Siber Güvenlik

17 Eylül 2024 tarihinde, Lübnan'da Hizbullah üyelerinin haberleşme amacıyla kullandığı çağrı cihazlarına yönelik bir saldırı gerçekleştirildi. Saldırıda çok sayıda ölü ve yaralı vardı. Hastanelerin alarm durumuna geçti, kan bağışı çağrısında bulunuldu ve halktan kablosuz iletişim cihazlarından uzak durmaları istendi. Saldırıyı kimin gerçekleştirdiğine dair henüz resmi bir açıklama yapılmamış olsa da Hizbullah kaynakları, saldırının İsrail tarafından gerçekleştirildiğini öne sürdü. 
Lübnan'da 17 Eylül'de, Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı meydana gelen patlamalarda ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetti, 300 kadarı ağır yaklaşık 2 bin 800 kişi yaralandı.
Ülkede 18 Eylül'de çok sayıda telsizin patlatılması sonucu da 20 kişi öldü, 450'den fazla kişi yaralandı.
17 Eylül ve 18 Eylül 2024 tarihlerinde, medyada yayınlanmaya başlayan bu haberler bir anda dünya gündemini Siber güvenlik konusunda alarma geçirmiştir.
Reuters'a konuşan kaynaklar, patlatılan cihazların, Hizbullah’ın son aylarda aldığı son model haberleşme cihazları olduğu belirtiyor.
Siber güvenlik, günümüz dünyasında bireylerin, işletmelerin ve devletlerin güvenliğini sağlamak için kritik bir alan haline gelmiştir. Dijitalleşmenin hızla artması, her geçen gün daha fazla kişisel ve kurumsal bilginin internet üzerinden erişilebilir olmasına neden olmaktadır. Bu durum, kötü niyetli kişiler ve gruplar için cazip bir hedef yaratmakta ve siber saldırıların sayısının artmasına yol açmaktadır. Bu makalede, siber güvenliğin ne olduğu, neden önemli olduğu, karşılaşılan tehdit türleri, alınabilecek önlemler ve gelecekte siber güvenlik alanında bizi nelerin beklediği gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağım.

1. Siber Güvenlik Nedir?

Siber güvenlik; bilgisayarları, ağları, yazılım uygulamalarını, kritik sistemleri ve verileri olası dijital tehditlerden koruma uygulamasıdır. Kuruluşlar müşteri güvenini sürdürmek ve düzenleyici mevzuat uygunluğunu karşılamak için verileri güvenceye alma sorumluluğu taşır. Hassas verileri yetkisiz erişimden korumak ve bunun yanı sıra iş operasyonlarında istenmeyen ağ etkinliği nedeniyle kesinti oluşmasını önlemek için siber güvenlik önlemleri ve araçları kullanırlar. Kuruluşlar; çalışanlar, süreçler ve teknolojiler arasında dijital savunma sürecini düzene koyarak siber güvenliği uygularlar.
Siber güvenlik, bilgisayar sistemlerini, ağları, verileri ve dijital altyapıyı yetkisiz erişim, saldırılar ve hasardan koruma sürecidir. Bu alandaki güvenlik önlemleri, bilgi güvenliği, ağ güvenliği, uygulama güvenliği ve operasyonel güvenlik gibi alt başlıklar altında sınıflandırılabilir. 

2. Siber Güvenliğin Önemi

Siber güvenlik, dijital dünyanın gelişimiyle doğru orantılı olarak önem kazanmaktadır. İşletmelerin verilerini, finansal işlemlerini ve müşteri bilgilerini korumaları büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, kişisel bilgilerin ve mahremiyetin korunması, bireylerin dijital dünyadaki güvenliğini sağlamak açısından gereklidir. Bu konuda bazı şirketlerde müşteri kredi kartı bilgilerinin çalınması veya müşteri hesap bilgilerinin çalınması kavramları son dönemde medyada sıkça görülen haberlerdendir.

