HÜRJET; U.S. ABD Donanmasının da Hafif Silahlı Taarruz ve İleri Seviye Jet Eğitim Uçağı Adayı
ABD Donanması (U.S. Navy) T-45 Goshawk ileri seviye jet eğitim uçağının değişim zamanını iki yıl öteliyor. T-45’in yerini alacak uçaklar arasında, Türkiye’nin ihracat şampiyonu adayı hafif silahlı taarruz ve ileri seviye jet eğitim uçağı; TUSAŞ (TAI) HÜRJET de var.
AWN (Aviation Week Network)’ün 27.06.2024 tarihli haberine göre; ABD Donanması (U.S. Navy) T-45 Goshawk ileri seviye jet eğitim uçağının değişim zamanını iki yıl öteliyor. T-45’in yerini alacak uçaklar arasında, Türkiye’nin ihracat şampiyonu adayı hafif silahlı taarruz ve ileri seviye jet eğitim uçağı; TUSAŞ (TAI) HÜRJET de var (Detaylar için Bknz. Ref.-1).
HÜRJET, İspanyol Hava Kuvvetleri’nin de yeni ileri seviye jet eğitim uçakları adaylarının arasındaydı (Detaylar için Bknz. Ref.-2).
Evet; ABD Donanması, yeni bir jet eğitim uçağı tedariği için potansiyel sözleşmeyi iki yıl erteliyor, çünkü hala T-45 Goshawk’ıni'nin yerine geçecek uçağın uçak gemisi iniş modifikasyonu ve bu modifikasyonun test ve değerlendirilmesinin yapılmasının gerekip gerekmediğini belirlemeye çalışıyorlar. Kannatimizce; bunun belirlenmesi gerekecektir ve bu gereklilik; iniş takımları ve gövde yapısalı, TCG Anadol’a iniş-kalkış yapabilecek bir varyantı ile opsiyonel olarak tasarlanan HÜRJET’e ilave avantaj sağlayacaktır.
U.S. NAVY, 26 Haziran'da Jet Eğitim Sistemi için başka bir Bilgi Talebi (RFI-Request For Information) yayınladı ve sözleşme onay tarihini 2026’dan 2028’e öteledi. Bu öteleme; hem en uygun adayın seçim sürecinin daha kapsamlı yürütülmesine hem de HÜRJET dahil ilave adayların bu sürece dahil olmasına olanak sağlıyordu, yani bu takvim ötelemesi U.S.NAVY’nin işine yarıyordu.
Yeni Bir İleri Seviye Jet Eğitim Uçağı İle Değiştirilecek olan T-45 Goshawk
U.S. NAVY’nin İleri Seviye Jet Eğitim Uçağı Adayları Hangileridir? Kısaca Tanıyalım:
1. T-7A Red Hawk
Boeing, ABD Hava Kuvvetleri'nin T-38'inin yerine geçmek üzere, SAAB-İsveç ile birlikte geliştirdiği T-7A Red Hawk eğitim uçağının Donanma versiyonunu öne çıkardı.
2. TF-50N
Lockheed Martin, Korea Aerospace Industries ile ortaklık kurarak tasarladığı KAI T-50'nin yeni versiyonu olan TF-50N'yi sunuyor. Mevcut T-50 operatörleri arasında Endonezya, Irak, Malezya, Filipinler, Polonya, Güney Kore ve Tayland yer alıyor.
3. Leonardo M-346
Textron ve Leonardo, İtalya, Polonya ve Singapur dahil birçok ülkede faaliyet gösteren M-346'nın değiştirilmiş bir versiyonu olan M-346N'yi sunmak için bir araya geldi.
4. TAI HÜRJET
SNC (Sierra Nevada Corp.), TAI HÜRJET'in değiştirilmiş bir versiyonu olan (uçak gemisine iniş-kalkış yapabilecek varyant) uçağı sunmak için; Türk Havacılık ve Uzay Sanayi TUSAŞ (TAI) ile işbirliği yaptı.
Sonuç
U.S.NAVY; toplam 145 adet yeni tip ileri seviye jet eğitim uçağı alacak, bu; üreticiler için son derece cazip bir miktar. Yarışmanın çok çetin geçeceğini şimdiden söyleyebiliriz.
HÜRJET; sınıfında gerçekten iddialı bir tasarım ve halihazırda test ve değerlendirme saftası da çok başarılı yürüyor. HÜRJET’in en büyük dezavantajı; henüz Türk Hava Kuvvetleri’nin hizmetinde olmamasıdır. Çünkü; bir savaş uçağının kendi ülkesinin hava gücünün etkinlikle hizmetinde olması çok büyük bir reklam girdisidir. Ülkeler, bir başka ülkeden; o ülkenin hava gücünde kullanılmayan bir uçağı kolay kolay almazlar.
U.S.NAVY’nin alım sözleşmesinin 2028’de imzalanacak olması, HÜRJET’in 2025’de Türk Hava Kuvvetleri’nin hizmetine girecek olması, ABD satışında, ABD havacılığında etkinliği yüksek bir firma olan SNC ile işbirliği yapılacak olması, HÜRJET’in hem 4. hem de 5. nesil uçaklara geçiş için gerekli pilotaj kolaylıklarını sağlıyor olması v.d. özellikleri; M-346’nin çok ilerisinde, T-7 ve T-50 ile rahatlıkla rekabet edebilecek seviyededir.
HÜRJET’in U.S.NAVY’nin ileri seviye jet eğitim uçağı ihalesini kazanma şansı yüksektir.
