savunma

Yeni Nesil Amerikan Tankı AbramsX’in Temel Özellikleri Nelerdir?

Sovyetler Birliği'nin 1990’larda çöküşünden sonra, yeni ana muharebe tanklarına (MBT'ler) olan ihtiyaç ve dolayısıyla yatırım oldukça azalmıştır. Bunun bir sonucu olarak, günümüzdeki tankların çoğu hâlâ Soğuk Savaş'ın sonuna doğru geliştirilen tanklardan veya bunların geliştirilen modellerinden oluşmaktadır.

Örneğin; Challenger 2, Leopard, Abrams ve T-72 gibi tankların tümü bu dönemden kalmadır ve bu tankları güncel tutmak için sadece bazı yenileştirmeler yapılmıştır. Fakat, tanka karşı kullanılan silahlar ve sistemler hem teknoloji hem de doktrin açısından çok gelişmiştir.

Üstelik, tanksavar silahlarının eskileri hala kullanılmaya devam edilirken yeni birçok silah ve sistem üretilmiştir. Bunun sonucunda, tankların son zamanlardaki muharebelerde çok fazla işe yaramadıkları, dahası hayatta kalmakta bile zorlandıkları ortaya çıkmıştır.

Tüm bahanelere ve Batılı kaynakların bu tankı savunma çabalarına rağmen, dünyanın en iyi tankı diye gösterilen M1 Abrams tankı da yetersizliği ve düşük hayatta kalma kabiliyeti ortaya çıkan tanklardan biridir. Bu durum, yakın zaman önce Ukrayna’da vurulan Abrams tankları ve vurulma şekilleriyle bir defa daha ispatlanmıştır.

M1 Abrams, diğer tanklar gibi, Soğuk Savaş dönemi ihtiyaçlarına göre üretilmiş bir tanktır. İlk olarak 1980'lerde kamuoyuna tanıtılmıştır. Kara birliklerine zırhlı ateş gücü desteği sağlamak üzere tasarlanmış olan bu tankın; bir sürücü, bir topçu, bir yükleyici ve bir komutandan oluşan dört kişilik bir mürettebatı vardır.

Abrams tankı, bir 120 mm yivsiz topa, eş eksenli bir makineli tüfeğe ve yakın mesafe savunması için ikinci bir makineli tüfeğe sahiptir. Zırhında seyreltilmiş uranyum kullanılan oldukça ağır bir tanktır. Mürettebatın düşman kuvvetlerini doğru bir şekilde hedef almasına ve çatışmaya girmesine olanak tanıyan termal görüntüleme ve bilgisayarlı atış kontrol sistemleri gibi ileri teknolojiyle donatılmıştır.

Bu üstün özelliklerine rağmen, M1 Abrams’ın zafiyetleri daha Soğuk Savaş’ın hemen ardından yaşanan savaş ve çatışmalarda ortaya çıkmış ve bazı yenileştirmeler yapılmaya başlanmıştır. Bu yenileştirmeler sonucunda üretilen Abrams M1A2 SEPV3 (Sistem Geliştirilmiş Paket Versiyon 3), ABD Ordusu tarafından kullanılan M1 Abrams tankının en son modelidir.

M1A2 SEPV3

SEPV3'ün ilk yarım düzinesi 2017’de üretilmiş ve aynı yılın Ekim ayında orduya teslim edilmiştir. SEPV3, daha önceki modellere göre; geliştirilmiş zırh koruması, yükseltilmiş iletişim sistemleri ve mürettebat için gelişmiş durumsal farkındalık dahil olmak üzere birçok iyileştirmeye sahiptir.

Abrams'a yönelik SEPV3 yenileştirmesi ayrıca; taret ve gövde zırhı yükseltmelerini, mayın patlatma iyileştirmelerini, reaktif zırh döşemelerini, iyileştirilmiş karşı mayın ekipmanını, El Yapımı Patlayıcı (EYP) karıştırma ekipmanını, Toplam Entegre Motor Yeniden Canlandırma (TIGER) motorunu, Yardımcı Güç Ünitesini (APU), geliştirilmiş enerji üretimi ve dağıtımını, akıllı mühimmat için Mühimmat Veri Bağlantısını (ADL) içermektedir.

