Kırım’dan Donbas’a: “Küçük Yeşil Adamlar”

2014 yılının Şubat ayı sonlarında, Ukrayna'nın Batı yanlısı Maidan Devrimi ile Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in görevden uzaklaştırılması, Rusya'nın Kırım'daki stratejik çıkarları için bir tehdit algısı yarattı. Bu durumu bir fırsat olarak gören Kremlin, jeopolitik hedeflerine ulaşmak adına askeri güç kullanma kararı aldı. Bu hamle yapılırken, uluslararası yaptırımları ve kınamaları en aza indirmek için, özellikle Kırım Yarımadasındaki operasyonlarında Rus Silahlı Kuvvetleri'nin katılımını gizlemeyi amaçlayan örtülü bir hibrit savaş stratejisi benimsendi.

Kapak Fotoğrafı 2 Mart 2014 Küçük Yeşil Adamlar Kırım Akmescit (Simferopol) yakınlarındaki Perevalnoe, (soldaki ise Ukraynalı asker). Fotoğraf: Sergey Ponomarev

I. BÖLÜM: GİRİŞ VE STRATEJİK ÇERÇEVE

2014 yılında Kırım Yarımadası'nın Rusya Federasyonu tarafından işgal ve sonrasında ilhak edilmesi, uluslararası güvenlik mimarisi için sarsıcı bir dönüm noktası olmuş ve küresel güç siyasetinin normlarını temelden değiştirmiştir. Bu operasyonun merkezinde, Batı'da "Küçük Yeşil Adamlar" (Little Green Men - LGM) olarak adlandırılan, kimliği belirsiz askeri birliklerin kullanımı yer almaktadır. Bu yazı, Küçük Yeşil Adamların Kırım’ın işgali ve ilhakındaki kritik rolünü analiz etmekte ve bu taktiği, Rusya’nın asırlar süren Maskirovka (stratejik aldatma) doktrininin modern bir uygulaması olarak konumlandırmaktadır. Yazının bu kısmından sonra "Küçük Yeşil Adamlar", İngilizce kısaltması olan LGM olarak isimlendirecektir.

Temel tez, LGM stratejisinin, sadece güncel bir askeri taktik değil, aynı zamanda Sovyet tarihinden türetilmiş, derin bir kurumsal aldatma felsefesine dayandığıdır. Özellikle, Vladimir Lenin'in 1920 Polonya Savaşı sırasında önerdiği ve "mükemmel bir plan" olarak nitelendirdiği "Yeşiller" aldatma taktiğinden doğrudan türetilen suçu başkasına atma (blame shifting) prensibine dayanmaktadır. Bu tarihsel taktiğin amacı, Kızıl Ordu askerlerini ne Beyazları ne de Kızılları destekleyen isyancı köylü grupları olan "Yeşiller" olarak tanıtarak, siyasi rakipleri ortadan kaldırma operasyonunu gizlemekti. Benzer şekilde, 2014’te Kırım’da LGM Rus Özel Kuvvetleri olmasına rağmen kendilerini yerel meşru müdafaa güçleri olarak sunmuşlardır.

Bu hibrit taktik, uluslararası hukukun ve siyasi tepki mekanizmalarının yanıt verme eşiğini felç ederek bir fait accompli (oldu bitti) yaratmıştır. Yazının devamında, bu stratejik süreklilik detaylandırılacak, LGM’nin operasyonel kimliği teyit edilecek ve taktiğin modern hibrit savaş doktrini içerisindeki merkezi rolü incelenecektir.

a) "Küçük Yeşil Adamlar"ın Stratejik Tanımı ve Ortaya Çıkışı (2014 Kırım Krizi Bağlamında)

"Küçük Yeşil Adamlar" terimi, 2014 Ukrayna Krizi sırasında Kırım'da ortaya çıkan, rütbe işaretleri veya ulusal kimlik belirteçleri taşımayan maskeli ve yeşil askeri üniformalı silahlı kişileri tanımlar. Rusçada Zelyonye Chelovechki, Ukraynacada Zeleni Cholovichki olarak adlandırılan bu birlikler, Rusya'da ise sıklıkla "Kibar İnsanlar" (Vezhlivye Lyudi) olarak yüceltilmişlerdir.

Bu birliklerin operasyonel başlangıcı, Maidan Devrimi'nin sona ermesi ve Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukovych’in Kiev'den kaçmasından günler sonra, Şubat 2014’ün sonlarına denk gelmektedir. LGM'ler, Kırım yarımadasındaki kilit tesisleri hızla ele geçirmişlerdir; bunlar arasında Akmescit’teki (Simferopol) parlamento binası, Simferopol Uluslararası Havalimanı ve Kırım'daki çoğu askeri üs bulunmaktadır.