3. Siber Tehdit Türleri

Siber güvenlik alanında karşılaşılan başlıca tehditler şunlardır:
•    Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware): Virüsler, solucanlar, Truva atları gibi zararlı yazılımlar sistemlere zarar vermek, veri çalmak veya sistemi çalışmaz hale getirmek amacıyla kullanılmaktadır.
•    Fidye Yazılımları (Ransomware): Sistemdeki verileri şifreleyerek erişilemez hale getiren bu yazılımlar, kurbanlardan fidye talep etmektedir.
•    Phishing (Oltalama): Kullanıcıları yanıltarak hassas bilgilerini elde etmeyi amaçlayan bu saldırılar, genellikle e-posta veya sahte web siteleri aracılığıyla yapılır.
•    DDoS (Dağıtık Hizmet Engelleme): Bir sistemi aşırı yükleyerek işlevsiz hale getiren saldırılar olup, özellikle büyük şirketlere ve devlet kurumlarına yönelik kullanılmaktadır.
•    İç Tehditler: Kurum içerisinden gelen yetkisiz erişimler veya bilgilerin kötüye kullanılması, iç tehditlerin en büyük kaynağıdır.

4. Siber Güvenlik Önlemleri

Siber güvenliği sağlamak adına alınabilecek bazı temel önlemler şunlardır:
•    Antivirüs Yazılımları ve Güvenlik Duvarları: Sistemleri kötü amaçlı yazılımlara karşı koruyan ve şüpheli ağ trafiğini filtreleyen araçlardır.
•    Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA): Hesaplara erişim sağlamak için birden fazla doğrulama adımı gerektiren bu sistem, hesap güvenliğini artırır.
•    Veri Şifreleme: Bilgilerin yetkisiz kişiler tarafından okunamaması için verilerin şifrelenmesi oldukça önemlidir.
•    Güçlü Parolalar ve Parola Yöneticileri: Karmaşık ve benzersiz parolalar kullanmak, siber güvenliğin temel yapı taşlarından biridir.
•    Personel Eğitimleri: Çalışanların siber güvenlik konusunda eğitilmesi, insan kaynaklı hataları azaltır ve bilinçli bir savunma hattı oluşturur.

Gelecekte Siber Güvenlik

Yapay zekâ, nesnelerin interneti (IoT = Internet of Things) ve 5G teknolojisinin yaygınlaşması, siber güvenlik alanında yeni tehditlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Özellikle IoT cihazların güvenliğinin sağlanması, gelecekteki siber güvenlik stratejileri için kritik öneme sahiptir. Ayrıca, yapay zekâ destekli saldırı ve savunma sistemlerinin gelişimi, siber güvenlikte önemli bir rol oynamaktadır.
•    Siber Güvenliğin Gelişimi: Teknolojinin hayatımızdaki yeri ve bununla birlikte siber güvenliğe duyulan ihtiyaç.
•    Dijitalleşmenin Tehlikeleri: Günümüzde yaygınlaşan dijital platformların sağladığı imkânlar ve oluşturduğu güvenlik açıkları.

1. Geleceğin Tehditleri ve Yeni Saldırı Yöntemleri

•    Yapay Zekâ Destekli Saldırılar: Yapay zekâ sayesinde kişiye özel saldırılar, tahmine dayalı saldırı yöntemleri.
•    Nesnelerin İnterneti (IoT) Üzerindeki Güvenlik Riskleri: Günlük hayatta yer bulan akıllı cihazların güvenlik açıkları.
•    5G Teknolojisinin Etkisi: Yüksek hızlı veri akışı ile gelebilecek güvenlik sorunları ve çözümleri.
•    Kuantum Bilgisayarlar: Şifreleme yöntemlerine yönelik tehditler, kuantum dirençli şifreleme ihtiyacı.

2. Siber Güvenlik Çözümlerinde Yenilikçi Yaklaşımlar

•    Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi ile Güvenlik: Gelişmiş tehdit algılama, uyumsuzlukların tespiti.
•    Blockchain Teknolojisi: Dağınık yapılarla güvenliği artırma.
•    Otonom Savunma Sistemleri: İnsan müdahalesi olmadan çalışan, tehditleri otomatik olarak engelleyen sistemler.

3. Küresel Siber Güvenlik Politikaları ve İşbirlikleri

•    Uluslararası Siber Güvenlik Standartları: Ülkeler arası işbirliği ve ortak siber savunma sistemleri.
•    Dijital Mahremiyet ve Yasal Düzenlemeler: GDPR gibi yönetmelikler, gelecekteki yasal düzenlemelerin siber güvenliğe etkisi.

