savunma

İRAN’ın Yeraltı Hava Üssü

İran, savaş sırasında uçaklarını korumak için; yeraltı üslerini taktik avcı üslerine yakın inşa ediyor. Oghab-44 şu anda Bandar Abbas'taki 9. Taktik Avcı Üssü'nde (TFB-Tactical Fighters Base) bulunan 91. Taktik Avcı Filosunun (TFS-Tactical Fighter Squadron) F-4E Phantom II'leri için alternatif bir üs’dür.

6 Şubat 2023'te İran, ülkenin güneyinde bulunan ilk yeraltı savaş üssünü kamuya açıkladı.

USAF tarafından kullanılan bunker-delici (bunkerbuster) bombalara ve İsrail İstihbarat Servisi'nin (Mossad) intihar amaçlı (kamikaze) insansız hava araçlarına dayanacak şekilde tasarlanan Oghab-44 (Eagle/Kartal-44) üssü, İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri'nin (IRIAF) bir dizi ileri yeraltı hava üssünün ilkidir.

İran, savaş sırasında uçaklarını korumak için; yeraltı üslerini taktik avcı üslerine yakın inşa ediyor.

Oghab-44 şu anda Bandar Abbas'taki 9. Taktik Avcı Üssü'nde (TFB-Tactical Fighters Base) bulunan 91. Taktik Avcı Filosunun (TFS-Tactical Fighter Squadron) F-4E Phantom II'leri için alternatif bir üs’dür.

Tam Olarak Ne Biliyoruz?

Uydu görüntüleri, üssün inşasına 2014 yılında başlandığını gösteriyor. Hormozgan ilinin Daşt (Ovası) Konar bölgesinde bir dağın altında iki tünel ağı bulunuyor. Her bir tünel ağının altı F-4E için park yeri ve toplamda 20 F-4E barındırabiliyor ve diğer dört F-4 için bir bakım alanı da var. Acil bir durumda üs; Şiraz'daki 72. TFS'nin Su-24MK av-bombardıman uçakları da dahil olmak üzere toplam 40 savaş uçağına ev sahipliği yapabilir.

IRIAF'ın mühendislik birimlerinin yer altı tesislerini inşa etmesi yaklaşık on yıl sürerken, 3 km uzunluğunda ve 50 m genişliğinde beton kaplı bir pist inşa etmesi sadece sekiz ay sürdü. Pist inşaatı Mayıs 2022'de başladı ve Ocak 2023'te tamamlandı. İnşaat sürecini hızlandırmak için yüzeyde beton paneller kullanıldı. Pist, bir ucunda bir C-130E/H Hercules nakliye uçağını park edecek kadar büyük bir rampaya da sahiptir. Pistin doğu ucunda bir taksi yolu, uçakları yer altı tesislerine götürür.

Resimde, iki F-4E Phantom, Oghab-44 yer altı hava üssünün hızlı kontrol alanı tünelinden rule yaparken.

Uçak daha sonra hızlı kontrol alanının bulunduğu küçük bir dağdan geçer. İnişten hemen sonra veya kalkıştan önce yer ekibi, tünel içinde uçuş sonrası veya uçuş öncesi kontroller yapacak ve kalkıştan önce bomba ve füzeler için emniyet pimlerini çıkaracak veya inişten sonra fren paraşütünü alacaktır.

Her tünelin, onu üssün dışındaki herhangi bir nükleer patlamadan koruyan, patlamaya dayanıklı bir kapısı vardır. F-4E Phantom II pilotları tünellere girdikten sonra General Electric J79-GE-17C turbojet motorlarını kapatabilir. O andan itibaren uçakları, her tünel ağı içindeki park yerlerine doğru çekilir.

Üs’de, kuyruk yakalama kancalarına (tail-hook) sahip F-4'ler, F-5'ler ve F-14 savaş uçaklarının acil iniş yapması durumunda yardımcı olabilecek iki set taşıyıcı kablo ağ sistemi vardır. İki set bariyer ağı da durdurma kancaları olmayan Mirage F1BQ/EQ'ları, MiG-29'ları, Su-24MK'leri ve F-7/FT-7 savaş jetlerini emercensi durdurmak amaçlı mevcuttur.

Son birkaç yılda bazı F-4E'lerdeki korozyon seviyesini kontrol etmek için ve korozyondan arındırmak için IACI (Iranian Aircraft Industries) şirketinde depo bakımına tabi tutuldular ve korozyondan arındırıldılar.

Resimde, bir F-4 yeraltı üssüne girerken.

Sonuç:

Oghab-44'ün bazı yönleri, gözlemcilerin onun bir hava savunma rolü için tasarlandığına inanmasına neden olabilir. Bu rol, İran'ın çok az savaş uçağının dahil olduğu genişleyen kara konuşlu hava savunma ağına belirgin bir şekilde zaten tahsis edilmiş durumda. Rusya’dan alım anlaşması neticesinde envantere dahil olacak modern Su-35’ler ile hava savunma görevi daha etkin yürütülecektir.

O halde Oghab, daha büyük olasılıkla; İran'ın erişim engelleme/bölge engelleme stratejisinin bir parçası olarak, esas olarak F-4 ve Su-24 taarruz uçağı filolarını kullanarak, deniz tecrit operasyonlarını destekleyen güvenli bir ileri harekât üssü olarak hizmet verecektir.

Daha modern uçaklar veya daha büyük bir filoları olmadan dahi, İran'ın pahalı yeni yer altı hava üsleri, ona Basra Körfezi, Umman Körfezi ve Umman Denizi'ndeki ABD donanma varlıklarına karşı bir dereceye kadar havadan ilk vuruş yeteneği sağlayabilir.

Uzun menzilli gemisavar füzeleri ve akıllı cephanelerle donanmış olarak Oghab-44'ten kalkacak uçaklar, bir ölçüde sürpriz ilk vuruş yeteneğinin yanı sıra ABD savaş gemilerine (özellikle uçak gemilerine), amfibi gruplara, yardımcı gemilere ve bölgesel üslere misilleme yapmak için ikinci vuruş yeteneği sağlayabilir. Kompleks bir süredir yapım aşamasında olduğu için, büyük olasılıkla akılda tek bir amaç vardı; Körfez bölgesindeki ABD savaş gemilerine, özellikle uçak gemisi saldırı gruplarına sürpriz saldırılar düzenlemek.

Hürmüz Boğazı gemi ve deniz trafiğine açıldı. Bu tür üslerin inşa edilmesi, bölgedeki diğer ülkeleri de mevcut hava üslerine güçlendirilmiş yeraltı tesisleri eklemeye veya benzer yetenekte yeni üsler inşa etmeye teşvik edebilir.