LGM'nin kimliksiz varlığı, operasyonun önemli bir psikolojik savaş aracı işlevi görmesini sağlamıştır. Silahlı kişilerin sorulara kibarca mı? yanıt vereceği yoksa hemen ateşle mi? karşılık vereceği bilinmediğinden, bölgede yüksek derecede bir belirsizlik ve endişe yaratılmıştır. Bu belirsizlik ortamı, uluslararası aktörlerin duruma hukuki ve politik yanıt verme süreçlerini kasıtlı olarak yavaşlatmıştır. LGM'ler, başından beri Kırım'da ana aktörler olmuş, parlamento ve resmî binalara saldırıp yolları ve sokakları kapatarak Rus yanlısı nüfusları örgütlemiştir.

b) Yazının Kapsamı: Aldatma Tarihinden Hibrit Savaşın Modern Vektörüne

Bu yazı, LGM'nin sadece taktiksel bir konuşlandırma olmadığının altını çizmektedir. Aksine, LGM, Rusya'nın stratejik hedeflerine ulaşmak için dezenformasyon, vekalet güçleri ve aldatmayı kullanma geleneğinin bir devamıdır. Çalışma, bu taktiğin uluslararası güvenlik politikası ve askeri strateji üzerindeki geniş kapsamlı etkilerini analiz etmektedir.

Rusya’nın Kırım’ı ilhakı sırasında sert güç enstrümanları yerine kimliksiz LGM'leri kullanması, hibrit savaş konseptinin modern kullanımının önemli bir işaretidir. Bu rapor, bu hibrit savaş bileşenlerini derinlemesine inceleyerek, LGM fenomeninin tarihi köklerini (Bölüm II) ve modern gri alan operasyonlarındaki işlevselliğini (Bölüm IV) kapsamlı bir şekilde ortaya koyacaktır.

II. BÖLÜM: SOVYET KÖKENLİ ALDATMA DOKTRİNİ VE TARİHSEL SÜREKLİLİK

a) Maskirovka Doktrininin Rus Askeri Düşüncesindeki Rolü

Rus askeri doktrininin temel taşlarından biri olan Maskirovka prensibi, sadece operasyonel düzeydeki askeri kamuflaj ve gizlenmeyi değil, aynı zamanda operasyonların siyasi niyetlerini gizlemeyi, düşmanı yanıltmayı ve yanıltıcı eylemlerle stratejik avantaj sağlamayı içeren geniş kapsamlı bir stratejik aldatma disiplinini ifade eder. Bu doktrin, düşmanın gerçek kuvvet dengesini, niyetini ve operasyonun doğasını yanlış anlamasını sağlamayı amaçlar.

LGM taktiğinin çekirdeğinde yatan ana stratejik başarı, kimliği belirsizliğin stratejik esnekliğe dönüşmesidir. Bu, Maskirovka'nın siyasi boyutunun modern bir uygulamasıdır. Rusya, Kırım'daki eylemlerini inkâr ederek ve LGM'yi yerel güçler olarak tanıtarak, hem operasyonun uluslararası meşruiyetini tartışmaya açmış hem de uluslararası topluluğun kolektif bir yanıt oluşturma hızını kasıtlı olarak düşürmüştür.

b) Lenin'in "Mükemmel Planı" (1920) ve "Yeşiller" Taktiklerinin Analizi

LGM taktikleri incelenirken, Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'in 1920'lerde Polonya ile savaş sırasında öne sürdüğü "mükemmel plan" ile kurulan tarihsel bağ zorunludur.

1920 Taktik Detayı:

Lenin'in önerdiği plan, Kızıl Ordu askerlerinin kendilerini, Rus İç Savaşı sırasında ne Beyazları ne de Kızılları destekleyen, isyancı köylü ve eşkıya kalıntıları olan "Yeşiller" olarak tanıtmasını içeriyordu. Bu kılık değiştirme taktiği ile Kızıl Ordu birlikleri, "kulakları (varlıklı köylüler), rahipleri ve toprak sahiplerini ortadan kaldıracaklardı.

Amaç ve Suçu Başkasına Atma:

Bu planın temel amacı, gerçekleştirilen siyasi cinayetler ve muhaliflerin ortadan kaldırılması operasyonlarının gerçek sorumluluğunu Kızıl Ordu'dan gizleyerek, suçu "Yeşiller" olarak bilinen tarafsız/isyancı köylü gruplara atmaktı. Bu, devletin gerçek niyetlerini gizleme ve siyasi muhalefeti manipüle etme üzerine kurulu bir stratejiydi.

Bu tarihi plan, aynı zamanda bir manevra savaşı stratejisini yansıtmaktadır. Savaşın sadece büyük çatışmalardan ibaret olmadığını, aksine düşmanı zayıflık pozisyonlarına itmeyi amaçlayan akışkan bir süreç olduğunu kabul eder. 1920'deki aldatma, düşmanın (hem iç muhalefetin hem de dış düşmanların) dikkatini dağıtarak ve onları yorucu çatışmalara sokmadan hedefe ulaşmayı hedefleyen rasyonel bir süreç yönetimiydi.