Tankın dijital sistemleri de daha kolay ve daha verimli bakım, teşhis ve sorun giderme için geliştirilmiştir. SEPV3, gelişmiş bir topçu birincil görüş ve termal görüntüleme sistemine ve hedefleri tespit etmek için 360 derece dönebilen bir Komutanın Bağımsız Termal Görüntüleyicisine (CITV) sahiptir.

Abrams tankı bu yenileştirmelerle paradigmaları değiştiren o kadar çok yükseltme almıştır ki, platform yıllar önceki başlangıcıyla karşılaştırıldığında, tamamen yeni bir silah sistemi haline gelmiştir.

V3 Abrams’tan sonra ortaya çıkan V4 varyantı da termal nişangahları, mühimmat veri bağlantılarını, yerleşik bilgi işlemi, ağ oluşturmayı ve elektrik üretimini hedefleyen yeni nesil İleriye Dönük Kızılötesi FLIR ile insansız sistemleri çalıştırma, yüksek verimli Gelişmiş Çok Amaçlı Mühimmat ve yeni ateşleme yeteneği ile tasarlanmıştır.

Yapay zekâ destekli bilgi işlem ve ağ oluşturma ile güçlendirilmiş insanlı-insansız ekip oluşturma bu yeni model Abrams için merkezi kavramlardır. Çünkü bunlar, muhtemelen daha yeni birleşik silahların bir parçası olarak birbirleriyle birlikte çalışacaklardır.

Üretici firma; insansız taret, dron fırlatma yeteneği, ateş rotasını düzelten mühimmat, 360 derecelik termal sahaları işletme, yapay zekâ destekli komuta ve kontrol kapasitesinin gelişmesi ve yeni nesil sensör veri işleme dahil olmak üzere bu tankın bir dizi temel unsurunu açıklamıştır.

SEPV4 yükseltmeleri arasında; yeni lazer telemetre teknolojisi, renkli kameralar, entegre yerleşik ağlar, yeni kayar halkalar, gelişmiş meteorolojik sensörler, mühimmat veri bağlantıları, lazer uyarı alıcıları ve daha ölümcül çok amaçlı 120 mm'lik tank mermisi de yer alacaktır.

Şu anda Abrams M1A2 Sistem Geliştirme Paketi'nin (SEP) 3 versiyonu üretilmekte ve 4. versiyonunun 2025 yılında sahaya çıkması planlanmaktadır. Fakat bu tankın da daha yeni modeli için çalışmalara başlanmıştır. Yeni tankın adı Abrams X olarak ifade edilmektedir.

AbramsX'in, mevcut modeller arasındaki boşluğu doldurması değil, daha ziyade bu platformların daha gelişmiş yeteneklerini göstermesi amaçlanmaktadır. Yani, M1A2 SEP 4'ün ötesinde Ordu tankları için tanımlanmış bir program henüz bulunmamaktadır. Mevcut veya planlanan yeteneklerin bir kısmı Abrams X’te de devam edecektir.

Doğal olarak bu tankta, bazı önemli değişiklikler de olacaktır. Örneğin Abrams X’in hibrit elektrik motoru olacaktır. Ordu, iklim stratejisinin bir parçası olarak sera gazı kirliliğini 2005 seviyelerine kıyasla 2030 yılına kadar yüzde 50 oranında azaltma hedefini belirlemiştir. Bu sebeple tercih edilen hibrit motor sayesinde, AbramsX'in yakıt tüketimi yarı yarıya azalacaktır.

AbramsX; köprüleri geçme, stratejik açıdan hayati geçitlere girme ve manevra yapan piyadelere ayak uydurma yeteneğini büyük ölçüde geliştirebilecektir. Çünkü yeni tankın ağırlığı, hayatta kalma ve korumadan taviz vermeden 60 tona inecektir. 70 tonluk mevcut Abrams tankları son derece anlamlı ve kritik görünmeye devam etseler de 60 tonluk AbramsX, yeni nesil savaş oluşumları için bazı önemli avantajlar sunacaktır.

