Site İçi Arama

savunma

IAI Kfir; Fransız ve Amerikan Teknolojilerinin Entegrasyonu, Pratik Bilgi ve Becerinin Ürünü, Etkili Bir Savaş Uçağıydı

Kfir; 1970’de prototipi inşa edildi, ilk uçuşunu 1973’te yaptı, 1975'te İsrail Hava Kuvvetlerinde servise girdi ve 1982 Lübnan Savaşı ve 1991 Körfez Savaşı dahil olmak üzere çeşitli çatışmalarda kullanıldı.

İsrail Havacılık Endüstrileri-IAI tasarımı ve imali Kfir savaş uçağı için söylenebilecek en yerinde söz; “Fransa’yı ve ABD’yi yeniden keşfetmeye çalışma, oralar zaten keşfedildi, vakit kaybetme, elinde olanlarla bir şeyler yap” olacaktır. Ya da Kfir için; “yokluk zamanlarının arttırdığı yaratıcılığın eseridir” de denilebilir.

1967 yılında Altı Gün Savaşı'nın patlak vermesinden üç gün önce, Fransa İsrail'e silah ambargosu başlattı. 1950’den 1967’ye kadar Fransa, İsrail'in ana silah tedarikçisiydi. İsrail Hava Kuvvetleri Dassault Mirage III savaş uçaklarını yoğun ve etkin kullanan bir ülkeydi, hatta Fransa’dan sonra en fazla sayıda (yaklaşık 80 adet) Mirage III kullanan ülke İsrail’di. Daha doğrusu ambargoya kadar İsrail’in ana savaş uçağı Mirage III’dü.

Mirage III’e en fazla operasyonel tecrübe kazandıran ve bir çok ülke tarafından tercih edilmesine katkı sağlayan kullanıcı ülke de İsrail’di.

İsrail Hava Kuvvetleri’nin; 6 Gün Savaşları öncesinde ve esnasında, Yom Kippur Savaşlarında ve sonrasında; Mirage III ile yaklaşık 350 Mısır ve Suriye jetini düşürdüğü bazı kaynaklarca iddia edilmektedir

İsrail’in 6 gün Savaşlarını, Mirage III uçaklarını Mısır’a baskın tipi taarruzlarda çok etkin kullanması sayesinde kazandığı da söylenebilir.

Fransız Ambargosu İsrail Askeri Havacılık Endüstrisinin Gelişmesine Katkı Sağladı

Ambargoya kadar; İsrail operasyonları hem Dassault hem de Fransa ile yakın bir işbirliği ilişkisi içinde yürütülüyordu; her iki taraf da karşılıklı ve büyük miktarda operasyonel veri ve deneyim paylaşıyordu. Ancak 1967 Altı Gün Savaşı'ndan sonra Fransa'nın İsrail’e silah ambargosu uygulaması; İsrail’in Mirage'larını kendi imkanları ile güncellemek ve geliştirmek zorunda kalmasına neden oldu. Bu çabaların sonucunda; IAI-İsrail Aircraft Industries; Mirage 5'i temel alan “Nesher” ve Mirage III’ün tasarımını temel alan Kfir savaş uçaklarını tasarladı, imal etti ve geliştirdi.

Kfir’in Doğuşu; Fransa’dan Gövde, ABD’den Motor ve Aviyonikler

1970'lerde IAI tarafından geliştirilen Kfir; İsrail Hava Kuvvetlerinin Mirage III'e göre daha iyi performansa sahip çok yönlü bir avcı-bombardıman uçağı ihtiyacını karşılamak üzere tasarlanmış çok amaçlı bir savaş uçağıydı. Fransa’nın İsrail’e uyguladığı ambargonun da bu tasarımın motivasyonuna katkısı çok yüksek oldu.

Çoğunluğu önceleri ABD yapımı, sonrasında İsrail IAI ve Elbit yapımı gelişmiş aviyonik ve kapsamlı bir elektronik harp paketiyle donatılan Kfir, çok çeşitli mühimmatı taşıyabiliyordu. ABD General Electric imali, F-104 ve F-4’de de kullanılan, güvenilir bir turbojet motor olan J79-GE-17 ile güçlendirildi ve 2,3 Mach hıza ulaşabiliyordu. Gövdede Fransız Dassault Mirage III’ün tasarımı baz alındı.

Kfir; 1970’de prototipi inşa edildi, ilk uçuşunu 1973’te yaptı, 1975'te İsrail Hava Kuvvetlerinde servise girdi ve 1982 Lübnan Savaşı ve 1991 Körfez Savaşı dahil olmak üzere çeşitli çatışmalarda kullanıldı. Yerini F-16’ya devretmesine rağmen Kfir popüler bir ihraç uçağı oldu. 

220 adetten fazla Kfir imal edildi.

Kfir; IAI’ın Uçak Modernizasyonu ve Özgün Uçak Tasarımı Çalışmalarına Öncülük Etti

Kfir; F-4E Kurnas 2000 Modernizasyonuna, bu modernizasyon da F-4E 2020 Terminatör (Türkiye), F-5 Modernizasyonuna (Türkiye) modernizasyonlarına, MiG-21’in Batı Aviyonikleri ile modernizasyonuna (Romanya) ve İsrail’in Özgün tasarımı olan, F-16 ayarındaki uçak Lavi’nin doğuşuna öncülük etti.

Kfir’in İhracat Başarısı

Kfir; çok yüksek kapasiteli ve çok pahalı değil, ancak kendi ihtiyaçlarını tatmin edebilecek, uygun fiyatlı, kolay desteklenebilir ve modernize edilebilir uçak arayışındaki ülkelere ihraç da edildi.

Kfir’in kullanıcıları; İsrail, ABD (Navy Aviation), Kolombiya, Ekvator ve Sri Lanka oldu. Ayrıca; Güney Afrika Atlas Cheetah savaş uçağını Kfir’den tasarlayarak geliştirdi.

Kfir Aslında Neyin Kilometre Taşı Olmuştu?

Kfir; sadece birkaç yılda başka sistemlerden nirengi alınarak, tersine mühendislik yapılarak, farklı sistemleri birbirine entegre edip uyumlandırarak, pratik ve çalışkan olunarak, ihtiyacınızı karşılayabilecek, bağımlılığınızı azaltacak, üstelik de ekonomik olabilecek bir savaş uçağının yapılabileceğinin ispatı oldu.

Bu bağlamda Kfir, Nesher ile birlikte; İsrail Askeri Havacılık Endüstrisinin gelişimindeki önemli kilometre taşlarından birisi oldu.

Araştırmacı Yazar Raif BİLGİN
Araştırmacı Yazar Raif BİLGİN
Tüm Makaleler

  • 20.07.2024
  • Süre : 4 dk
  • 3833 kez okundu

Google Ads