4. Kurumsal Siber Güvenlik ve Risk Yönetimi

•    Şirketlerin Dijital Güvenlik Altyapıları: Büyük kuruluşlarda alınan güvenlik önlemleri.
•    Risk Analizi ve Kriz Yönetimi: Olası saldırıların zararlarını azaltma stratejileri.
•    Personel Eğitimleri: Bilinçli çalışanlar sayesinde oluşan ilk savunma hattı.

5. Bireysel Kullanıcı Güvenliği

•    Sosyal Mühendislik ve Bilinçli Kullanıcı Olmanın Önemi: Sosyal mühendislik saldırılarına karşı bireylerin bilinçlendirilmesi.
•    Kimlik Hırsızlığı ve Kişisel Veri Güvenliği: Bireysel kullanıcıların kimlik koruması, kişisel verilerin güvenliği.

6. Siber Güvenliğin Geleceği: Öngörüler ve Stratejik Yaklaşımlar

•    Yapay Zekâ ve Kuantum Güvenlik: Güvenlik sistemlerinde AI ile kuantum şifreleme entegrasyonu.
•    Dijitalleşme ve Güvenlik Paradigmalarının Değişimi: Artan dijitalleşme ile güvenlik stratejilerinin nasıl değişeceği.
•    Uzay ve Siber Güvenlik: Uydular ve uzay tabanlı teknolojilerin güvenliği.

Gelecekte Siber Güvenlik Önlemleri Nasıl Olmalıdır?

Gelecekte siber güvenlik önlemleri, gelişen teknolojiler ve artan dijital tehditlere yanıt verecek şekilde sürekli olarak evrim geçirmesi gerektiği halen yaşanmış ve yaşanacak olaylar sonucunda ortaya çıkan bir gerçektir. 
Gelecekteki siber güvenlik stratejilerinin temel unsurlarına yakından bakalım:

1. Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi Destekli Güvenlik Sistemleri

•    Öngörücü Analiz: Yapay zekâ destekli sistemler, büyük miktardaki veriyi analiz ederek siber saldırıları önceden tahmin edebilir. Bu saldırılar devlet kurumlarına ait bilgiler olabileceği gibi şirketlere veya kişilere yönelik bilgiler de olabilir. 
Bu sistemler tehditleri anında tespit edip saldırıları başlamadan durdurmak için geliştirilmelidir. 
•    Davranışsal Anomali Tespiti: Yapay zekâ, kullanıcıların davranış modellerini analiz ederek olağandışı faaliyetleri algılayabilir. Böylece, yetkisiz erişim veya şüpheli davranışlar anında tespit edilebilir.

2. Kuantum Dirençli Şifreleme

•    Kuantum Şifreleme Yöntemleri: Kuantum bilgisayarlar, içeriklerinde bulunan işlem gücüne bağlı olarak kurumlarda şirketlerde veya kişisel elektronik cihazlarımızda mevcut olan şifreleme yöntemlerini kısa sürede kırabilir. Bu nedenle gelecekte, kuantum bilgisayarların bile kıramayacağı kuantum dayanıklı şifreleme algoritmalarının kullanılması önem kazanacaktır.
•    Veri Güvenliği İçin Kuantum Teknolojileri: Kuantum anahtar dağıtımı gibi yenilikçi yöntemler ile veri transferlerinin güvenliği artırılmalıdır. 

3. Nesnelerin İnterneti (IoT) Güvenliği

•    IoT Standartları ve Protokolleri: IoT cihazlarının sayısı arttıkça güvenliğin sağlanabilmesi için standart protokoller ve sıkı güvenlik önlemleri gerekecektir. Her cihazın güncel yazılım ve güvenlik yamalarına sahip olması sağlanmalıdır.
•    IoT Güvenlik Çipleri: Güvenli bir yongaya (çip) sahip olan IoT cihazları, daha güçlü bir güvenlik sağlayarak siber saldırılara karşı direnç gösterir.

4. Blokzincir Tabanlı Kimlik Doğrulama ve Veri Koruma

•    Merkeziyetsiz Kimlik Doğrulama (DID): Blokzincir, kimlik doğrulama işlemlerini merkezi olmayan bir yapıya taşıyarak güvenliği artırabilir. Bu sistem sayesinde, kimlik bilgileri daha güvenli bir şekilde saklanır.
•    Veri Güvenliği ve Takip: Blokzincir teknolojisi, veri akışını güvenilir bir şekilde takip etmeyi sağlayarak veri güvenliğini artırabilir.

