savunma

Uzaya İlk Çıkan Türk Alper Gezeravcı, Uzayda Hangi Deneyleri Yapacak?

Yıllarca Hava kuvvetlerimiz tarafından elde edilen entelektüel birikimin sonucu olarak ülkemizin uzaya astronot gönderme projesi kapsamında seçilen Hava Pilot Yarbay Alper Gezeravcı’nın gerçekleştirileceği uzay çalışmaları 13 deneyden oluşmaktadır.

1002 yılında Nişabur’da bulunan Ulucami minaresinden atlayarak uçuş denemesini yapan İsmail Cevheri’nin başlattığı gökyüzü sevdası 1403 yılında Semerkant’ta kurduğu gözlem evi ile uzay çalışmalarını başlatan Ali Kuşçu Dünyada ilk defa Ay’ın haritasını çıkartmıştır.

Gökyüzü ve Uzay’a çıkma sevdası Türklerde hiç bitmemiş ve yüzyıllar boyunca sürmüştür, 1632 yılında Hezarfen Ahmet çelebinin Galata kulesinden uçarak Karşı kıyıya doğancılar mevkine kadar uçması ve hemen hemen aynı dönemlerde Lagari Hasan çelebi Yaptığı roket ile gökyüzüne çıkarak denize inmeyi başarmıştır.

İmparatorluğun gerileme dönemlerinde yeni bir gelişme olmamış ancak, 1800’lü yılların sonunda tüm dünyada başlayan havacılık faaliyetlerine aynı yıllarda tekrar başlanılmıştır. Türk milleti, tarihsel havacılık entelektüel kapasitesini kullanarak 1911 yılında Hava Kuvvetlerini kurmuştur.

Dünyada ilk kez bir uçak savaşta İtalyanlar tarafından 1912 yılında Trablusgarp savaşında ordumuza karşı kullanılmış, aynı savaşta ilk uçak Türk ordusu tarafından yerden ateş altına alınarak düşürülmüştür.

Kurtuluş savaşı boyunca elde edebildiğimiz uçaklarla mücadele sürdürülmüş, efsane havacılarımız Vecihi Hürkuş, Tayyareci Fethi Bey, Salim İlkukçan, Feza Evrensev, Nuri Demirağ, Selahattin Reşit alan ve daha nice kahramanlarımız büyük fedakarlık ve gayretlerle havacılığımızı geliştirmiştir.

Cumhuriyetimizin kuruluşundan hemen iki yıl sonra Büyük önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK tarafından 16 Şubat 1925 yılında Türk Hava Kurumu kurularak uçaklarımızın milli olarak üretimi gerçekleştirilmiş, dış ülkelere satışı yapılmıştır.

Büyük önder ATATÜRK , 1936 yılında Eskişehir 1’nci tayyare alayını ziyaretinde “Bir gün insanoğlu tayyaresiz de göklerde yürüyecek, gezegenlere gidecek, belki aydan bize haber yollayacaktır. Bu mucizenin tahakkuku için 2000 yılını beklemeye gerek kalmayacaktır. Gelişen teknoloji bize daha şimdiden bunu müjdeliyor” diyerek bugünleri işaret etmiştir.

Ülkemizde havacılık çalışmalarına NATO üyeliğine kabul edilişimizden sonra yapılan hibe ve dış yardımlarla bir süre ara verilmiş ancak, Kıbrıs savaşından sonra uygulanan ambargo ile konunun önemi anlaşılmış ve “kendi uçağını kendin yap” kampanyası ile Savunma ve havacılık çalışmaları yeniden hız kazanmış ve bugün geldiğimiz Milli muharip uçak yapımı ve İnsansız hava araçlarında kazandığımız yetenekler ile dünyada ön plana çıkmış durumdayız.

