Ses Dalgaları

Ne kadar ilginç değil mi? Işık da dalga, ses de dalga olarak hareket ediyor.

Işık için teleskop ya da mikroskop diye aletler bulmuşuz, uzakları ya da çok yakınları bu aletlerle inceleyebiliyoruz.

Ama ses için yapılmış benzer fonksiyonda çalışan aletler bilmiyorum ben.

Daha açık konuşmak gerekirse, mesela ayda astronotlar aralarında ne konuşuyorlar uzaktan duyabilecek bir alet henüz geliştirememişiz.

Tamam, ay ile dünya arasında boşluk var ve ses dünyaya kadar gelemez, bu kadarını biliyorum. Boşlukta sonuçta ses iletilemiyor.

Ancak dünyada çalışan bu tarz cihazlar var.

Filmlerde falan camın titreşimlerini yükseltip uzaktan ortam dinleme yapabildiklerini gösteriyorlar mesela, bunu da biliyorum.

Ama bu uzaktan ortam dinleme cihazları ne kadar uzaktan ses duyabiliyorlar ki?

Tamam dünyada olsun, şöyle arada cam gibi bir şeylerin olmadığı, ne bileyim açlık havada 10 km ötede konuşulanı duyabilecek bir alet duydunuz mu siz?

Bu bahsettiğim uzaktan ses duymak anlamında olayın bir yönü.

Tam tersine, mesela çok yakın mesafelerde, diyelim ki mikroskop altında görebildiğimiz iki bakterinin sesi duyulabilir mi sizce?

Aralarında birbirleri ile konuşmadıklarını tahmin edebiliyorum, ancak en azından bir birine değmesinden çıkan sesi duyabilecek mikro duyucu gibi bir alet bileniniz var mı?

Gözlerimiz önemli duyu organlarımızdan biri, kulaklarımız da öyle.

Işık üzerine bunca gelişme yapılabilmişken, ne bileyim, ışık konusunda mesela uzayın derinliklerinde bilmem kaç milyar ışık yılı uzaktaki galaksileri bile inceleyecek teleskoplar geliştirebilmişken, insanoğlunun sese bu kadar duyarsız kalması bana ilginç geliyor.

Ses üzerine de bugüne kadar epey bir uğraşması gerekirdi sanki.

Anlıyorum, arada boşluk olduğu için ışıkla gördüğümüz kadar uzaktaki yerlerden titreşim almamız, yani ses duymamız mümkün değil, ama en azından dünyada, şöyle kilometrelerce uzaklardan titreşimlere odaklanacak bir cihaz falan geliştirmiş olmalıydık sanki günümüzde.

***

Hayır, mümkün değil, çünkü çok fazla ses var etrafta, hepsi birbirine karışıyor ve belli bir mesafe sonrasında ses dalgaları artık sönümleniyor diyebilirsiniz.

Bunu derken yanılmış da olmazsınız.

Yani tamam, haklısınız, ben de tam da bunu diyorum.

Sönümleniyor dediğimiz ses dalgaları artık bizim duyamayacağımız kadar ince titreşime dönüşmüş olan ses dalgaları sonuçta.

Ancak frekansları azalsa da o dalgalar bitmiş olmuyor ki!

Halen daha ses dalgalarının ilerlemesi devam ediyor.

Bence sesler epey bir uzaklara kadar da ulaşabiliyor.

***

Doğada kimi hayvanlar seslere bizden çok daha fazla duyarlılar.

Kulakları çok daha düşük frekanslı sesleri duyabiliyor.

Yani bizim doğamız elvermiyor diye kolayca vaz geçmek olmaz.

Teknoloji bu kadar gelişmişken acaba çok uzaklardan ses duyabileceğimiz, çok uzaklara odaklanabilen bir cihaz geliştirilemez mi?

Şöyle epey bir uzaktan seslense biri ve siz de o alet sayesinde o kadar uzaktan ne diyor duyabilseniz fena mı olur?

Bu arada meşhur Amerikan süper güç karakterleri arasında bunu yapabilen karakterler var. Yani film dünyasında hiç olmazsa bilim kurgu anlamında bu dediğimi düşünen olmuş.

Sadece tam anlamıyla bu işe yarayan bir cihazı ben henüz duymadım.

***

Geliştirdik ya! Daha ne geliştirelim?

Amerika’dan alo diyorsunuz, anında buraya geliyor sesi işte!

Kim arıyorsa artık, dünyanın neresinde olursa olsun ses iletmek mümkün! Uzaya bile bu yolla ses iletilebiliyor! Daha ne olsun?

Geliştirilen aletin adına da telefon diyorlar!

Bugün de öyle diyoruz ancak sözcük anlamı Latince uzaktan ses anlamına gelse de, bugün bakın teknoloji o kadar gelişti ki telefonlarla istersek görüntülü de arayabiliyoruz!

Hem de internet üzerinden çalışıyor, direkt aramak gibi pahalı da değil!

***

Ben onu mu diyorum Haydar abi?

Çıkart şu sineği dışarı Allah’ını seversen, deminden beri kulağımın dibinde vızır vızır vınlıyor.

Bu devirde ortalıkta karasinek mi kaldı? Nereden girmiş odaya acaba?

Bizim buralarda doğa böyle işte yeğenim, daçanın kara sineği de var, sivrisineği de.

Sen boş ver onları, bir şeye odaklanacaksan bak kuşlar ne güzel ötüyorlar buralarda, sen onlara odaklan.

Bir de bu teknoloji işlerine de takma o kadar kafanı.

Buralarda teknolojiye çok ihtiyaç yoktur, temiz hava bol gıda, işte budur bizim asıl ihtiyacımız olan.

Gerisi boş hikâye.

Hadi hadi yeter bu kadar dinlendiğin, tut bakalım şu çapayı, daha domatesleri çapalayacağız.

Boş durmak yok! Boş duranı Allah sevmezmiş. Kul hiç sevmez. Hadi davran da bitirelim şurayı da.

***

Evet, Haydar abinin dediği gibi belki de boş işler bunlar, uzaktan ses duyacaksın da ne olacak?

Siz doğanın sesini dinleyin, bakın kuşlar ne güzel ötüyorlar.

Ama kara sinek vızıltısı hiç çekilmiyor doğrusu.

Hele sivrisinekler tam bir felaketler.

Uzun süredir bu kadar sivrisinek olmuyordu bizim buralarda.

Yakınlarda göletler var, göletlerden mi geliyorlar acaba anlamadım. Her sene ilaçlarlardı göletleri, belki bu sene ilaçlamamışlardır.

***

Sahi o kadar uzaklara uzay aracı falan gönderildi, iletişim nasıl sağlanıyor acaba? Hani arada boşluk var diyoruz ya, ses hava molekülleri gibi arada titreşim iletecek bir şeyler istiyor, ses gitmiyor da, radyo dalgaları mesela, boşlukta radyo dalgaları nasıl ilerliyor olabilirler?

Güzel soru değil mi?

Işığın iletilebilmesi için foton var, radyo dalgaları için ne var acaba?

Bir sonraki yazılara kalsın bu sorunun cevabı.

Doğa ile iç içe, bir yandan da teknoloji bağımlısı olarak bilimle kalın diyeyim.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla.