Kentsel Tarım Faaliyetlerine Belediyelerimiz Nasıl Öncülük Edebilirler?

Ağustos 2023’de Karaman'ın Ayrancı ilçesinde, belediye arazisine dikilen domates, biber, salatalık, kavun ve karpuzlar, kilosu 1 liradan vatandaşlarımıza satıldı.

Ayrancı İlçemizdeki Belediye'ye ait tarım alanından bir görüntü. 

Bu domatesleri Kentiçi Tarım Mahallelerinde dalından toplamak mümkün.

Kentsel Tarım (Şehiriçi-Şehirdışı), Sebze ve İlgili Gıda Enflasyonuna Darbe Vuracaktır. Belediyelerimiz Kentsel Tarıma Öncülük Etmelidirler...

Gene Ağustos 2023’te kilosu 1-3 TL’den hemşerilerine domates, salatalık, biber vd. sebzeleri tedarik eden başka belediyelerimiz de oldu. Sundukları bu kamusal hizmet, günümüzdeki hayat pahalılığında çok anlamlı ve ekonomik olarak çok değerliydi. Ağustos 2023’te pazar ve market zincirlerinde domatesin kilosu 20-25 TL arasındaydı. 

Bazı Belediyelerimiz, domatesi ve diğer sebzeleri, hatta bazı meyveleri hemşerilerine bu kadar ucuza nasıl tedarik edebildiler?

Bu belediyelerimiz kendi sorumluluklarındaki “kamu arazisini” tarıma elverişli hale getirdiler, o arazilere sebzeler diktiler, yetiştirdiler ve vatandaşlarına sattılar. Bu hizmeti sunan belediyelerimiz zarar etmediler, hatta bu yaratıcı ve bir o kadar da değerli kamu hizmetini sürdürebilmeleri için gerekli olan finansmanı da bu yöntemle topladılar. Uygulamanın Türkiye geneline yaygınlaşacağını ümit ve temenni ediyoruz.

Hatta, belediyelerimiz sınırları içindeki boş tutulan arsa ve tarla sahipleri ile anlaşarak onların arazileri de tarımsal amaçlarla işleyebilirler.

Dünya’da Yükselen Trend; Kentsel Tarım (Urban Agriculture) ve Tarımsal Mahalleler (Agrihoods; Agricultural Neighborhoods).

Detroit Belediyesi’ne ait Agrifood bahçelerinden birisi.

Eskişehir Odunpazarı Belediyesi'ne ait Hobi Bahçelerinde tarımsal faaliyette bulunan bir kent sakini.

Dünya’nın birçok ülkesinde şehirliler kafelere, kahvehanelere, kalabalık caddelere vd. şehir hayatının klasik yaşam alanlarına "hoşça kal" ve çiftliğe "merhaba" diyor. Ama bu şehirliler çiftliklerini kırsalda değil, yaşadıkları şehrin içinde veya çok yakınında istiyorlar ve kuruyorlar. Bu tarım alanlarına ise genelde “Tarım Mahalleleri” adını veriyorlar. 

Özellikle gelişmiş ülkelerde; "Tarım Mahalleleri"nin (Agricultural Neighborhoods) kısaltması olan pek çok “Tarım Alanı” (Agrihoods) ortaya çıkıyor ve bunlar, tarladan sofraya çalışmayı seven, hobi olarak yapan şehirli kuşağı hedefliyor.

Bu tarım alanları, sağlıklı beslenmeyi ve açık havada vakit geçirmeyi seven gençlere ve ailelere hitap edecek şekilde tasarlanıyorlar.

Bu tarz çalışmalar, ülkemizde bazı belediyeler tarafından de etkinlikle yürütülmektedir ve “Hobi Bahçeleri” olarak da adlandırılabilmektedirler. Ülke geneline yaygınlaştırılmaları hem sosyal hayata hem de enflasyonun azaltılmasına ciddi katkı sağlayacaktır. 

Eskişehir tepebaşı Belediyesi Batıkent Hobi Bahçelerinde belediye vatandaşlara bedelsiz sebze fideleri dağıtıyor.

Kentiçi Tarım alanları uygulamasına bir örnek.

Belediyelerimizin yaratacağı tarım alanları "ekonomik kâr, çevresel fayda ve sosyal faydanın birleşimini" temsil edecek ve "Aslında topluma net bir fayda sağlayacaktır". ABD’de, Avrupa’da, Japonya’da, Güney Kore’de yani halkının ekonomik alım gücünün çok yüksek olduğu ülkelerde bile özellikle ekonomik faydası tali olarak da sosyal faydaları için tercih edilirlerken, bizim gibi enflasyonla cebelleşen toplumlarda neden özellikle ekonomik faydaları için tercih edilmesinler?

Modern ve zengin toplumlar artık "golf sahalarını unutuyorlar; gerçek bir yeşil ve üretken çevreye sahip olmak istiyorlar" ve bu isteklerinin güdüleyici faktörünün ekonomik fayda olduğunu açık yüreklilikle itiraf edebiliyorlar. Bazı gelişmiş ülkelerde belediyeler sürdürülebilir yaşama yer açmak için golf sahalarını tamamen ortadan kaldırıyorlar. Bir golf sahasını düşünelim, çok masraf edilerek oluşturulmuş, sürekli yeşil tutulan o arazide neden domates, biber, salatalık, patlıcan vd. sebzeler yetiştirilemesin?

Bu değişime ülkemizde kimler öncülük etmelidir?

Cevap çok net ve basit; Belediyelerimiz öncülük etmelidirler.

Belediyelerimiz Kentsel Tarım (Urban Agriculture) İçin Neler Yapmalıdır?

Belediyelerim şehirlerinde “Tarım Mahalleleri (Agrihoods)” Oluşturmalılar...

Tarım Mahalleleri veya Toplum Bahçeciliği, belediyelerimizin kent ya da bölge planlarına dâhil edebilecekleri bir uygulamadır. Belediyelerin “Park ve Bahçeler Müdürlükleri”, tarım alanı işletmesinde etkin ve tecrübeli kurumlardır. Şehir estetiğine katkı sağlayan çiçek ve diğer tarım ürünlerini yetiştirebilmek, aslında sebze yetiştirmekten daha zor bir tarımsal faaliyettir.

Belediyelerimiz özellikle kent içi kamu alanlarını park ve bahçe işletmesindeki tecrübeleri ile rahatlıkla kentiçi tarım alanlarına dönüştürebilirler, hatta bu konuda şehir halkının desteğini de alabilirler.

Kentiçi tarım alanları; kentsel alanlarda bulunan kamuya ait büyük boş arazilerin verimli kullanılmasına, o kentin insanlarına hem ekonomik fayda hem de huzur bulacakları, sosyalleşebilecekleri sağlıklı yeşil alanlar yaratılmasına katkı sağlayacaktır. Şehirdeki kirli hava, bir ölçüde, bu bahçeler tarafından sönümlenecektir.  

Kentdışı Tarım alanları uygulamasına görsel bir tasarımsal örnek.