Yıllarca Hava kuvvetlerimiz tarafından elde edilen entelektüel birikimin sonucu olarak ülkemizin uzaya astronot gönderme projesi kapsamında seçilen Hava Pilot Yarbay Alper Gezeravcı Türk milletine bir ilki yaşatacak ve Axiom Mission 3'ün (Ax-3) görevi kapsamında uzaya gidecektir. Bu görev ülkemiz ve gençlerimiz için büyük önem taşımaktadır.

İlk Türk uzay yolcusu Alper Gezeravcı’nın gerçekleştirileceği uzay çalışmaları 13 deneyden oluşmaktadır.

1.UYNA: Uzay için yeni nesil alaşımlar:

Yüksek sıcaklıklara dayanıklı, yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesi çalışması ile malzeme geliştirme kabiliyeti kazanmasında önemli katkı sağlaması hedeflenmektedir.

2.gMetal : Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi

Kimyasal tepkimesiz koşullarda, katı parçacıklar ile akışkan ortamı arasında homojen bir karışımın oluşturulmasına yerçekiminin etkisi araştırılacaktır. Böylece uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi sağlanacaktır.

3.UzMAn: Uzay Görevleri için Mikroalga Yaşam Destek Üniteleri:

Dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin gerçekleştirilmesi, metabolik değişikliklerinin incelenmesi, karbondioksit yakalama performanslarının ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi için yaşam destek sistemi geliştirilmesi hedeflenmektedir

4. EXTREMOPHYTE: Tuza dayanıklı bitkiler sınıfından olan ve Tuz gölünde yetişen “Schrenkiella Parvula” isimli bitkinin Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması.

5. METABOLOM: Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların hücre metabolizmalarındaki Değişimlerin Analizi ve milli Veri Setlerinin Oluşturulması:

Uzay uçuşu, insanların yaşayabileceği en zorlu fiziksel koşullardan biridir. Astronotlar uzay görevleri sırasında düşük yerçekimi, uzay radyasyonu, değişen fiziksel aktivite, beslenme sorunları, uykusuzluk, yüksek g ve hiperoksi gibi çevresel streslere maruz kalmaktadır.

Araştırmacımız, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu olumsuz etkilerin azaltılmasına yönelik olarak, uzay görevine katılan astronotumuzun, uzay ortamı koşullarının etkisiyle gen fonksiyonlarında ve metabolizmalarında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimlerin incelenmesi hedeflenmektedir.

Bu çalışma ile, vücuttaki sistem çapındaki değişikliklerin uzay yolcularımızın sağlığına yönelik olası risk faktörlerinin anlaşılmasında yeni bilgiler sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca Dünya’daki var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde faydalı olabileceği düşünülmektedir.

6. MİYELOİD : Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki hastalık-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi:

Miyeloid(Hastalık) kökenli baskılayıcı hücreler kanser gibi kronik inflamasyon süreçlerinde yüksek düzeyde üretilerek immün baskılama yapan, kanser progresyonunu ve metastazı destekleyen, farklı mutasyon hücre popülasyonudur. Bu çalışma ile, uzay misyonu katılımcılarının maruz kalacağı yolculuk ve uzay koşulları, kozmik radyasyon hasarının immünolojik olarak hücre düzeyinde ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

7. MESSAGE: Mi̇kroyerçeki̇mi İli̇şki̇li̇ Genetik Bi̇lim Misyonu:Yerçekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yer çekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin, yeni gen mühendisliği yöntemleri ile belirlenmesi hedeflenmektedir.

8. ALGALSPACE :Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalga Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması: Uzayda, Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin büyüme verileri karşılaştırılarak, literatürde ilk kez kutup alglerinin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma gerçekleştirilecektir. Uzayda algler: karbondioksit ve oksijenin yeniden üretimi, Ek gıda temini, Su iyileştirme, Yaşam destek alanlarında kullanılmak amaçlarıyla araştırılacaktır.

9. CRISPR–GEN:Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması: İnsanlığın uzaydaki geleceği için aşılması gereken en büyük engellerden bir tanesi olan, uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununu çözmek amacıyla tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay görevi sırasında meydana gelen biyolojik ve biyolojik olmayan stresler karşısındaki savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik olarak, moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden bir tanesi olan CRISPR tekniğinin mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki etkinliğinin araştırılmasını amaçlamaktadır.

