Site İçi Arama

savunma

15 Mart’ta Duhok’ta Düşen Helikopterleri PKK/YPG’ye Kim Verdi?

15 Mart 2023 Çarşamba akşamı saat 20.40 civarında Irak’ın kuzeyinde Duhok’ta bir helikopterin düştüğü haberi ajanslara düştü ancak helikopterin kime ait olduğu ilk başta anlaşılamadı. İlk akla gelen bölgeye görev için gitmiş olabilecek Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bir askeri helikopterin olabileceği yönündeydi.

Irak’ın Kuzeyinde Helikopter Düştü!

15 Mart 2023 Çarşamba akşamı saat 20.40 civarında Irak’ın kuzeyinde Duhok’ta bir helikopterin düştüğü haberi ajanslara düştü ancak helikopterin kime ait olduğu ilk başta anlaşılamadı. İlk akla gelen bölgeye görev için gitmiş olabilecek Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bir askeri helikopterin olabileceği yönündeydi. Ancak Millî Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Irak'ın kuzeyinde Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait helikopterin düştüğü” iddiasının gerçeği yansıtmadığı belirtildi. Bakanlık kaynakları, söz konusu iddianın tamamen gerçek dışı olduğunu, TSK'ye ait o bölgede bir helikopter uçuşunun bulunmadığını aktardı. 

TSK’nın Değilse Düşen Helikopter Kime Ait Olabilirdi?

Tarihler 16 Mart’ı gösterdiğinde, bu sorunun cevabını Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) verdi. IKBY, Duhok'ta düşen helikopter ilgili olarak Irak merkezi hükümeti, uluslararası koalisyon güçleri ve Türkiye ile temasa geçildiğini ve helikopterin onlara ait olmadığını öğrendiklerini bildirildi. IKBY araştırmasına göre, helikopterin Eurocopter AS350 tipi olduğu ve ölenlerden bazılarının PKK’lı olduğunu gösteriyordu. Duhok Valisi ise helikopterdekilerin PKK’li olduklarını söyledi. IKBY beyanında, helikopterin kime ait olduğunun tam olarak tespit edilmesi için detaylı soruşturmaya devam edildiğini bildiriyordu.

Daha sonra yapılan açıklamalarla, helikopterde bulunanların PKK üyesi olduğu kesinlik kazandı. Habertürk'e konuşan IKBY yetkilileri, 3'ü kadın 7 PKK'lı üst düzey ismin helikopterin düşen enkazında olduğunu söylediler. Benzer bilgiyi İKBY Anti Terör Birimi de paylaştı. Duhok'un Çemelka kasabasının Biryat köyü yakınlarına düşen helikopterde 3’ü kadın 7 kişinin hayatlarını kaybettikleri artık kesinlik kazanmıştı. Rudaw’a konuşan bir kaynak ise, hayatını kaybedenlerin 4’ünün erkek 3’ünün ise kadın olduğunu, yaşlarının 25 ile 45 arasında olduğunu söyledi. Rûdaw muhabiri Naif Ramazan, helikopterin PKK ile TSK arasında çatışmaların yaşandığı Bêxêr Dağı yamacına düştüğünü aktardı.

Helikopterin yere çarptığı noktanın 50 metre kadar yakınında bir petrol istasyonu bulunuyordu. Görgü tanıkları, akşam saatlerinde bölgede iki helikopterin uçtuğunu ve bunlardan birinin düşerek alev aldığını söylediler. Patlamanın helikopterdeki cephanenin patlaması nedeniyle olabileceğinden şüpheleniyor. Bazı kaynaklara göre ise Biryat köyü yakınlarına bir değil iki helikopter düşmüştü ve toplamda helikopterlerin enkazında 17 PKK’lı bulunuyordu.

Duhok Valisi’nden açıklama

Duhok Valisi Ali Teter, düşen helikopterin yanında başka bir helikopter olduğunu ancak ikinci helikopterin olay yerinden hızla uzaklaşarak izini kaybettirdiğini aktardı. Helikopterlerin nereye gittiğine dair şimdilik bilgileri olmadığını ifade etti.

