Perspektif

Dünyayı bir perspektif bakış ile gördüğümüzün farkında mısınız?

Bir otobüsün içindeyken, öndeki kapıdan otobüse bindiniz diyelim, koltuklar arkaya gittikçe küçülür, koridor arkaya doğru daralır, tavan olduğunuz yerde başınızın üstündedir, ama otobüsün arkalarında göz hizanızdadır.

Ortaokuldayken resim dersinde gruplara ayrılıp sergilenmek üzere yağlıboya resim yaptırmışlardı bize. 

Bizim ekibe konu olarak otobüs içi düşmüştü, bu detaylar o günlerden aklımda kalmış.

***

Gerçek ressamlar nasıl yapıyorlardı?

Ressam baş parmağını kaldırır ve kolunu ileriye uzatarak ilerideki bir şeyi, mesela bir ağacı gözüyle hizalayarak ölçüsünü alır. Resim üzerinde orantılı olarak o ağacın çizilmesi önemlidir.

Ya da yönetmenler iki elini ileri uzatarak baş parmakları ile işaret parmaklarını kullanarak dikdörtgen yapıp görüntü kameradan nasıl görünecek ona bakarlar.

Tabii bence bunlar klişe hareketler.

Aslında o küçücük boşluğa ne kadar çok şey sığdırmak mümkündür değil mi?

Resim yapıyorsanız perspektifi dikkate alarak resim yapmak önemlidir.

Sanatta mutlaka perspektif kullanmak gereklidir diye bir şey yok da, yine de bu da bir akım.

Avrupa’da resim tarihini dörde ayırıyorlar. 

- Antik Sanat, perspektif öncesi, 1425 yılına kadar olan resimler 

- Perspektif çağı, 15’inci yüzyıl ortalarından 18’inci yüzyıl sonlarına kadar, Rönesans, Barok, Rokoko ve Romantik dönemler.

- Modern dönem, 1830 sonrası fotoğrafın keşfi ile resimde zorunlu modernizasyon

- Dijital imge dönemi, 1960’lardan günümüze sanal resimler çağı

Modern dönemde ise artık perspektif ötesi resim teknikleri kullananlar oluyor resim sanatçıları arasında. 

Kimi ressamlar adeta perspektif çağına meydan okuyorlar.

Kübizm, İzlenimcilik, Soyut dışavurumculuk gibi modern yöntemler daha öne çıkıyor artık bu çağlarda.

19’uncu yüzyıl sonunda ortaya çıkan empresyonizm akımı ile ise artık fırça teknikleri öne çıkıyor. Fırça hareketleri ile resme bakıldığında ışık ve renk değişimleri yaratmak bu akımın genel tanımı.

***

Ben yine de perspektif içeren resimleri daha çok seviyorum. 

Bilmiyorum, belki bir mühendis olmanın etkisi midir bunun sebebi, ama bir Pablo Picasso, bir Vincent van Gogh güzel tabii ki de ama Masaccio ile başlayan perspektif çağı ressamlarının eserleri de hiç fena değil.

Aslında perspektif çizim tekniğini keşfeden kişi Rönesans mimarisi babası olarak kabul edilen ünlü mimar Filippo Brunelleschi.

Perspektif iki boyutlu bir düzlem üzerine derinlik hissi kattığı için perspektif çağı ressamlarının çokça kullandığı bir teknik olmuş.

***

Biz mühendisler yaptığımız teknik çizimlerde daha çok çizimini yaptığımız nesnenin üç taraftan farklı bakış açıları ile perspektif kaygısı olmadan yaparız çizimlerimizi.

Gerçi artık her şey bilgisayar yardımıyla yapıldığı için üç boyutlu olarak hazırlanıyor çizimler ve modelin istenilen yerinden kesit alınarak kağıt üstüne ya da bilgisayar ekranına detay çizimler yansıtılıyor.

Ama eğer özellikle mimari bir çizim ise yapılan, üç boyutlu perspektif gösterimi otomatik olarak oluşturulabiliyor.

***

Perspektif önemlidir! Hayata bakış açımızın bile farklı perspektifler içermesi gerekir.

Sanattaki farklı perspektifler de hayatımızın ayrı renkleri gibidir.

Sanatla kalın diyerek bitireyim yazıyı.

Moskova’dan herkese sevgi ve saygılarımla