HÜRJET’in Yurtdışına Pazarlanmasında TUSAŞ ile AIRBUS Arasında Bir İşbirliği İhtimali Var mıdır?

TUSAŞ ve AIRBUS; Türkiye’nin sivil ve askeri havacılıktaki hava aracı ihtiyaçlarının teminine yönelik projelerde uzun süreli bir ortaklık geçmişine sahiptir.

AIRBUS, yaklaşık 40 yıldır Türk Hava Yolları, Pegasus Hava Yolları, Savunma Sanayii Başkanlığı, Türk Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik ihtiyaçları için başta TUSAŞ olmak üzere; Türk şirketleri ile yakın işbirliği yaparak, Türkiye için önemli bir tedarikçi ve çözüm ortağı olmuştur.

Geçmişe bakıldığında; Türk Milli Bayrak Taşıyıcısı Türk Hava Yolları ilk olarak 1985 yılında Airbus A310'u işletmeye başladı ve Türk Hava Kuvvetleri 1991 yılında eski EADS CASA CN-235T'yi aldı. Türkiye ayrıca 2003 yılında Airbus A400M Atlas programının ortağı oldu. Türkiye'nin havacılık programlarındaki ortaklıklara ek olarak; Airbus Defence and Space tarafından üretilen iki telekomünikasyon uydusu (TURKSAT-5A ve 5B) aynı yıl 2021'de yörüngeye fırlatıldı.

Airbus'ın mevcut askeri havacılık ürünleri yelpazesinde; A400M askeri kargo uçağı, C-295 askeri taktik kargo uçağı, A330 Çok Amaçlı Tanker Uçağı ve çok rollü avcı uçağı Eurofighter Typhoon, bulunmaktadır.

Airbus’ın askeri uçaklar portföyünde HÜRJET gibi ileri seviye jet eğitim ve hafif taarruz kategorisinde bir uçağın da olması; hem AIRBUS hem de TUSAŞ için oldukça avantajlı olacaktır.

Başta HÜRJET’in aday uçaklar arasında olduğu İspanya Hava Kuvvetleri’nin ve ABD Deniz Hava Kuvvetleri’nin ileri seviye jet eğitim uçağı projeleri olmak üzere; AIRBUS’ın özellikle etkili olduğu ülkelerde HÜRJET’i etkinlikle pazarlanması mümkündür.  AIRBUS ve TUSAŞ arasında bu amaçla kurulabilecek bir ortak girişim (joint venture) etkili olacaktır. HÜRJET’in satılacağı ülkelere AIRBUS tarafından garanti edilecek bir ömür boyu destek hizmeti, uçağın satışında çok önemli bir pozitif etken olacaktır.

HÜRJET’in özellikle Avrupa ülkelerine AIRBUS tarafından pazarlanması ve AIRBUS’ın ömür boyu idame desteğiyle satışı çok etkili olacaktır, çünkü bu ülkelerin çoğunda AIRBUS ile sivil ve askeri havacılıkta etkin ve sürekli bir ortaklık ve işbirliği mevcuttur.

A400M ve Eurofighter Typhoon kullanıcı ülkelerin ileri seviye jet eğitim ve hafif taarruz uçağı ihtiyaçlarında AIRBUS tarafından pazarlanacak bir HÜRJET’in şansı çok daha yüksek olacaktır.

AIRBUS ve TUSAŞ; Türkiye’nin sivil ve askeri havacılık ihtiyaçlarının tedariğinde uzun yıllardır birlikte çalışma tecrübesine sahiptir. Özellikle AIRBUS hava araçlarını kullanan ülkelere, AIRBUS üzerinden HÜRJET’in pazarlanmasında, satışında ve desteğinde; AIRBUS ile işbirliği yapılması ihtimal dâhilindedir, mümkündür ve bu amaçla yapılacak bir işbirliği faydalı olacaktır.