Fotoğraf Kırım'ın başkenti Akmescit (Simferopol)'teki bir yerel yönetim binasını ele geçirmiş Küçük Yeşil Adamlar, 1 Mart 2014. Fotoğraf: Sergey Ponomarev

c) Kritik Karşılaştırma: 1920 "Yeşiller" ve 2014 "Küçük Yeşil Adamlar" Stratejik Hedef Analizi

1920'deki "Yeşiller" taktiği ile 2014 yılındaki "Küçük Yeşil Adamlar" taktiği arasında belirgin bir stratejik süreklilik ve amaçsal tutarlılık bulunmaktadır.

Stratejik Bağlantı Kanıtı:

Her iki vakada da, devletin düzenli askeri güçleri (Kızıl Ordu/Rus Özel Kuvvetleri), doğrudan sorumluluktan kaçınmak ve operasyonun meşruiyetini sorgulatmak için, meşruiyeti şüpheli, üçüncü bir vekalet aktörü kimliğini taklit etmiştir. 1920'de taklit edilen kimlik isyancı "Yeşiller" iken, 2014'te taklit edilen kimlik "yerel meşru müdafa güçleri" idi.

Bu, yalnızca taktiksel bir benzerlik değil, aynı zamanda kurumsal aldatma felsefesi (Maskirovka) tarafından yönlendirilen, hedef kitleye göre adapte edilmiş aynı stratejik prensibin uygulanmasıdır. 1920 taktiği, içerideki siyasi manipülasyonu sağlarken, 2014 LGM taktiği ise uluslararası müdahaleyi geciktirerek dış politikada manipülasyonu sağlamıştır. Her iki strateji de, gerçek askeri gücü kullanırken, uluslararası veya iç hukuki/siyasi sorumluluktan kaçınmayı hedeflemiştir.

Aşağıdaki tablo, bu tarihsel sürekliliği özetlemektedir:

III. BÖLÜM: KÜÇÜK YEŞİL ADAMLAR: OPERASYONEL PROFİL VE KİMLİK DOĞRULAMASI

a) Kırım'da Operasyonel Başlangıç ve Taktik Hız

Küçük Yeşil Adamlar, Kırım'da yalnızca askeri hedefleri ele geçirmekle kalmamış, aynı zamanda siyasi ve toplumsal düzenlemelerin de öncüsü olmuşlardır. Rusya yanlısı nüfusları örgütleyerek, parlamento ve resmî binalara saldırıp yolları ve sokakları kapatarak Kırım'daki ayrılığa giden hareketlenmede ana aktörler olmuşlardır. Bu hareketlenme, 2014 Şubat ayında Ukrayna'daki yeni yönetime karşı Rus yanlıları tarafından düzenlenen protesto gösterileriyle başlamış, ancak Batı kaynakları bu gösterilerin Rusya tarafından yapıldığını iddia ederken, Rusya ise bunların yerel meşru müdafaa güçleri tarafından yapıldığını ileri sürmüştür.

Operasyonun taktiksel hızı, stratejinin başarısı için hayati önem taşımıştır. Kırım’da olayların tırmanışı, Ukrayna Hükümeti'nin düştüğü 22 Şubat'tan referandumun icra edildiği 16 Mart'a kadar geçen kısa süre içerisinde, tek bir silah patlamadan tamamlanmıştır. Bu hız, uluslararası toplumun duruma tepki gösterme kapasitesini aşarak bir fait accompli (oldubitti) yaratılmasına izin vermiştir.

LGM operasyonu, plansız bir eylem olmaktan ziyade, titizlikle hazırlanmış bir askerî zemin üzerinde yükselmiştir. Rusya, Kırım'ın ilhakı için 2013'ten 2014 Mart ayına kadar Ukrayna sınırında sekiz büyük ölçekli ani askeri teftiş ve tatbikat gerçekleştirmiştir. Bu tatbikatlar, binlerce askerin ve teçhizatın bölgeye getirilmesini sağlamış ve Rusya'nın "gerekirse" Ukrayna'yı işgal etmeye hazır olduğunu göstermiştir.

b) Kimlik Çözümlemesi: Spetsnaz, VDV ve Özel Güçlerin Rolü

LGM'lerin başlangıçtaki kimliksizliği, hızla teknik analiz ve istihbarat raporlarıyla çürütülmüştür. Üzerlerinde herhangi bir amblem taşımayan bu kişilerin, yüksek eğitimli Rus Özel Kuvvetleri (Spetsnaz) olduğu anlaşılmıştır.

Birlik Atamaları ve Kanıtlar:

Finlandiya askeri dergisi Suomen Sotilas'ın teçhizat analizi, bu birliklerin büyük olasılıkla Rus Hava İndirme Birlikleri'ne ("Vozdushno-Desantnye Voyska"-VDV) bağlı 45. Muhafızlar Ayrı Keşif Alayı'nın mensupları olduğunu göstermiştir. Ayrıca, bazı raporlar Rus devletinin finanse ettiği Wagner Grubu'ndan paralı askerlerin de operasyonda yer almış olabileceğini belirtmektedir. 2015 yılında emekli Rus Amiral Igor Kasatonov, bu kişilerin Rus Spetsnaz özel kuvvet birimlerinin üyeleri olduğunu teyit etmiş, Rus birliklerinin Kırım'a altı helikopter ve üç adet Ilyushin Il-76 uçağıyla 500 askerle iniş yaptığını ifade etmiştir.

