Batı Karadenizlilerin Fırsat Eşitliği Talebi 

“Batı Karadeniz Fırsat Eşitliği Derneği-BAKFED” Türkiye’nin ilk coğrafi fırsat eşitliği derneğidir. Ayrıca Batı Karadeniz ölçeğinde kurulmuş ilk sivil toplum kuruluşudur. Bu bağlamda iç hukukumuzun bir parçası olan B.M. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 21. ve Anayasanın 10. maddesi gereği ayrımcılık ve eşitlik uygulamasını titizlikle takip eder. Demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, şeffaflık ve hesap verilebilirliği medeniliğin ve çağdaşlığın gereği görür. Eşitlik algısı siyasi partilere aynı mesafede olmayı da getirmiştir. Fırsat eşitliği, liyakat toplumu idealine giden yolu açar.  İnsanlar gibi köyler, kasabalar, şehirler de fırsat eşitsizliği olduğu takdirde bundan fazlasıyla mağdur hale gelebilir. Batı Karadeniz, bu manada mağduriyetin yaşandığı coğrafyanın adıdır. 

Bu vizyonla 2019 yılında yola çıkan derneğin ilk kuruluşuna karar verdiğimiz tarih, 2006 yılında Bartın’dan yola çıkarak yazmış olduğum “Batı Karadeniz” makalesinin İdarecinin Sesi dergisinde yayınlanması iledir. Bu yazıda, bölgenin yüzyıllara dayanan ihmal edilmişliği ve buna karşın İstiklal Harbi ve Çanakkale Savaşında gösterdiği yüreklilik vurgulanmıştı. 

2014 yılına gelindiğinde İstamonu Gazetesi Buluşmalarında oluşan söylemimiz fazlasıyla ses getirmişti: “İşgal yüzü görmediği halde Türkiye’nin en fazla şehit veren bölgesi olan Batı Karadeniz vilayetleri, (kahramanca savaşan Urfa Şanlı, Maraş Kahraman, Antep Gazi ilan edilirken), Sinop, Çankırı, Kastamonu neden ihmal edilmişti? Ayrıca, BAKAF Batı Karadeniz Forumu bu atmosferde doğdu. 

İstamonu Gazetesinde ve bölgesel gazetelerde 2020 yılından beri çıkan yazılarımda ise Kastamonu Eyaletinin aslında Batı Karadeniz olduğunu vurguladım. Kastamonu Merkez, Samsun, Sinop, Çankırı, Bolu, Karabük, Düzce, Adapazarı, İzmit, Bilecik, Zonguldak, Bartın...Hepsi Kastamonu’ya dahil. Melet Irmağından Bulgaristan’a kadar Batı Karadeniz. 

2020 yılında (9/11) TÜİK, TR82 Bölgesini (Sinop-Kastamonu-Çankırı) Türkiye’nin en fakir bölgesi ilan etti. Bu 15 yıl önceki tespitimin resmi olarak ilanı oldu. İlk defa bölgenin geri kalma sebepleri bir yazımda analitik olarak analize tabi tutuldu:
1-    Yeniçeri’nin kaldırılmasıyla, %96-98’i Müslüman Türk olan Kastamonu Eyaleti, devletin asker ambarı olmuştur. Batı Karadeniz Türkiye’nin açık ara en çok şehit veren bölgesidir ve bu yetişmiş insan kaynaklarını yok ettiğinden bölge sahipsiz kalmıştır.  
2-    Tekke ve zaviyeler kapatılırken, yerine okul ve meslek kursları yapıl(a)mamaştır ve bu alanda Of  bölgesine verilen imtiyaz,  bu bölgenin Türkiye siyasi, ekonomik ve sosyal hayatını domine etmesine neden olmuştur. 
3-    Orman sınırlarında daraltma yapılmasını yasaklayan 1956 tarihli orman kanunu, doğal yerleşim alanının üçte ikisi orman olan Batı Karadeniz bölgesindeki devletleştirilme ile zenginlik kaynağından mahrum kalmıştır. Karadeniz’in tamamına yakını orman iken, çay izninin Rize, Trabzon, Artvin, Giresun, fındık teşvikinin daha çok Ordu, Trabzon ve Giresun illerine verilmesi, Karadeniz’in doğusunun bu olumsuzluğu, avantaja çevirmesine, Batı Karadeniz’in  de    geri kalmasına sebebiyet vermiştir. 
4-     Bölgenin dinamiklerine uygun GAP benzeri Batı Karadeniz Kalkınma (BAKKA) Planı yapılmamıştır.  
5-    Bölge insanı kendi değerlerine sahip çıkmamaktadır. 
6-    Bölge insanı istemeyi de bilmemekte, demokratik haklarını kullanmamaktadır. 
7-    Bölge insanı bireysel yapısını kolektif bir dönüşüme evirememektedir.  
8-    Optimal ölçek Batı Karadeniz ölçeğidir.  Bu ölçekteki güç birliği başarı sağlayacaktır. 
9-    Bölge en çok göç veren ve yaşlı nüfusa sahip bir bölgedir. 
10-    İstanbul hinterlandı çarpık kentleşme alanıdır ve Batı Karadeniz’i tehdit etmektedir. 
11-     Kabine de uzun zamandır bölge insanı olmaması, bu yoksulluk ve yoksunluğu derinleştirmektedir. 
12-    Bölgedeki olası sel baskınlarını önlemek ve cazibe oluşturmak için üst havza göl/ gölet yapılması. 

