Hayalet (Stealth) Denizaltılar

Denizler altında bir şeyi tespit etmek için ne yaparsınız?

Mesela bir denizaltı karasularınıza girdi mi, bunu nasıl tespit edersiniz?

Sonar sistemler var ya. Sonar ile su altında ne varsa tespit edilebiliyor.

Sonar dediğimiz nedir? 

Ses dalgaları! Sismik dalgalar!

Su ses dalgalarını oldukça uzaklara kadar iletebiliyor. Sert bir yüzeyden yansıması da sismik alıcılar tarafından kolayca tespit edilebiliyor.

Dolayısıyla su altında kullanılan radar sistemleri sismik dalgalarla çalışıyor.

Artık balıkçıların kullandıkları basit su altı radarları bile var. Bu radarlar balık sürülerini tespit ediyorlar ve balıkçılar sadece balığın olduğu yere ağ attıkları için böylece boşa vakit ve emek de harcamamış oluyorlar.

Ancak bu durum aşırı miktarda avlanma şansı da tanıdığı için denizlerimizde balık miktarının da düşmesine sebep oluyor.

Tabii bu yazıda konumuz balıkçılık değil, o yüzden bu konuyu şimdilik burada bırakayım.

***

Peki su altında sismik radarlar dışında kullanılan başka sistemler var mıdır?

Aslında gelişmiş su altı radar sistemlerinde sadece ses dalgaları, yani sonar sistemler kullanılmıyor.

Bu gelişmiş radarların radyo dalgaları ile çalışan tipleri de var.

Ancak su altında böyle bir kaynaktan ses ya da radyo dalgaları göndererek önünüzdeki bir şeyleri tespit etmek savaş zamanında tehlikeli de bir şey. 

Çünkü ava çıkan avcı misali, siz düşmanın yerini radarla tespit edeceğim derken saldığınız dalgalarla kendi yerinizi de belirtmiş oluyorsunuz.

Peki denizaltıların su altında yönlerini de belirlemesi gerekiyor, özellikle de derin sularda önünüzü görebileceğiniz bir ışık kaynağı da olmuyor. Bu durumda denizaltılar yönlerini ve konumlarını nasıl tespit ediyorlar?

Bu amaçla günümüzde kullanılan uydu bağlantılı GPS sistemleri var.

Ancak bu GPS sinyalleri çok derin sularda yeterli seviyede ve yeterli hassasiyette olmadığı için denizaltının yüzeye yakın seyretmesi gerekiyor. 

Bu durumda da uydu sistemleri ile uzaydan denizaltının yerini tespit etmek çok daha kolay oluyor.

Bu konuda, yani seyir rotası üzerine kullanılan yer tespit sistemlerini ve yöntemlerini bir kenara bırakalım da, biz su altında denizaltının önündeki güzergahtaki şeyleri tespit etmek için kullanabileceği diğer sistemlere odaklanalım.

Sonar ya da radar sistemleri denizaltıdan yayılan dalgalar gerektirdiği için özellikle savaş zamanında tehlikeli olabiliyor diyoruz.

Su altı rölyefi içerisinde yeterince derinlikte seyrederek belki denizaltı kendisini gizleyebilir. Ama bir yandan da önündeki hedefleri tespit etmesi gerekiyor. 

Mesela yüzeyde ilerlemekte olan bir düşman gemisini tespit edebileceği sonar (SOund Navigation And Ranging) ya da radyo dalgaları ile çalışan radar dışında başka bir yöntem var mıdır? Yüzeye de çıkamıyor, dolayısıyla periskop vasıtasıyla görsel temas imkânı da yok!

Evet, su altında da kullanılan panoramik radar termal kameralar bu konuda bir çözüm olarak düşünülebilir. 

Termal kameralar bildiğiniz gibi ısı kaynaklarını tespit edebilen kameralar. Su altında 30 km menzile kadar tarama yapabilen kamera sistemleri geliştirilmiş. 

Bu kameralar izleme yaptığınız mesela bir denizaltından diğer radar sistemleri gibi herhangi bir dalga da yaymak zorunda olmadığınızdan gizlice etrafı gözlemenize imkân veriyorlar.

Ancak bu teknoloji sadece sizde olmadığı için sizi de aynı sistemler ile tespit etmek mümkün.

***

Bu durumda akıllara hayalet uçaklar gibi sizin de su altında gizlenebilmenizi sağlayan boya ya da başka bir yöntem var mıdır acaba diye bir soru geliyor.

Hayalet denizaltılar!

Şöyle bir interneti taradım, 3 Haziran 2022 tarihli bir haberde Fransızların 5 bin ton ağırlığında bir nükleer hayalet denizaltı ürettikleri yazılmış. 

Adını da 18.yy’da İngilizlere karşı büyük başarılar elde etmiş olan Amiral Pierre-Andre Suffren’den esinlenerek Le Suffren koymuşlar.

Denizaltılarda bir de nükleer enerji kullanılıyordu değil mi?

Evet, bu denizaltının hayalet olarak adlandırılmasının bir diğer sebebi seyir sırasında oldukça sessiz olması geliyormuş. 

Ama haberde başka detaylardan bahsetmemişler.

Bence bir denizaltının hayalet olarak adlandırılabilmesi için haberde denildiği gibi sessiz olması gerekiyor, bunun yanında radar ya da sonara yakalanmayacak bir kaplaması olması şart. Muhtemelen bunu gelen dalgaları soğuran bir kaplamayla yapıyorlar. Ayrıca termal kameralara da yakalanmaması lazım. Bu ise ısı kayıplarını engellemekle mümkün sanırım. 

Bir de yerini belli edecek dış dünya ile telsiz ya da başka yollarla iletişimini kesmesi gerekli.

Bizde de MİLGEM kapsamında modern denizaltılar üretiliyor bildiğim kadarıyla.

Su altı askeri teknolojileri her geçen gün ilerliyor. Sanırım biz de bir ucundan bu teknolojileri yakalamış durumdayız.

Ama ben yine de sanki şu altına yönelik bir Aselsan gibi, bir Roketsan gibi ayrı bir devlet kurumu ile bu çalışmaların yürütülmesinin daha iyi olacağını düşünüyorum. Bildiğim kadarıyla önceliği su altı teknolojileri olan böyle bir kuruluşumuz yok.

Bu hızla sadece termal su altı kameraları değil, başka başka bir sürü teknolojik gelişmeye açık bir konu su altı dünyası.

Günümüz teknolojileri ile en küçük hareketin bile gözlenebildiği dünyamızda suyun havadan daha iyi bir iletken olmasını da dikkate alırsak, yarın kim bilir ne teknolojiler geliştirilecek. 

Bugünün hayalet denizaltıları dediklerimizi belki yarın şıp diye yepyeni bir teknoloji ile tespit edebilir hale gelecek dünyadaki ileri teknoloji sahibi devletler.

Bu konulardaki araştırmalar ise sadece askeri boyutta değil, üniversitelerimizin de katkı sağladıkları bir düzen ile mümkün bence.

Bunun için ise üniversitelerimizin öncelikle birer araştırma geliştirme merkezleri haline dönüştürülmeleri gerekli.

Yani önümüzde yapacak çok iş var.

Şimdilik burada duralım isterseniz. Bu konulardaki gelişmeleri ben kendi adıma takip ediyor olacağım.

Yeni bir şeylere rastlarsam mutlaka paylaşırım.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla.