Hâlâ F-5 Kullanan Ülkeler Hangileridir? F-5’in Halefleri Hangi Uçaklar Olacak?
F-5 kullanıcısı ülkelerin üçte ikisi aynı zamanda F-4, F-16, F/A-18, F-15 veya Mirage uçakları da kullandığından; F-5'in rolü; birinci sınıf bir savaş uçağından, öncü eğitmene kaymıştır.
F-5’i hala gerçek görev tanımında; yani hafif silahlı taarruz veya önleme uçağı olarak kullanan ülkeler; ABD (ABD Donanması), Çin Cumhuriyeti (Tayvan), Kore Cumhuriyeti (G. Kore) ve İran’dır. Türkiye’nin de sadece akrotim amaçlı kullandığını not düşebiliriz.
Tayvan; F-5’leri servisten alıp SİHA’ya dönüştürmeyi planlamaktadır.
ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Donanması; İsviçre Hava Kuvvetleri’nin, hizmet dışı bıraktığı 22 Northrop F-5 Tiger II savaş uçağını devraldı ve düşman uçağı (aggressor) rollerinde kullanacak.
Güney Kore; halihazırda 80 civarında F-5E kullanmaktadır, bu uçakları 2030’a kadar; KF-21 ve KT-50 ile emekliye ayırmayı planlamaktadır.
F-5’in Tarihçesi:
Şimdiye kadar batı dünyasına sunulan en dayanıklı askeri uçak tasarımlarından biri olan Northrop F-5 taktik savaş uçağı serisi, 60 yılı aşkın bir süredir kullanıcılarına hizmet verdi ve hâlâ vermektedir. F-5'in ilk uçuşu 31 Temmuz 1963'te gerçekleşti. Hem Northrop uçak şirketi hem de F-5 uçağı bu tarihlerde Amerikan Kaliforniya Eyaleti’nin gurur ve gelir kaynaklarıydı.
F-5, gelişmiş aerodinamik tasarım, motor performansı ve düşük işletme maliyetlerini birleştiren, çevik, yüksek manevra kabiliyetine sahip, güvenilir bir süpersonik savaş uçağıdır. 2.600'den fazlası Northrop Grumman tarafından Kanada, Çin Cumhuriyeti (Tayvan), Kore Cumhuriyeti (G. Kore), İspanya ve İsviçre ile ortak yapım ve lisans anlaşmaları kapsamında inşa edildi.
Kullanıcılarına 1964 yılındaki ilk teslimatından 1989'daki son teslimatına kadar, bu eşsiz uçak; ABD dahil 26 ülkede hizmet verdi.
F-5’in İki ana modeli bulunmaktadır; orijinal F-5A/B Freedom Fighter (ve varyantları) ve kapsamlı şekilde model yükseltmeye tabi tutulan, güncellenen F-5E/F Tiger II (ve varyantları). En son F-5G (F-20A Tigershark) modeli de geliştirildi, ancak F-16’nın ihracat potansiyeline tehdit kabul edilerek, ABD hükümetince adeta engellendi, ilerlemesi durduruldu ve Northrop, bu; özellikle ekonomik yönden muhtemelen çok talep görecek olan projeyi sonlandırmak zorunda bırakıldı (Detaylı bilgi için Bknz. Ref.-1).
F-5 tasarım ekibi, özellikle performansa ve düşük bakım maliyetine odaklanarak; küçük ve son derece aerodinamik bir hava muharebe uçağını, iki kompakt ve yüksek itiş gücüne sahip, General Electric J85 motorunun etrafında inşa etti, yani F-5’in gövdesi ile J-85 motorları adeta bütünleştirildi.
Zaman İçinde, F-5'in Rolü; “Birinci Sınıf Savaş Uçağından, Öncü Eğitmene/İleri Seviye Jet Eğitim Uçağına” Evrildi
F-5 kullanıcısı ülkelerin üçte ikisi aynı zamanda F-4, F-16, F/A-18, F-15 veya Mirage uçakları da kullandığından; F-5'in rolü; birinci sınıf bir savaş uçağından, öncü eğitmene kaymıştır. F-5 operatörlerinin çoğu; mütevazı bir yatırımla etkili bir öncü eğitmen elde etmek için, F-5’e; temel yapısal ömür uzatma programları ve aviyonik/alt sistemler yükseltme paketleri tatbik ettiler.
Peki F-5 Tahtını Hangi Uçaklara Devredecek?
F-5 tahtını genellikle, başta F-16 olmak üzere, bakım-idame maliyeti düşük uçaklara terk etti. Kullanımda kalan son F-5’ler de bu paterni izleyeceklerdir.
Son yıllardaki talep trendi; hem ileri seviye jet eğitim uçağı hem de hafif silahlı taarruz görevlerini icra edebilen uçaklara yöneliktir. Özellikle KAI T-50 ve Lonardo M-346 bu konuda büyük başarı gösterdiler. Şimdilerde TUSAŞ (TAI) tasarımı HÜRJET de bu konseptte yer alan önemli adaylar arasına girdi.
HÜRJET’in İspanyol Hava Kuvvetlerinin F-5E ve USAF NAVY’nin T-45 Goshawk’ın halef adaylarının arasına seçilmesi (Detaylı bilgi için Bknz. Ref.- & Ref.-3); bu arenada kendisini ispat edebilmesi için büyük bir fırsat kapısı araladı.
Kaynakça:
1. Northrop F-20A Tigershark Yanlış Zamanda Çıkmış Doğru Uçaktı
2. İhracat Şampiyonu Adayımız HÜRJET İspanya İhalesini Kazanırsa; Romanya, Arjantin, Bulgaristan, Ukrayna, Portekiz, Brezilya, Endonezya, Tayland vd. Sırada mı?
3. HÜRJET; U.S. ABD Donanmasının da Hafif Silahlı Taarruz ve İleri Seviye Jet Eğitim Uçağı Adayı