Küresel ısınma bölgenin lehine bir iklim getirmiştir. Akdeniz iklimi Egeye, Ege iklimi de Batı Karadeniz’e kaymıştır.  BATI KARADENİZ ACİL EYLEM PLANI KIZILCASU NEVRUZ BİLDİRGESİ’nde yer almıştır. Buna göre Bölgeye fırsat eşitliği sağlamak için, “Kabinede bölgeden bakanlar olması”, “bölgenin tamamının turizm bölgesi ilan   edilmesi” ve “Batı Karadeniz Kalkınma Planı” yapılması talep edilmiştir. 

BATI KARADENİZ BÖLGESİNDEKİ GELİŞMELER

Batı Karadeniz Hareketi bu süreçte başarılı bir yola girmiştir. Öncelikle sorunların tespiti sağlam bir biçimde yapılmıştır. Bölge nimet-külfet dengesinin gereğini istemektedir. 

21 Mart 2021 tarihli Kızılcasu Bildirgesinde öncelikle bölgenin güçlü ve zayıf yönleri, fırsat ve tehditleri konusunda farkındalık oluşturulması istenmişti. Kastamonu Günleri (İstanbul) açılışında eski bakanlarımızdan Sn. Murat Başeskioğlu’nun daha önceki yazılarımızda ve bu bildirgedeki birçok tespiti kullanması ve katılımcıların da bu konularda daha rafine bilgi sahibi olması, farkındalık oluştuğunu göstermektedir. 

Üst havzalara göl ve göletler yapılarak, sel baskınlarını önleme talebimiz maalesef kısa sürede yerine getirilememiştir. Batı Karadeniz Sel Felaketi maalesef büyük bir ceza kesmiştir. Bartın ilinde önceki sel felaketinden dolayı yapılan göller, sel baskınını felaket olmaktan çıkarmıştır. 

Batı Karadeniz Bölgesinde bildirge de yer alan birçok sivil toplum kuruluşu oluşmaya başlamış ya da oluşmuştur: 

1-    BAKFED Batı Karadeniz Fırsat Eşitliği Derneği bölgenin ilk coğrafi sivil toplum kuruluşudur. 
2-    BASİAD Batı Karadeniz İş Adamları Derneği iş alanında kurulmuştur. 
3-    BBGC Bağımsız Batı Karadeniz Gazeteciler Cemiyeti 5 Kasım 2021 tarihinde kurulmuştur. 
4-    BKTD Batı Karadeniz Turizmciler Derneği bu yıl içinde faaliyete geçmiştir. 
Bölge illerinin dernek, federasyon ve konfederasyonları Batı Karadeniz Forumu (BAKAF) adıyla bir araya henüz gelmemiş ama işbirliği çalışmaları sürdürülmektedir. 
Batı Karadeniz Düşünce ve Araştırma Merkezi (BAKADAM) da henüz tesis edilmemiştir ama stratejik alanlarda fikir üretme görevi BAKFED tarafından yürütülmektedir. 

BATI KARADENİZ ACİL EYLEM PLANI içindeki bölgeye fırsat eşitliği sağlamak için;
1-     “Kabinede bölgeden bakanlar olması”,
2-    “Bölgenin tamamının turizm bölgesi ilan   edilmesi”,
3-    “Batı Karadeniz Kalkınma Planı” yapılması konularında farkındalık bölgesel olarak sağlanmış ama henüz ulusal gündeme yansımamıştır. 

BATI KARADENİZ FIRSAT EŞİTLİĞİ DERNEĞİ – BAKFED- KIZILCASU NEVRUZ BİLDİRGESİ 21/03/2021 tarihinde yazılmış ve karar altına alınmıştır. Daha önce parça parça yazılara konu olan bu bildirge içindeki fikirler İstanbul’da kutlanan 98. Cumhuriyet Bayramı kutlaması ile kamuoyuna bir kez daha duyurulmuştur. 

Bildirgenin tam metni yazının sonunda yer alan iki metinde verilmiştir.