Rusya'nın Kontrollü Kabulü:

Rusya başlangıçta herhangi bir askeri varlığı reddetse de Devlet Başkanı Vladimir Putin 7 Nisan 2014'te (operasyonun hemen ardından) bu kişilerin Rus Özel Kuvvetleri olduğunu kabul etmiştir. Ancak Putin, bu kabulü yaparken, Donbass bölgesinde yalnızca yerel halkın savaştığını ileri sürerek sorumluluğu sınırlamıştır.

Bu kontrollü kabul, basit bir geri adım değildir; stratejik caydırıcılık ve propaganda aracı olarak işlev görmüştür. Rusya, LGM'nin kimliğini ancak fait accompli (oldu bitti) tamamlandıktan ve Kırım ilhak edildikten sonra (2015'e kadar uzanan bir süreçte) resmen kabul etmiştir. Erken inkâr, Batı'nın yasal yanıt vermesini taktiksel olarak engellemişken (Bölüm IV'e bakınız), geç kabul ise iki önemli amaca hizmet etmiştir: İlk olarak, Rusya'nın askeri kabiliyetini ve özel kuvvetlerinin (Spetsnaz) hızını ve etkinliğini vurgulayarak bölgesel caydırıcılığı artırmak. İkinci olarak, LGM'yi "Kibar İnsanlar" olarak kodlayarak iç propagandaya malzeme sağlamak ve operasyonun başarısını ulusal kahramanlık anlatısıyla ilişkilendirmektir. Bu durum, inkarın bir taktik, kabulün ise uzun vadeli stratejik bir araç olduğunu göstermektedir.

c) Teknik Kanıtlar: Üniforma ve Silah Envanterinin Önemi

LGM'lerin Rus Özel Kuvvetleri olduğunun en görünür kanıtı, kullandıkları teçhizatın yalnızca Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'ne özgü olmasıdır.

Suomen Sotilas dergisinin teçhizat analizine göre, LGM'lerin üniformaları Yeni EMR kamuflajlı muharebe üniformaları, Yeni 6Sh112 taktik yelek ve Yeni 6B27 veya 6B7-1M kompozit kaskları içermekteydi. Ayrıca, saflar arasında, Rus özel kuvvetlerinin ve dağ birliklerinin kullandığı Gorka-3 muharebe üniformaları ve Smersh AK/VOG taktik yeleklerine sahip kişiler de mevcuttu. Suomen Sotilas (Fince : Finlandiya'nın Askeri), Finlandiya'nın Helsinki kentinde yayınlanan Fince bir askeri dergidir. 1919'da kurulan dergi, ülkenin en eski yayınlarından biridir.

Kesin Kanıtlar:

Analizler, askerlerin sadece Rus paraşütçüleri tarafından kullanılan 6B26 kompozit kasklara ve 6Sh92-5 taktik yeleklere sahip olduğunu belirlemiştir. Ayrıca, kimliksiz bir Rus özel kuvvetler askerinin VSS Vintorez (Özel Keskin Nişancı Tüfeği) taşıyan fotoğrafı, Rus özel kuvvetlerinin konuşlandırıldığının kesin kanıtı olarak kabul edilmiştir. Bu silah ve teçhizat envanteri, konuşlandırılan birimlerin profesyonel askeri statüsünü ve Rusya'ya olan doğrudan bağlılığını şüpheye yer bırakmayacak şekilde teyit etmektedir.

IV. BÖLÜM: HİBRİT SAVAŞIN VE GRİ ALANIN KALBİ OLARAK LGM

a) Hibrit Savaş Kavramı ve Kırım Operasyonunun Örnek Vaka Olarak Değerlendirilmesi

Hibrit savaş, konvansiyonel askeri eylemlerin, siber saldırılar, ekonomik baskı, dezenformasyon kampanyaları ve organize vekalet güçlerinin kullanımı gibi şiddet içermeyen veya düşük yoğunluklu araçlarla birleştirildiği bir stratejidir. Hibrit savaş kavramı, 2006'daki İkinci Lübnan Savaşı ve 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı ilhakı neticesinde güvenlik çevrelerinde popüler olmuştur.

Kırım operasyonu, hibrit savaşın kusursuz bir örneği olarak kabul edilmektedir, zira Rusya, konvansiyonel sert güç enstrümanları yerine, kimliği belirsiz ve inkâr edilebilir bir askeri aktör olan LGM'yi kullanmıştır. Bu yaklaşım, uluslararası bir çatışma başlatmadan stratejik hedeflere ulaşma yeteneğini simgelemektedir. Bu, Kremlin'in ulusal hedeflerini, barış ve açık çatışma arasındaki "gri alanda" ilerletme stratejisinin somutlaşmış halidir.

b) Olası İnkâr Edilebilirlik (Plausible Deniability): Mekanizma, Avantajlar ve Sınırlılıklar

Olası inkâr edilebilirlik, LGM taktiğinin merkezindeki kilit mekanizmadır. Kimliksizlik ve vekalet güçlerinin kullanımı, Rusya'nın tam ölçekli askeri çatışma riski olmadan, uluslararası hukuki ve siyasi eşikleri istismar ederek stratejik hedeflere ulaşmasını sağlamıştır.

Mekanizmanın İşlevi:

Bu belirsizlik, Batı'nın yanıt vermesi için gereken yasal ve siyasi konsensüsün oluşumunu geciktirmiştir. Uluslararası hukukta kesin kanıt ve sorumluluk atfı ihtiyacı, LGM'nin yarattığı kasıtlı karmaşa ve kimliksizlik tarafından istismar edilmiştir. Bu durum, Batı'nın çatışma endişelerini artırmış ve Rusya'nın yenilemeyecek kadar güçlü bir imajını yansıtmıştır.

Bununla birlikte, vekalet güçleri ve paramiliter şirketlerin (PMC'ler) kullanımı bağlamında, olası inkâr edilebilirliğin her zaman temel gerekçe olmadığı da tartışılmaktadır. Örneğin, Rusya'nın paralı askeri şirketleri kullanmasının gerçek değeri, Moskova'nın nüfuzunu genişletme, askeri kısıtlamaları aşma ve iç maliyetleri minimize etme yeteneğinde yatmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, inkâr edilebilirlik, temel bir stratejik amaçtan çok, stratejik esnekliği sağlayan uygun bir yan ürün olarak işlev görmüş olabilir. LGM'ler, sorumluluğu inkâr etme aracı olmanın ötesinde, çatışmayı gri alanda tutarak risk yönetimi sağlamıştır.

c) Uluslararası Hukuk Eşiklerinin İstismarı ve Fait Accompli (Oldu bitti) Yaratma Stratejisi

LGM taktiklerinin en yıkıcı etkisi, uluslararası güvenlik sisteminin temel dayanağı olan savaş ve barış arasındaki hukuki ayrımın kasıtlı olarak bulanıklaştırılmasıdır. LGM'ler, kilit tesisleri ele geçirmek için tasarlanmış Rus Özel Kuvvetleridir, ancak Rusya onları "yerel meşru müdafaa" gücü olarak sunmuştur.

Bu stratejinin ardındaki düşünce silsilesi şöyledir:

1.  Hukuki Eşik: Silahlı çatışma hukuku, bir devletin kendi silahlı kuvvetlerini kullanmasıyla tetiklenir ve uluslararası müdahaleyi meşrulaştırır.

2.    LGM'nin Amacı: Rusya, LGM'yi yerel güç olarak göstererek, uluslararası hukuka göre savaşın başladığı anı kasıtlı olarak belirsizleştirmiş ve müdahale eşiğini düşürmüştür.

3.     Sonuç: LGM, uluslararası hukuki eşiği yükseltmeden, askeri hedeflere ulaşmanın bir yolu olarak hizmet etti.

Rusya, Ukrayna yönetimine hâkim olan kaos durumundan ve LGM'lerin titizlikle tertiplenmiş eylemlerinden istifade ederek operasyonu süratle tamamlamıştır. Bu taktik, Batı'nın yanıt verme mekanizmalarını felç ederek bir oldubitti (fait accompli) (oldu bitti) yaratmış ve NATO'nun hibrit taktiklere karşı hazırlıksızlığını ifşa etmiştir. Bu, Batı'nın şeffaflık ve hukuki süreçlere olan bağlılıklarının, otoriter rejimler tarafından gri alanda nasıl bir zayıflık olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

V. BÖLÜM: ENFORMASYON SAVAŞI VE MEDYA MANİPÜLASYONU

a) Rus Medyasının Rolü: Toplumsal Endişe Yaratma ve Bilgi Kirliliği

LGM operasyonu, sahada ve enformasyon alanında eşzamanlı yürütülen bir stratejiydi. Rus medyası, kimliği belirsiz bu asker görünümlü silahlı adamları servis etmeye başladığında, aynı zamanda çeşitli basın yayın platformları üzerinden bilgi kirliliği yaratarak toplumu endişeye sevk etmiştir.

Propaganda Faaliyetleri:

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın saha cephesinin yanı sıra, sosyal medyada da yoğun bir dijital cephe açılmıştır. Bu cephede, Rusya yanlısı haber içeriklerinde, Ukraynalıları Nazi olarak suçlayan aşırı ifadeler gibi argümanlara yer verilmiştir. Amaç, Rusya'nın kendi mevcut kamuoyunu kendi argümanlarına ikna etmekti. Örnek olarak, “Güney Cephesi” (Southern Front) adlı şirket, Rusya lideri Vladimir Putin'i destekleyen içerikleri hazırlayıp YouTube ve Telegram gibi platformlarda paylaşmıştır.