AbramsX'in diğer benzersiz özelliklerinin arasında platformun 120 mm'lik topu için bir otomatik yükleyici ve tankı yukarıdan gelen saldırılara karşı koruyabilen aktif bir koruma sistemi bulunmasıdır. General Dynamics, bu sistemi Ukrayna ve Dağlık Karabağ’daki savaşlardan çıkarılan tecrübelere göre geliştirmiştir.

Mevcut tanklarda bulunan çoğu sistem, yukarıdan yapılan saldırılar için gökyüzüne bakmamaktadır. Bunun ne kadar önemli olduğu Ukrayna'dan ve Dağlık Karabağ'dan alınan derslerden anlaşılmıştır.

Bu savaşlarda, üstten yapılan saldırıların her türlü araç için büyük bir tehdit olduğu görülmüştür. Bu sebeple yeni tankta, geleneksel saldırı eksenine bakan fırlatıcıların yanı sıra, aracın tepesinde yukarıya bakan bir fırlatıcı da kullanılmasına karar verilmiştir.

Yukarıda bahsettiğimiz özellikler, sadece AbramsX’e has özellikler değildir. Geleceğin ana muharebe tankları olarak geliştirilen Panther KF51 ve EMBT gibi tanklar da benzer özelliklerle donatılmaktadır. Ancak, ilginç bir şekilde AbramsX de dahil olmak üzere bu tankların hiçbiri yeni gövdeler üzerine inşa edilmemektedir.

Yani, yeni tanklar da tamamen yeni bir tasarım değillerdir. Gövdeleri, eski gövde modelindedir. Yine de AbramsX, mevcut tank tasarımlarından önemli ölçüde ayrılan ve ABD tankçılığı açısından devrim niteliğinde sayılabilecek bir dizi özellikle donatılmıştır.

Abrams X’in Temel Özellikleri Şunlardır:

Tank, General Dynamics Land Systems tarafından geliştirilmektedir.

Abrams X'in ağırlığı 60 ton olacaktır.

Bu ağırlık, Abrams M1A2'den 10 ton daha azdır.

Bu sayede daha hızlı, çok daha mobil ve daha teknolojik bir tank olacaktır.

Abrams X, Achates Power ve Cummins tarafından geliştirilen Cummins marka bir motor kullanacaktır.

Bu motor, altı silindirli (12 pistonlu) iki zamanlı dizel motorudur.

Motor, modülerdir ve 750 bg'den 1.500 bg'ye kadar değişen güç çıkışlarına göre özelleştirilebilmektedir.

Abrams X, M1A2 Abrams'tan daha az zırhlı olacaktır.

Tankın ana silahı XM360 120 mm yivsiz top olacaktır.

Bu, otomatik yükleyiciye sahip XM1202 için geliştirilmiş hafif bir silahtır.

Balistik olarak mevcut Abrams tarafından kullanılan M256'ya benzer, ancak daha yüksek basınçlar için üretildiğinden daha yüksek performans potansiyeline sahiptir.

Silah, geri tepmeyi azaltmak için namlu ağzı freni ile donatılmıştır.

XM360, namlu boyunca tutarlı bir sıcaklığı korumak için bir termal örtüye sarılmıştır.

Bu özel örtü, aynı zamanda silahın termal imzasını da azaltmaktadır.

XM360, M256'nın yapamayacağı bir şekilde, silahın uzaktan çalıştırılmasına olanak tanıyan elektronik çalıştırma özelliğine sahiptir.

XM360, M256'dan neredeyse bir ton daha hafiftir.

Tank ayrıca, birçok yeni silah sistemi ve sensöre de sahip olacaktır.

Örneğin ana topa ek olarak, kuledeki Kongsberg XM914 uzaktan komutalı silah istasyonunda M230 30 mm'lik bir top bulunacaktır.

M230, büyük olasılıkla dronlar ve uçaklarla savaşmak için mevcuttur.

