İsrail'in Yeni Casus Uçağı Oron Havada

G550 Nachshon Oron Lübnan Açıklarında Devriye Gezerken İsrail Hizbullah Altyapısını Vurdu

İsrail Hava Kuvvetleri uçakları Lübnan'daki hedeflerine hava saldırıları düzenlerken G550 Nachson Oron istihbarat, keşif ve gözetleme (İKG) uçağının da taarruz kollarına destek verdiği hava izlerine sosyal medya kullanıcıları arasında paylaşılmaya başlandı. Buna göre Oron, 15 Ekim 2023 tarihinde havada Kıbrıs güneyinde Lübnan açıklarında bekleme paterninde görüntülendi.

İsrail Hava Kuvvetlerinin Lübnan'da hava saldırılarına başlayacağını duyurduğu 15 Ekim 2023 gecesi İsrail Hava Kuvvetleri'nin yeni gözetleme platformu G550 Nachshon Oron da sinyal istihbaratı (SIGINT) için kullanıma sokuldu. Esasında Oron İKG uçağı, 9-15 Ekim tarihleri arasında DNMRK ve bazen de IRON çağrı adıyla İsrail semalarında ve Akdeniz’deki hava sahasında düzenli uçuşlar yapmaya başlamıştı. 15 Ekim gecesinde gerçekleştirilen ilk saldırıda, seçili Hizbullah yerleşkelerine GBU-31 JDAM bombaları atıldı. Oron'un Lübnan topraklarını kapsayan uçuşu sırasında İsrail Havae Kuvvetleri, Lübnan'daki ilk Hizbullah hedefini başarıyla vurduğunu duyurdu. Medyaya servis edilen görüntülerde iki katlı bir Hizbullah yerleşkesinin bir adet GBU-31 JDAM tarafından vurulduğu görülüyor. İsrail bu harekât sırasında ana mühimmat olarak yaklaşık 1,000 kiloluk ( 2,040–2,120 lb (925.4–961.4 kg)) GBU-31 JDAM GPS güdümlü bombaya büyük ölçüde güvendiği görülüyor.

İsrail Savunma Kuvvetleri ilk olarak 2021 yılında, istihbarat toplama ve İran, Irak, Yemen ve Orta Doğu'daki diğer uzak bölgelerdeki saldırı hedeflerini belirleme kabiliyetini geliştireceğini söylediği bir Gulfstream G550 tipi ‘Oron’ uçağını satın aldı. Savunma Araştırma ve Geliştirme Direktörlüğü (DDR&D) ile İsrail Hava-Uzay Sanayisi (IAI)’nin ortaklaşa yürüttüğü bir proje kapsamında, ‘çıplak’ uçağa istihbarat, keşif ve gözetleme sensör ve ekipmanları entegre edildi. Normalde bir iş jeti olarak kullanılan bu tip uçaklar, bu tür modifikasyonlarla istihbarat, keşif ve gözetleme platformlarına dönüştürülebiliyor. İsrail de bunu yaptı. 

Oron, kendisine tahsisli hedefleri her türlü hava koşulunda hızla tespit edebilecek, İsrail yapımı ileri teknoloji ürünü gelişmiş sensörlerle ve veri toplama ekipmanlarıyla donatılan bir ‘casus’ uçağı olarak modifiye edilmiş oldu. Uçak, aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radar, elektro-optik ve sentetik açıklıklı radar (SAR) gibi sinyal istihbarat sensörleriyle takviye edildi. Sonrasında harekât test değerlendirme uçuşlarına başlayan Gulfstream jeti Oran’un, geçtiğimiz günlerde, testleri başarıyla tamamladığı ve İsrail Hava Kuvvetlerinin operasyonel kullanımına verildiği duyuruldu. İsrail makamları tarafından Oron uçağının orduya, uzak ve yakın tehditlere karşı koymak için oyunun kurallarını değiştirecek kuvvet çarpanı sayılabilecek özellikte yetenekler sağlayacağı iddia ediliyor.

İsrail Savunma Bakanlığın ‘kendi türünde dünyanın en gelişmiş uçağı’ olarak nitelendirdiği Oron, İsrail'in güneyindeki Nevatim hava üssünde 122. İstihbarat (Nachson) Filo Komutanlığı tarafından kullanılmaya başlandı. Hamas ve Hizbullah’a yapılan hava operasyonları ile önümüzdeki 24 saat içinde başlaması öngörülen kara operasyonlarının istihbarat ve keşif ihtiyaçları çerçevesinde, aynı anda birden fazla hedefi takip yeteneği olan Oron belirli aralıklarla havada bekletiliyor. Oron SIGINT uçağı haricinde, benzer maksatla kullanılan Boeing 707-300 Re’em SIGINT uçağı Gazze Şeridi takip ederken, bir adet modifiye C-130 SIGINT uçağı da bu iki uçağı yedekliyor. 

452 kuyruk numaralı Oron’da iki uçuş mürettebatı ve 6 istihbarat personeli görev yapıyor. Görünüşe göre uçaktaki pencereler iptal edilerek, o bölge yekpare konsol duvarına dönüştürüldü. 122. İstihbarat Filosunda toplamda 6 adet modifiye G550 SIGINT uçağı bulunuyor. Bunlar arasında Eitam (havadan erken ihbar ve kontrol uçağı) görevlerini yapabilen iki adet G-550 uçağı (kuyruk numaraları 537 ve 569) bulunuyor. Ayrıca üç adet de sinyal istihbarat (Shavit) maksatlı kullanılan G550 uçağı (kuyruk numaraları 676, 679 ve 684) filoda görev yapıyor.

Kaynakça

Wonwoo Choi, “Israel Strikes Hezbollah Infrastructure As IAF G550 Nachshon Oron Patrols Off Lebanon”, TheAvionist, 16 October 2023, https://theaviationist.com/2023/10/16/israel-strikes-hezbollah-infrastructure-as-iaf-g550-nachshon-oron-patrols-off-lebanon/

Yohanan Ben Jacob, Middle East Military Defense Analyst, 5 September 2023, https://middleeastconflicts.quora.com/The-most-most-advanced-Israeli-espionage-reconnaissance-intelligence-gathering-AI-jet-in-the-world-The-Oron-has-bega

Emanuel FABIAN, “ Two years on, IAF’s advanced spy plane nearly ready for operational takeoff”, The Times of Israel, 28 August 2023, https://www.timesofisrael.com/two-years-on-iafs-advanced-spy-plane-nearly-ready-for-operational-takeoff/