10. PRANET: Propolisin Anti bakteriyel Etkisi:

Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan, haricen kullanılmasında da herhangi bir yan etki bulunmayan bir maddedir. Bilim misyonu ile, propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacaktır. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin anti bakteriyel etkisi test edilecek, sonuçların yer çekimli ortam ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacaktır.

11. VOKALKORD: Uzay’da Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması:

Solunum sistemi fizyolojisi içerisinde akıllı saat yapay zekâ desteği ile Seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın etkilerinin insan sesi üzerine etkilerinin araştırılması hedeflenmektedir.

12.OKSİJEN SATURASYONU: Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zekâ Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması: Hastalıkların tedavisinde erken teşhisin önemi hayatidir. Yapay zekâ desteği ile verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedeflenmektedir.

13. MİYOKA: Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması:

Mikro yerçekimi ortamında gerçekleştirilecek kurşunsuz lehimleme deneyi ile ilk Türk Uzay yolcusu deney istasyonunda elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı gerçekleştirecektir. Uzay görevi sonrası dünyaya getirilecek elektronik kartlar TÜBİTAK Uzay birimi tarafından ayrıntılı incelemeye tabii tutularak mikro yerçekiminin kurşunsuz lehimleme sürecine etkileri bilim dünyasının kullanımına sunulmak üzere raporlanacaktır.

Yol uzun, görev kutsaldır. Alper Gezaravcı bu kutsal görevi başaracak niteliklere haiz bir Türk evladıdır. Kutsal Görevinde Başarılar dileriz. Uzay yolculuğunun emniyetle başarılması milletimizin en büyük dileğidir.

Bu görev için NASA, Axiom Space ve SpaceX, Uluslararası Uzay İstasyonuna yapılacak özel astronot görevi için yaklaşan ön fırlatma ve fırlatma faaliyetlerine ilişkin görev süresince bilgi sağlayacaktır.

Axiom Mission 3'ün (Ax-3) kalkışı 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece saat 01:11’de başlayacaktır. .17 Ocak Çarşamba, NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'ndeki Fırlatma Kompleksi 39A'dan. Mürettebat, şirketin Falcon 9 roketini fırlattıktan sonra SpaceX Dragon uzay aracıyla yörüngedeki ileri merkeze gidecektir. Ax-3’ün uluslararası uzay istasyonu ile kenetlenmesinin ise 19 ocak Cuma günü saat 13:15 te tamamlanması hedeflenmektedir.

NASA+ yayın hizmetinde sunduğu fırlatma öncesi ve fırlatma etkinliklerinin yanı sıra yerleştirme operasyonlarının canlı yayınını izlemek mümkün olacaktır.

Program ayrıca NASA Televizyonu ve ajansın web sitesinde canlı olarak yayınlanacak. NASA TV sosyal medya da dahil olmak üzere çeşitli platformlar üzerinden yayım yapmaktadır.

NASA'nın görev sorumluluğu, uzay aracının Uluslararası Uzay İstasyonuna yaklaşması sırasında başlayan, mürettebatın bilim, eğitim ve ticari faaliyetleri yürüten yörüngedeki laboratuvarda kaldığı süre boyunca devam eden ve uzay aracı Dragon'un uzay istasyonu alanından çıkmasıyla sona eren entegre operasyonlardır.

Ax-3görevi Dragon uzay aracı mürettebatı şu şekildedir:

Michael López - Görev komutanı - Cezayir.

Walter Villadei - Pilot - İtalya.

Alper Gezeravcı - Görev Uzmanı - Türkiye.

Marcus Wandt ESA (Avrupa Uzay Ajansı) proje astronotu- İsveç'ten oluşmaktadır.

NASA,fırlatma programını canlı yayında şu adreste sağlayacaktır: https://www.nasa.gov/live