Muhtemelen, standart Abrams'tan daha az cephaneye sahip olan ana silah yerine kullanılarak tasarruf sağlamak için daha yumuşak hedeflere karşı da ateş edecektir.

M230'un yanında 7,62 mm'lik bir M240 makineli tüfek bulunacaktır.

Abrams X'in otomatik yükleyicisi olacaktır. Otomatik yükleyici, insanlı tank yükleyici ihtiyacını ortadan kaldıracak; bu sayede 4 yerine yalnızca 3 mürettebatı olacaktır. Bu, bir ABD aracı için radikal bir değişikliktir çünkü ABD’nin ana muharebe tanklarında İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana dört kişilik mürettebat bulunmaktadır.

Abrams X, yaklaşık 2030 yılında hizmete girecektir.

Tank zırhında, Trophy aktif koruma sisteminin bir çeşidi kullanılacaktır.

Yenilenen elektro-optik ve kızılötesi tareti olacaktır. AbramsX bir dizi sensör ve kamera ile donatılacaktır.

Tankın en çok konuşulan yönlerinden biri hibrit gücüdür. Bu, ana motorla aynı anda güç sağlayan bir tür paralel hibrit motorla sağlanacaktır. Hibrit güç paketi, ordunun iklim ve elektrifikasyon stratejilerini destekleyecektir. Hibrit güç aktarım mekanizması, sessiz izleme kapasitesini artıracak ve sessiz hareket kabiliyeti olacaktır. Ancak tank, yalnızca kısa süreler için elektrik gücüyle hareket edebilecektir. Bu gelişmeler tanka, Abrams'a göre %50 daha fazla yakıt verimliliği sağlayacaktır.

AbramsX'in üç kişilik mürettebatı, mevcut Abrams'ın sürücüsüyle aynı konumda, gövdenin ön kısmında yan yana yer alacaktır.

AbramsX, mühimmatını taretin arkasında saklanacak ve mürettebattan tamamen ayrı tutulacaktır. Bunu daha güvenli hale getirmek için AbramsX, Abrams'ın mühimmatın üzerindeki patlama panellerini kullanmaya devam edecektir. Bunlar, mühimmat patlamasının minimum dirençle dışarıya çıkmasına olanak tanıyarak mürettebatı ve hatta bazen tankın geri kalanını kurtaracaktır.

Teorik olarak bu sistem, geleneksel mühimmat deposundan daha güvenli, Rus otomatik yükleyicilerinden ise çok daha güvenli olacaktır.

Tankın dış kısmında AbramsX'in gözleri ve kulakları görevi gören sensörler, kameralar ve optikler yer alacaktır. Mürettebatın kulenin görüş noktasında gözleri olmadığından, kameralar bu araçta özellikle önemlidir. Bu sistemler üretici firma GDLS'nin KATALYST olarak bilinen Yeni Nesil Elektronik Mimarisi (NGEA) tarafından entegre edilecektir.

KATALYST, modern tankların içinde bulunan ateş kontrol sistemi, iletişim, sensörler, mürettebat göstergeleri, elektronik harp yetenekleri ve aktif koruma sistemleri gibi birçok teknolojinin birbirine bağlanmasına ve yönetilmesine yardımcı olmaktadır.

AbramsX, gelişmiş süspansiyon sistemleri ve onu her türlü arazide hareket ettirebilecek güçlü bir motorla son derece hareketli ve çevik bir tank olacaktır. Gelişmiş hedefleme sistemleri ve ateş gücü, onu savaş alanında zorlu bir rakip haline getirirken, geliştirilmiş zırhı da mürettebatına üstün koruma sağlayacaktır.

Yapay zekâ sistemi, potansiyel tehditleri ve hedefleri belirlemek için sensörlerden ve kameralardan gelen verileri analiz edecektir. Otonom yetenekler, tankın belirli durumlarda insan kontrolü olmadan çalışmasına olanak tanıyacaktır.

Bu özellikler AbramsX'e, önceki nesil tanklara göre oldukça önemli avantajlar sağlayacaktır.