5. Gelişmiş Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama (MFA)

•    Biyometrik Verilerle Desteklenen MFA: Parmak izi, yüz tanıma, ses tanıma gibi biyometrik doğrulama yöntemleri, kimlik doğrulamada daha güvenli bir yapı sunacaktır.
•    Davranışsal Biyometrik Teknolojiler: Klavye basış ritmi, fare hareketleri gibi davranışsal biyometrikler sayesinde sistemler, kullanıcıların kimliğini daha güvenli bir şekilde doğrulayabilir.

6. Otonom Siber Güvenlik Sistemleri

•    Otonom Güvenlik Ağları: İnsan müdahalesine ihtiyaç duymadan tehditleri algılayan ve engelleyen sistemler, otomatikleştirilmiş saldırıların önlenmesi için kritik öneme sahip olacak.
•    Self-Healing (Kendi Kendini İyileştiren) Sistemler: Olası bir saldırı durumunda sistem kendini hızlıca yeniden yapılandırabilir veya iyileştirebilir. 

7. Siber Güvenlik Eğitimleri ve Farkındalık Programları

•    Bilinçlendirme ve Eğitim Programları: Siber saldırıların en yaygın yöntemlerinden biri olan sosyal mühendisliğe karşı farkındalık eğitimleri yaygınlaştırılmalıdır.
•    Simülasyonlar ve Sanal Gerçeklik Destekli Eğitimler: Gerçek tehditlerle başa çıkmayı öğreten sanal gerçeklik destekli eğitimlerle, çalışanların siber güvenlik bilgisi artırılabilir. 

8. Gelişmiş Tehdit İstihbaratı

•    İşbirliği ve İstihbarat Paylaşımı: Ulusal ve uluslararası işbirliği ile tehdit istihbaratı paylaşımı hızlandırılmalı, saldırılar hakkında bilgi paylaşımı anlık hale getirilmelidir.
•    Tehdit İstihbarat Ağları: Saldırganların faaliyetlerini, kullandıkları yöntemleri ve hedeflerini izleyip raporlayan global ağlar, saldırıların önceden tespit edilmesine yardımcı olabilir.

9. Veri Gizliliği ve Yasal Düzenlemeler

•    Kişisel Veri Koruma Yasaları: Kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal düzenlemeler gelecekte daha da sıkılaşacaktır.
•    Siber Güvenlik Standartlarının Güncellenmesi: Yeni tehditlere göre uyarlanmış güvenlik standartları ile işletmelerin veri güvenliği sağlamaları teşvik edilmelidir.

10. Uzay ve Uydu Sistemleri Güvenliği

•    Uydu Güvenlik Sistemleri: Özellikle iletişim ve savunma sektörleri için önem taşıyan uydu sistemlerinin güvenliği, siber güvenlik stratejilerinin gelecekteki bir diğer önemli alanıdır.
•    Uzay Güvenliği Politikaları: Uydu güvenliği için uluslararası kurallar ve güvenlik protokolleri belirlenmelidir.
Gelecekte siber güvenlik stratejileri, teknolojik gelişmelere paralel olarak çok katmanlı, daha proaktif ve işbirliğine dayalı bir hale gelecektir.

Sonuç

•    Siber Güvenliğin Önemi ve Sürekli Gelişim İhtiyacı: Siber güvenlik, Dijital dünyadaki hızlı değişim karşısında sürekli gelişim gerektiren bir alan olarak karşımızda durmaktadır.
•    Gelecekte siber güvenlik stratejileri: Teknolojik gelişmelere paralel olarak çok katmanlı, daha proaktif ve işbirliğine dayalı bir hale gelecektir.
•    Geleceğe Yönelik Tedbirler ve Öneriler: Bireyler, kurumlar ve hükümetler için gelecekte alınması gereken temel önlemler olarak yapılması gereken çok önemli işler vardır. Bu çalışmaların en başında da yerli ve milli sistemler oluşturmak bu konuda üniversiteler ve bilim ile sürekli araştırma ve bilgi değişimi konularında ortak çalışmak, yaratılan bilgi ve güvenlik sistemlerinde milli yazılımlar kullanmak en önemli hususlar olarak karşımızda durmaktadır.