PKK sözcüsü AP’ye konuştu, ABD açıklamalarda bulundu

Associated Press, PKK sözcüsü Zagros Hiwa'nın helikopterde bulunanların örgüt üyesi olmadığını söylediğini bildirdi. PKK’ya göre, düşen helikopter ABD liderliğindeki koalisyona ait olabilirdi. Helikopter PKK’lıları değil, muhtemelen sözde Rojava Halk Savunma Birlikleri (YPG - Yekîneyên Parastina Gel) üyelerini taşıyordu. 

Duhok’un Çemankê nahiyesi kırsalında içerisinde PKK’lilerin olduğu bir helikopterin düşmesi üzerine, gözler Rojava'da YPG militanlarına eğitim ve silah desteği veren ABD’ye çevrildi. Bu konuda 17 Mart’ta ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder; bu konuda, “Suriye’de YPG’ye helikopter pilotluğu eğitimi veriyor musunuz?” sorusuna, “Bildiğim kadarıyla hayır” yanıtını verdi.

Öte yandan Koalisyonun sözcüsü Yüzbaşı Kevin Livingston, “Helikopter koalisyona ait değil ve (DEAŞ ile mücadele) Birleşik Görev Gücü Kararlı Destek (CJTF-OIR) operasyonlarının bir parçası değil.” ifadesini kullandı.

ABD’nin bölgede oldukça kapsamlı bir radar kabiliyeti olduğu hatırlatılarak söz konusu helikopterin nereden nereye gittiğine yönelik soruya ise Livingston "Koalisyon o hava aracını takip etmiyordu ve açık kaynaklarda yazılanların dışında elimizde ek veri yok." yanıtını verdi.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar buna karşın, “PKK/YPG destekçileri, teröristlere helikopter vererek bir kez daha suçüstü yakalanmışlardır. Bunların beyhude çabalar olduğunu artık anlamaları lazım” diyerek, Amerikalıların açıklamalarının Türkiye tarafından tatminkâr cevap olarak kabul görmediğini dolaylı yollardan ifade ediyordu.

PKK/PYD de açıklama yaptı

Kambersiz düğün olmaz misali PKK ve Suriye’deki siyasi kolu PYD birlikte helikopterin düşmesiyle ilgili açıklama yapma ihtiyacı hissetmiş olmalı ki, bazı bilgileri paylaştılar. PKK/PYD de açıklamasında düşen helikopter sayısını 2 olarak ifade etti. Eurocopter AS350 tipindeki helikopterlerdeki kişilerin kimlikleri de kendileri tarafından biliniyordu. “İki helikopterde bulunanların Süleymaniye’ye eğitim ve güç değişimi için gittiği” ifade edildi. Açıklamada, düşen helikopterlerde bulunanların, İŞİD ile mücadele eden birimin adamları olarak tanımlandı. IŞİD hücreleriyle mücadele kapsamında, sözde Terörle Mücadele Güçleri (YAT) birliklerinden bir grubun, güvenlik uzmanlığı eğitimi için helikopterler ile Süleymaniye kentine, 15 Mart akşamı hareket ettiği belirtildi. Grup, helikopterlerle Süleymaniye’ye doğru hareket halindeyken, iki helikopter kötü hava koşulları nedeniyle düştü. 9 kişi hayatını kaybetti. 

Ölenler arasında YPG'nin üst düzey ismi Mazlum Kobani’nin yeğeni Abdo Mustafa Abdi isimli Şervan Abdi (Kobani) de bulunuyorda. Benzer şekilde, Al-Monitor de hayatının kaybedenlerden birinin de, "Abdo" kod adlı Rojavalı Kürt yönetiminde üst düzey bir terörle mücadele yetkilisi olabileceğini öne sürdü. Böylece iki isim örtüşmüş oldu. Bazı kaynaklar ise Abdo’nun aynı zamanda düşen helikopterin pilotu olduğunu da iddia ettiler. Bu arada bir diğer ölen kişi ise bölücü örgütün sözde gazetecisi Naz Sayed’in kardeşi Majed Sayed idi.