LGM'nin varlığı, dezenformasyonla birleşerek hem yerel nüfuslar hem de uluslararası kitleler arasında algıları şekillendirmek ve sorumluluğu gizlemek için kullanılmıştır.

b) Aktif Önlemlerin Rolü

LGM taktiği, Kremlin'in "Aktif Önlemler" (Active Measures) adı verilen geniş çaplı stratejisinin bir parçasıdır. Aktif Önlemler, Rusya'nın güçlü yönlerini kullanarak Batı'nın algılanan zayıflıklarını (bölünmüşlükleri, serbest konuşma taahhütleri) istismar etmeyi amaçlar. Kırım'da dezenformasyonun yoğun bir şekilde kullanılması, uluslararası toplumun net bir duruş sergilemesi için gereken fikir birliğini engellemiştir.

c) Dezenformasyonun Uluslararası Tepki Oluşumunu Engellemedeki Başarısı

LGM’nin gizliliği ve eş zamanlı bilgi kirliliği, uluslararası kamuoyunun Kırım'da olanlar hakkında sağlıklı ve objektif bilgi edinmesini engellemiştir. Objektif bilgi eksikliği, uluslararası hukuki ve politik yanıtlar için gerekli olan kesinlik ve konsensüsün oluşumunu sekteye uğratmıştır.

Bu hibrit saldırılar, sadece askeri değil, aynı zamanda sivil toplum ve bilgi sistemlerini de hedef almaktadır. Geleneksel savaş dönemlerinde, hükümetler halkı yabancı sızmalara karşı uyanık tutmak ve toplumsal dayanıklılığı artırmak için bilgilendirme kampanyaları yürütürdü. Ancak modern ortamda bu araçların büyük ölçüde eksik olduğu gözlemlenmektedir. Batı'nın bu sivil direnç araçlarından yoksun olması, Rus dezenformasyonunun yerel nüfusların algılarını manipüle etmesini kolaylaştırmıştır. Bu durum, gelecekteki LGM benzeri operasyonlara karşı koymak için yalnızca orduların modernizasyonuyla değil, aynı zamanda LGM'nin kullandığı psikolojik etkilere karşı toplumsal dayanıklılığın ve stratejik iletişimin yeniden inşa edilmesiyle de mücadele edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.

VI. BÖLÜM: ULUSLARARASI HUKUKİ VE POLİTİK TEPKİLER

a) Kırım Referandumunun Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi

Kırım'ın ilhak süreci, LGM'lerin kritik tesisleri ele geçirmesinden hemen sonra düzenlenen bir referandumla meşrulaştırılmaya çalışılmıştır. Ancak bu referandumun uluslararası hukuka uygunluğu ve meşruiyeti, yaygın olarak reddedilmiştir.

Referandum, LGM’lerin silahlı muhafızları altında gerçekleştirilmesi, güvenilir uluslararası gözlemcilerin bulunmaması ve oylama prosedürlerindeki usulsüzlükler nedeniyle adil bir süreç olarak kabul edilmemiştir. Avrupa Birliği (AB), referandumu yasa dışı ve gayrimeşru ilan ederek sonuçlarını tanımayacağını belirtmiştir.

Uluslararası Hukuk Kararları: Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu da referandumu ve ilhakı reddetmiştir. Genel Kurul, Rusya'nın eylemini Ukrayna'nın uluslararası alanda tanınan sınırları içindeki "geçici işgal" olarak tanımlayan bir karar almıştır. Rus hükümeti, ilhak etiketine karşı çıksa da, uluslararası toplum bu eylemi tanımamıştır.

b) Uluslararası Yaptırımlar ve Siyasi Tecrit

Kırım'ın askeri yolla ele geçirilmesi, uluslararası bir eleştiri fırtınasına yol açmıştır. İlhak sonrasında, G8 grubunun diğer üyeleri Rusya'yı gruptan uzaklaştırmış ve ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamışlardır.

BM Genel Kurulu, 12 Ekim'de 143 ülkenin desteğiyle, Ukrayna'daki son referandumları kınayan ve Rusya'dan ilhak bildirisini geri çekmesini talep eden bir karar almıştır. Bu kararlar, politik ve hukuki açıdan önemli sonuçlar doğurmuştur; örneğin, bir sonraki Nisan ayında alınan bir kararla Rusya'nın BM İnsan Hakları Konseyi üyeliği askıya alınmıştır.

c) BM Güvenlik Konseyi Çıkmazı ve Alternatif Mekanizmalar

Uluslararası barış ve güvenliğin sürdürülmesinden sorumlu ana organ olan BM Güvenlik Konseyi'nin, Kırım'daki durumu ele alması, Rusya'nın Konsey'deki daimî üye statüsü ve veto yetkisi nedeniyle felç olmuştur. Rusya, Konsey'in Ukrayna'daki duruma yönelik herhangi bir eylemini engellemek için veto hakkını kullanmıştır.

