Rusya-Ukrayna Savaşı Kapsamında İnovatif Düşünceler

Ukrayna Ordusunun Başarılı Uygulamaları:

Şüphesiz dünya ordularının askeri karargahlarının koridorlarında en çok konuşulan ve en çok etüd edilen savaş bugünlerde Ukrayna'da cereyan etmektedir. Halen sürmesinin yanında, birçok yeni teknik ve teknolojinin araziye yansımalarının da görüldüğü bir savaş olarak dikkatleri üzerine çekmeye devam etmektedir. Bu sebeple askeri felsefe tabanından tutun, nihai savaş alanı uygulamalarına kadar, birçok hususun gözlemlenebildiği ve değerlendirilebildiği bir savaş gözümüzün önünde gerçekleşmektedir.

Ukrayna ordusu eskiden mensubu olduğu Sovyetler Birliği'nden miras kalmış teşkilat yapısı ve harp anlayışıyla savaşacağı bekleniyordu. 2014 yılında Kırım’ın Ruslar tarafından işgaline sesini çıkaramayan Ukrayna, bir daha bu tür bir durumla karşı karşıya kalmamak için, ordusunda büyük yenilikler yapmak zorunda kalmıştır. Batı’nın desteğinde sınırlı da olsa ordusunu bir dönüşüme sokan Ukrayna, bunun için birtakım temel soruları sormakla işe başlamıştır:

• Neleri yanlış yapıyoruz ve değiştirmeliyiz?
• Neleri doğru yapıyoruz ve devam etmeliyiz?
• Arada kalan her şeyi, nasıl yeni yapımızla maksimum uyumlu ve verimli hale getirmeliyiz?

Bu hususta önem verdikleri şeylerin en başında, "topçu ve roket güçlerini önemsemek ve dolaylı ateş destek vasıtalarına yönelik tüm girişimlerini sürdürmek" olduğu anlaşılmaktadır. Rus ilerleyişine karşı en güçlü hasar verici unsurlardan birisi de, top, roket ve havan kuvvetleri olmuştur. Bu nedenledir ki NATO ülkeleri tarafından Ukrayna’ya yönlendirilen ilk dalga ağır silah yardımları arasında:

• Daha modern topçu sistemlerinin ve mühimmatlarının temini.
• Topçu yeri tespit radarları gibi klasik kuvvet çarpanlarının denkleme ilavesi.
• Topçuyla birlikte çalışabilecek taktik ve mini İHA’lar (dronlar) başta olmak üzere yeni nesil kuvvet çarpanlarının da Ukrayna ordusunu yer almıştır.

Bu alandaki başlıca yeniliği Bayraktar TB2 gibi taktik İHA’larla, uzak mesafeden topçu ateş tanzimi; kısa menzilli ticari dronlarla da havan ateş tanzimi yapıldığını gördük. Bu sayede ilk topçu atışlarıyla birlikte hedefi vuruş imkanlarının artırıldığını ve hedeflerin çok daha başarılı atışlarla baskı altına alınabildiğini izledik.

Bu başarılı uygulamaya ilave edilebilecek ve Ukrayna benzeri orduların harekat sahasında daha başarılı olabilmesinin önünü açabilecek bazı inovatif açılımların da yapılabileceği değerlendirilmektedir. Bu arada Ukrayna ordusunun başarısındaki en önemli faktör şu olmuştur: Rusların dijital teknolojiler ve anti dron kabiliyetlerinde zafiyetlerinin olması.

Dolayısıyla yüksek ve modern elektronik harp kabiliyetlerine sahip başka bir düşman karşısında, Ukrayna ordusunun Ruslara karşı uyguladıkları yöntemlerle aynı başarılara imza atması beklenmemelidir. Bu nedenle, sahada Ruslardan daha iyi bir performans sergileyebilecek ordulara karşı, Ukrayna yöntemlerini kullanmak isteyecek ordular için Rusya-Ukrayna savaşı öğretici yeni düşünce tarzlarına yönelmeyi gerektirmektedir. Bu çerçevede biz de bir fikir jimnastiği, beyin fırtınası yapmak istersek, aşağıdaki geliştirme tekliflerimi olası benzer çalışmalara ışık tutması maksadıyla sıralamak isterim.

Teklif 1: Top Mermisini Kamera Gibi Kullanmak

Baz sistem olarak MKEK üretimi, 120 mm.lik, NATO standardı, dik mermi yollu, yivli havanı ele alalım. HY1-12 havanı tahrip amaçlı taneleri 18 kg. ağırlıktadır ve azami 8 km. mesafeye kadar etki edebilmektedir. Dolayısıyla bu havanın kargo (taşıyıcı) mühimmatının, 10-12 kg. ağırlıktaki bir yükü, bu menzile taşıyabileceği var sayılabilir. Peki, nasıl bir yükü hedefe gönderebiliriz?

