aman diyeyim, takılıp bir tarafınızı yakmayın.

Hıdırellez herkese kutlu olsun!

Moskova'dan herkese sevgi ve saygılarımla