Bu kilitlenme karşısında, uluslararası sistem alternatif hukuki yollar aramak zorunda kalmıştır. BM Genel Kurulu, Güvenlik Konseyi'nin tıkandığı durumlarda barış ve güvenliğin korunmasına yönelik görevini sürdürmek amacıyla 27 Şubat 2022'de "Barış İçin Birleşme" (Uniting for Peace) prosedürünü aktive etmiştir. Bu prosedür, 3 Kasım 1950'de kabul edilen 377A(V) sayılı kararla belirlenmiş olup, veto yasağının uygulanmadığı bir acil özel oturumun toplanmasına olanak tanır. Bu durum, LGM gibi gri alan saldırganlığının uluslararası hukuki yanıt mekanizmalarını zorladığını ve sistemin bu tür saldırılara karşı kendi içinde esneklik yaratma ihtiyacını doğurduğunu göstermektedir.

VII. BÖLÜM: SONUÇ VE İLERİYE YÖNELİK STRATEJİK ÇIKARIMLAR

a) LGM Taktiklerinin Başarısının Temel Öğeleri

Küçük Yeşil Adamlar operasyonu, Rusya Federasyonu'nun stratejik hedeflerine ulaşmak için tarihten gelen aldatma (maskirovka) doktrinini, modern özel kuvvetlerin hassas ve inkar edilebilir kullanımını, eş zamanlı enformasyon savaşını ve uluslararası reaksiyon mekanizmalarındaki yapısal yavaşlamayı ustaca birleştirmesi sayesinde başarılı olmuştur.

LGM taktiğinin en kritik başarısı, Rusya’nın askeri güç kullanarak uluslararası normları etkili bir şekilde ihlal etme, ancak doğrudan sorumluluktan kaçınma yeteneğini simgelemesidir. Lenin'in 1920'deki "Yeşiller" planıyla kurulan tarihsel süreklilik, Rusya’nın askeri-politik liderliğinin bu tür aldatma taktiklerini kalıcı ve kurumsal bir araç olarak gördüğünü kanıtlamaktadır. Kırım’da süreç, hükümetin düşüşü ile referandum arasında tek bir silah patlamadan tamamlanabilmiştir.

b) Batı'nın Gri Alan Saldırganlığına Karşı Koyma Zorlukları

LGM vakası, Batı demokrasilerinin temel prensiplerinin, otoriter rejimler tarafından gri alanda nasıl istismar edilebileceğini net bir şekilde göstermiştir. Batı'nın şeffaflık, hukuki süreçlere bağlılık ve yasal kesinlik arayışı, Rusya’nın kasıtlı olarak belirsizlik yaratma stratejisi karşısında bir zayıflık oluşturmuştur. Bu gri alan saldırganlığı, uluslararası hukuku ve NATO ittifakının kolektif savunma (Madde 5) eşiklerini test etmektedir.

Bu tür hibrit operasyonlar, konvansiyonel tehditlere odaklanmış savunma mimarilerinin hızla yetersiz kalmasına neden olmaktadır. Batı’nın hibrit saldırganlığa karşı caydırıcılık stratejilerini sadece konvansiyonel askeri tehditlere değil, vekalet güçlerinin kullanımına, siber saldırılara ve dezenformasyon operasyonlarına karşı da genişletmesi zaruridir.

c) NATO ve Müttefikler İçin Caydırıcılık Stratejilerine Yönelik Tavsiyeler

Rusya'nın gelecekteki gri alan saldırganlıklarını caydırmak ve etkisiz hale getirmek için NATO ve müttefiklerinin aşağıdaki stratejik adımları atması önerilmektedir:

1. Hukuki ve Politik Tepki Sürelerinin Kısaltılması:

Plausible deniability (Olası inkâr edilebilirlik) mekanizmalarını hızla çürütmek için teknik keşif ve teçhizat analizi yeteneklerinin (LGM'nin teçhizat kimliğinin hızlıca belirlenmesi gibi) artırılması kritik önem taşımaktadır. Olası inkâr edilebilirliği çürütme süresinin kısaltılması, uluslararası hukuki ve politik yanıtların gecikmesini önleyecektir.

2. Enformasyon ve Toplumsal Direncin Geliştirilmesi:

Hibrit savaşla mücadele, askeri alanın ötesine geçmelidir. Stratejik iletişim ve dezenformasyona karşı koyma yetenekleri güçlendirilmelidir. Toplumsal dayanıklılığın yeniden inşa edilmesi, halkın yabancı sızmalara ve Aktif Önlemlere karşı uyanık tutulması ve medya okuryazarlığının artırılması, LGM'nin kullandığı psikolojik etkilere karşı en temel savunma mekanizmalarından biri olacaktır.