Örneğin merminin terminal aşamasında, düşüş ivmesini pasif bir gaz itkisiyle nötleştirerek, mermiyi kabuk mühimmattan ayrılan bir dron gibi düşünebiliriz. Havada belirli bir noktada tutunmak ve görüntü iletmek vazifeli bir dron. Mevcut ağırlık imkânı, dronu havada bir saatten fazla tutmaya yetse bile, bize 10-15 dakika yeter. Çünkü bataryayı basit ve programlanabilir şifreli kamera görüntüsünü iletmek amacıyla, daha yoğun bir enerji kullanımına yönlendirmeyi hedefleyebiliriz. Bu nedenle maksimum 8 km. gibi bir başlangıcı hedeflemenin yeterli olacağını düşünelim. Ayrıca 120 mm. gibi birçok şeyi ilave minyatürleştirme çabasına girmeden sığdırabileceğimiz bir çapı seçmenin yeterli olacağını değerlendiriyorum.

Bu dron bize sadece görüntü iletme vazifesini görmeyecek. Aynı zamanda bir nirengi veya referans noktası olarak da kullanılabilecektir. Zira klasik havan atışlarında ilk mühimmatlar tam isabet sağlamasa da, takip edecek isabetli vuruşlar için düzeltme verisi sunması yönüyle oldukça fayda sağlarlar. Yani mühimmat boşa gitmemiş olur. Havada tutunabilen ve tüm matematiksel verilerine sahip olduğumuz bir kamera sistemi ‘geliştirmiş’ olduk. Yani tamamen akılsız mühimmatlar kullanılsa bile, takip eden atışların isabet oranını, çok yüksek oranda artırılmış olacaktır.

Teklif 2: Top Mermisine Işık Kaynağı Eklemek

Gelin havan mermisi ile hedefe sevk ettiğimiz bu dronun üzerine, görünür ya da görünmez dalga boylarında çalışacak, sadece üst cephesini aydınlatacak bir ışık kaynağı koyalım. Bu sayede aktif bir nirengi noktasına sahip oluruz.

Akıllı mühimmatlar ve bunların güdüm sistemleri pahalıdır. Çoğunlukla algılayıcı bir sensör, bir mini bilgisayarı besler, bu bilgisayar da mühimmatı yönlendirecek kanatçıkların motorlarını yönetir. Fakat bu yöntem tek çözüm olmadığı gibi, oldukça hesaplı alternatiflere de sahiptir. Örneğin Çin Norinco firmasının yaptığı, merkezde yer alan dairesel gaz çıkışıyla, hedefe yönelebilen havan mühimmatı oldukça ucuz bir çözüm sunar.

Bu tip bir mühimmatı daha hesaplı hale getirmenin de yolları mevcuttur. Örneğin bilgisayar yerine tamamen önceden yüklenmiş paternleri içeren, katı hal bir bellek yapısı kullanmak düşünülebilir. Bunun için aktif bir nirengi noktası gerekir. Ayrıca mühimmata atılmadan önce nirenginin şu derecesinde şu mesafeye gideceksin bilgisinin girilmesi yeterlidir. Bu sayede çok daha ucuza ve çok daha yüksek adette isabetli atışlar yapılması da, sonucunun gözlemlenebilmesi de mümkün olabilecektir.

Teklif 3: Hedef Bölgesinde Harici Dron Kullanımı

Sadece askeri değil, sivil alanda da bolca kullanılan, kırıldığında kimyasal ışık saçan çubukları bilirsiniz. Askeri kullanımda ise bunların IR ve UV gibi gözle görünmeyen dalga boyları da bulunmaktadır. Şimdiki senaryomuzda zaten ateş etkisi altına alınacak bölgeyi gözlemekte olan, çok kullanımlı ve akıllı bir askeri drona sahip olduğumuzu var sayalım. STM’nin bu manadaki çözümleri mevcuttur.

İlk atılacak mühimmatta, gözle görünmeyen dalga boyunda ışık saçan 4-5 çubuğu, hedef bölgesine dağıtacak ilave bir kompartman olduğunu kurgulayalım. Elbette bu iş için çok küçük bir alan yeteceğinden mühimmatın patlama özelliği de korunacaktır.

Dışarıdan bakan dron araziye rast gele dağılacak bu kaynakları çizgisel biçimde birleştirecek, basit bir şekil oluşturacaktır. Bu şekil yine bir nirengi noktası olarak kullanılabilir. Böylece çok daha ucuza ve çok daha yüksek adetteki isabetli atış imkânı, sadece özel mühimmatla değil, harici ve çok kullanımlı bir dron vasıtasıyla da uygulanabilir olacaktır.

Elbette söz konusu sistem daha sonra farklı çaptaki havan, top/obüs, roketatar sistemlerine de kazandırılabilir. Ayrıca NATO dışı farklı sistem kullanıcıları için de opsiyonlar sunabilir. Bununla birlikte başlangıç aşamasında, MKE üretimi 120 mm.lik HY1-12 Yivli Havan düşünülebilir. Böylece, AR-GE ve test süreçlerine fazla ihtiyaç duyulmadan seri bir şekilde kullanım imkanına kavuşulabilir.

Modern teknoloji savaş alanında sadece yeni ve pahalı sistemler kazandırmak için kullanılmamalıdır. Eski, basit ve hesaplı sistemlerin yeteneklerini arttırmak da önemlidir. Teknolojiye hâkim olarak, çok disiplinli bir bakış açısıyla konulara yaklaşmak, yeni ve inovatif çözümlerin geliştirilebilmesi için büyük önem arz eder.