Ama ortada ikinci helikopterin enkazı yoktu. Görgü tanıkları ise düşen tek helikopter görmüşlerdi. Ancak normal şartlarda, toplamda pilot dahil 6 kişinin binebileceği helikopterden 9 kişinin cenazesinin çıkmış olması beklenmezdi. Başından beri ölü sayısı ile helikopter kapasitesi arasında bir tutarsızlık vardı. İki helikopterin çarpışma ihtimali dillendirilmeye başlandı. Pilotların gece görüş gözlüğü kullanıp kullanmadıkları bilinmemekle birlikte, kazanın gece şartlarında ve dağlık bir bölgede gerçekleştiği biliniyor. Bu durumda iki helikopterin çarpışma olasılığı bir hayli yüksek görülüyor.

Erbil’deki Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyinin Açıklaması

YPG tarafından yapılan açıklamada, iki helikopterin hava şartlarından kaynaklı düştüğü iddia edilmişti. Buna cevap ise dün, 19 Mart’ta Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyinden geldi. YPG’nin “İki helikopter düştü” açıklamasına atıfta bulunuldu ve “Sadece bir helikopterin düştüğünü ve 7 kişinin hayatını kaybettiğini doğrulayabiliyoruz” açıklamasında bulunuldu.

“Helikopterler, Kürdistan Bölgesi'nin resmî kurumlarına haber vermeden Rojava ile Süleymaniye arasında uçtu” denilen açıklamada “Eldeki bilgiler, Süleymaniye’deki bir tarafın gizli ve gayri resmî bir şekilde YPG ile PKK ilişkilerinde aracılık yaptığını ve onlara birçok farklı şekilde yardım ettiğini ortaya koyuyor” ifadelerine yer verilmesi ilginçti.

“Bu hukuksuz eylemin sorumluluğunu kim üstlenecek?” denilen açıklamada, Koalisyon Güçlerine ve Irak Federal Hükümeti’ne bu helikopterlerin Irak’ın kuzeyindeki Kürdistan Bölgesi toprakları üzerinde hangi lisansla uçtuğunu açıklamaları için çağrıda bulunuldu.

İKBY Başbakanı Barzani de Açıklama Yaptı

Başbakan Mesrur Barzani ise helikopterin Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) bünyesindeki bir grup tarafından satın alındığını açıkladı. Barzani, düştüğü söylenen ikinci helikoptere ilişkin henüz bir bilgi sahibi olmadıklarını belirtti.

Olayın daha fazla aydınlatılması ve helikopterlerin neden bu bölgelerde izinsiz uçtuğunu öğrenmek için uluslararası koalisyon ve Irak federal hükümeti ile birlikte çalıştıklarını vurgulayan Barzani, “Açıklanması gereken çok şey var. Umarım halkımız ve hepiniz için açık yanıtlar bulabiliriz” dedi.

Bu arada dün bahse konu iki cenazeye daha ulaşıldı. Böylece ifade edilen sayılar, enkazdaki cenaze sayısıyla da örtüşmüş oldu.

Öte yandan IŞİD’e karşı kurulan ve bu kapsamda faaliyet göstermesi beklenen ABD liderliğindeki uluslararası koalisyon, Duhok’ta düşen helikopterlerde hayatını kaybeden 9 YPG militanı için başsağlığı mesajı yayımlama cüretini göstermesi de ayrıca not edilmesi gereken bir ayrıntı oldu.

HelikopterYPG/PKK Helikopteri Nereden Buldu?