3. Caydırıcılığın Gri Alana Uyarlanması:

Caydırıcılık, sadece kuvvet projeksiyonuyla değil, aynı zamanda gri alandaki aktörlerin (vekalet güçleri, paramiliter şirketler, PMC'ler) meşruiyetini hızla ortadan kaldırma ve bunlara karşı asimetrik yanıtlar geliştirme yeteneğiyle sağlanmalıdır. Rusya'nın iç maliyetleri minimize etme stratejisine karşı, Batı, vekalet güçlerinin kullanımının Rusya için hem uluslararası hem de yurt içi siyasi maliyetlerini yükseltmeyi hedefleyen yaptırım ve hukuki mekanizmalar geliştirmelidir.

LGM taktiği, geleceğin çatışmalarında devletlerin doğrudan çatışmadan kaçınarak stratejik hedeflere ulaşma eğilimini simgelemektedir. Bu tür bir saldırganlığa zamanında karşı koymak, uluslararası sistemin temel işleyişini ve demokratik toplumların dayanıklılığını korumak açısından hayati öneme sahiptir.

Kaynakça

Operation Trust - https://grokipedia.com/page/Operation_Trust

Açıkgöz A. ve Değer F., (2023). Hibrit Savaşların Silahlı Çatışma Hukuku Işığında Değerlendirilmesi: Rusya-Kırım Örneği, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 12(2), ss 195-222. doi: 10.28956/gbd.1275871 -  https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3054922

Deterring Kremlin Grey Zone Aggression Against NATO | Royal United Services Institute, - https://my.rusi.org/resource/deterring-kremlin-grey-zone-aggression-against-nato.html

Russia's use of little green men in the conflict in Ukraine | by Dr Robert Muller - Medium https://medium.com/@DrRobertMuller/russias-use-of-little-green-men-in-the-conflict-in-ukraine-95ece34741ad

Who Were the Little Green Men? - World Atlas,- https://www.worldatlas.com/articles/who-were-the-little-green-men.html

Five years after Crimea's illegal annexation, the issue is no closer to resolution | Brookings, - https://www.brookings.edu/articles/five-years-after-crimeas-illegal-annexation-the-issue-is-no-closer-to-resolution/

Why Was Crimea Taken So Easily? Nine Years In Ukraine | IWM,- https://www.iwm.org.uk/history/why-was-crimea-taken-so-easily

Ulusal kongre 21. Yüzyıl savaşlarında strateji, operatif, taktik ve teknik: tespitler ve değerlendirmeler, Arel USAM - İstanbul Arel Üniversitesi, https://usam.arel.edu.tr/wp-content/uploads/2024/06/21.-Yuzyil-Savaslarinda-Strateji-Operatif-Taktik-ve-Teknik-Tam-Metin-Kitabi.pdf

Full text of "The 33 Strategies Of War" https://archive.org/stream/The33StrategiesOfWar_201801/The_33_Strategies_of_War_djvu.txt

Full text of "The 48 Laws Of Power" https://archive.org/stream/the48lawsofpower_201912/The_33_Strategies_of_War_djvu.txt

Rusya'nın 2014 Ukrayna Krizi'ndeki Hibrit Savaş Stratejisi Harun ARAS Yusuf YILDIRIM- ResearchGate, erişim tarihi Kasım 28, 2025, https://www.researchgate.net/publication/363812178_Rusya'nin_2014_Ukrayna_Krizi'ndeki_Hibrit_Savas_Stratejisi

Little green men (Russo-Ukrainian war) -, https://en.wikipedia.org/wiki/Little_green_men_(Russo-Ukrainian_war)

Today's wars are fought in the 'gray zone.' Here's everything you need to know about it., https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/todays-wars-are-fought-in-the-gray-zone-heres-everything-you-need-to-know-about-it/

Kaplan, Fırat. “‘Hibrit Savaş’ Teriminin İkinci Lübnan Savaşı ve Rusya’nın Kırım’ı İlhakı Kapsamında İncelenmesi”. Güvenlik Stratejileri Dergisi 19, sy. 45 (Ağustos 2023): https://dergipark.org.tr/tr/pub/guvenlikstrtj/issue/79518/1296542

Revisiting Plausible Deniability: Putin's Admission and the Wagner Group Paradox, https://www.armedgroups-internationallaw.org/2025/06/03/revisiting-plausible-deniability-putins-admission-and-the-wagner-group-paradox/

Active Measures: Russia's Covert Geopolitical Operations, https://www.marshallcenter.org/en/publications/security-insights/active-measures-russias-covert-geopolitical-operations-0

Russian annexation of Crimea - https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_annexation_of_Crimea

The UN General Assembly condemns Russia: But what can it actually do? https://commonslibrary.parliament.uk/the-un-general-assembly-condemns-russia-but-what-can-it-actually-do/

https://en.wikipedia.org/wiki/Suomen_Sotilas

https://suomensotilas.fi/2014/03/05/krimin-parlamenttitalon-valtaus-erikoisjoukkojen-tyota/