Eurocopter AS350 Écureuil, Airbus Helicopters tarafından üretilen bir hafif genel maksat helikopteridir. Aérospatiale tarafından tasarlanmış olup ilk uçuşunu 27 Haziran 1974 tarihinde gerçekleştirdi ve 1975 yılında hizmete girdi. 1 pilot ve 5 kişilik yolcu kapasitesi vardır. Bugüne kadar bu helikopterden toplamda 3590 adet üretim gerçekleştirildi. Helikopterin piyasadaki fiyatı 1,5-2 milyon USD arasında değişmektedir. Yük durumuna ve hava şartlarına göre değişmekle birlikte, AS350 helikopterlerinin uçuş süresi ortalama 2 saattir.

Fransa, PKK teröristlerini taşıyan helikopterin Irak'ta düşmesine ilişkin yorum yapmayı reddediyor. Bu tür helikopteri dünyada hemen hemen tüm ülkeler kullanıyor. Bu nedenle YPG’nin helikopteri nereden temin ettiğine yönelik bu aşamada yorum yapmak oldukça zor. 

Kaptan Baha adlı Twitter hesabında bu konudaki vurgulanan tespiti önemli buluyorum: “Seri numaraları bu aletlerde dört hane. 2723 olarak baktığımda üretim tarihi 1993 gözüküyor. Ama plakada 2008 yazıyor. Eğer o hava aracıysa n6103x adına kayıtlı ve Dept of Homeland Security adına kayıtlı.” 

Yine Twitter’da Rich Outzen isimli kullanıcı, “Eğer bu ABD tarafından finanse ediliyorsa ve PKK ile bağlantılı milisleri Irak içinde/etrafında taşıyorsa, bu "SDG" yetkisinin bariz ve korkunç bir ihlalidir. Kongre'nin dikkatini kesinlikle hak ediyor. Görünen o ki birileri sadece "Suriyeli" bir IŞİD milisi değil, terörle bağlantılı bölgesel bir gölge ordu kuruyor.” sözleriyle doğru ve yerinde bir uyarıda bulunuyordu.

Bu bilgilere MİT’in de erişebileceğini dikkate aldığımızda, kazanın üzerinden 5 gün geçmesine rağmen, halen de helikopterin hangi ülke veya kişiler üzerinden YPG’ye verildiği/satıldığı tespit edilmiştir diye bir yorum getirebiliriz. 

Helikopterde bulunan PKK/YPG elemanları yanında 122 kg. uyuşturucunun (eroin) da taşındığına dair sosyal medya iddialar ortaya atıldı. Uyuşturucu taşımacılığına ve teröre hizmet eden bu iki helikopterin YPG’ye verilme yolculuğuna dair bilgileri, bu terör örgütünün elindeki diğer 9 helikopterle ilgili bilgilerle birleştirdiğimizde, büyük resmin Türkiye adına daha iyi okunmasına mümkün olabilir diye değerlendiriyorum. Sonra ne yapılabilir? Neyse zamanı gelince gereken yapılır diyerek yazımı ‘yorumsuz’ bitiriyorum.

Kaynakça:

RASHID YAHYA,  At least 5 killed in mysterious north Iraq helicopter crash, AP, March 17, 2023, https://apnews.com/article/iraq-helicopter-crash-pkk-kurdish-6fb48632aafe9a4566979854b3215fca

Duhok’ta düşen helikopterde 7 kişi öldü, Rudaw, 16.3. 2023, https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/16032023

Güvenlik Konseyi’nden Duhok'ta düşen helikopter hakkında açıklama, Rudaw, 19.3.2023, https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/19032023

Duhok’ta helikopterin düştüğü bölgede 2 cenaze daha bulundu, Rudaw, 19.3.2023, https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/190320232

Koalisyondan DSG’ye başsağlığı mesajı, Rudaw, 19.3.2023, https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/180320232

MEVLÜT YÜKSEL, Süper Haber, https://www.superhaber.tv/amp/pkkpyd-aciklama-yapti-bir-degil-2-helikopter-dustu-9-terorist-oldu-koalisyon-gucleri-helikopterler-bize-ait-degil-haber-446966

Dr. Hüseyin Fazla
Dr. Hüseyin Fazla
Tüm Makaleler

  • 20.03.2023
  • Süre : 7 dk
  • 1945 kez okundu

Google Ads