Sikorsky UH-60 Black Hawk İnsansız Uçuyor

DARPA'nın logosunu taşıyan bir Sikorsky UH-60 Black Hawk Model A helikopteri, içinde pilot olmadan; uçuş öncesi kontrol listesini tamamlıyor, motorlarını çalıştırıyor, rotorlarını açıyor ve havalanıyor. Görev uçuşunu icra ediyor, üsse geri dönüyor, inişini tamamlıyor ve sistemlerini kapatıyor. Hatta BLACK HAWK helikopteri bu mükemmel inişini tamamlamadan önce otonom olarak bir dizi pedal dönüşü, manevra ve doğrudan hareket de gerçekleştiriyor. Ve evet...bu helikopterden kimse inmiyor!...

Ancak, motorunu susturmasını müteakiben aynı Black Hawk’a iki pilot gelir ve uçağın uçuş öncesi kontrollerini tamamlayarak kalkış yaparlar ve aynı görev sortisini bu kez insanlı olarak icra ederler. 

Projenin amacı tamamen insansız uçacak helikopterler/uçaklar değil, insan opsiyonlu-insansız helikopterler/uçaklar geliştirmektir. Yani aynı platform istenilirse insanlı, istenilirse de insansız uçurulabilecektir, hatta içinde insan pilotlar varken ve insanlı uçuruluyorken aniden insansız uçuşa da geçirilebileceklerdir.

İnsansız UH-60 Black Hawk uçuşu ALIAS (Aircrew Labor In-Cockpit Automation System) adında bir ABD Hükümeti DARPA Ofisi projesi (ALIAS hakkında. Detaylı bilgi için bknz. Ref.-1). DARPA hakkında detaylı bilgi için (Bknz. Ref.-2).

Çeşitli görev ortamlarına uyum sağlama yeteneğini göstermek için ALIAS (Hava Mürettebatı Kokpit İçi Otomasyon Sistemi) ile donatılmış otonom (Özerk/kendi kendini yöneten) Black Hawk, uçtuğu arazi yapısı yapay zeka hafızasına yerleştirilmiş olarak seyrüsefer rotası boyunca tipik hız ve irtifada gezinerek, arazi engebelerinden kaçınarak uçar. Projenin ilerleyen safhalarında, uçtuğu araziyi kendi sensörleri ile algılayacak, yani kokpitte insan pilot varmış gibi uçuşunu gerçekleştirecektir. 

Bu proje; ALIAS özellikli hava araçlarının muharebe sahasındaki askerlerin karmaşık görevleri seçilebilir özerklik seviyeleri ve artırılmış güvenlik ve güvenilirlik ile başarılı bir şekilde yürütmelerine nasıl yardımcı olabileceğini gösteriyor, ispat ediyor.

Bu yetenek, pilotların, görevlerinin herhangi bir noktasında, tabiri caizse tek bir düğmeyi çevirerek veya sesli komut ile otonom ve pilotlu modlar arasında güvenle geçiş yapmalarına olanak tanıyacak. Bozulmuş görsel ortamlarda (DVE Degraded Visual Environments) ve kötü meteorolojik havalarda/şartlarda emniyetli uçuş gibi çok çeşitli görevler esnasında otonom uçuşu destekleyecektir. 

En önemlisi ve değerlisi ise, ALIAS yeteneği ile; uçuş emniyet ihlalleri ve kaza-kırımlarına yol açabilecek tehlikeli durumlar, oluşumlar, otomatik olarak tespit edilip önlenebilecek ve böylece hem platform içindeki hayatlar hem de bu sistemler bütünü uçan platformun kendisi de kurtarabilecektir. 

ALIAS, bir dizi sistem için otonom uçuşta bir sıçramayı temsil etmektedir. Şu anda dokuz farklı askeri ve ticari uçakta uçmakta, denenmekte ve geliştirilmekte olan ALIAS için genişletilebilir ve esnek sistemler tasarlamak için Sikorsky'nin MATRIX Teknolojisinin temel mimarisi ve yazılımı kullanılmaktadır. 

Bu yeni nesil gelişmiş uçuş kontrollerinin, geleceğin muharebe alanı için yeni yaklaşımlar yaratacağından ve uçulan çevre ve/veya harekât ortamı içi uçan hava platformları hareketliliği gibi güvenilir askeri ve ticari senaryoları mümkün kılacağından şüphe duyulmamaktadır. 

Amaçlanan fayda tam olarak; geleceğin muharebe alanı emniyetini ve etkinliğini öne çıkartan yeni yaklaşımları geliştirmektir.

ALIAS teknolojisi ve otonom uçuş kabiliyeti daha fazla görev esnekliği sağlayacak, güvenliği, güvenilirliği arttıracak ve son kullanıcıların mevcut ve gelecekteki muharebe alanlarında hava araçlarını nasıl kullanabileceklerini yeniden tasarlamalarına olanak tanıyacak. Teknoloji bir Black Hawk ile sınırlı değildir ve şu anda ticari ve askeri sabit kanatlı uçaklara da dahil edilmektedir. ALIAS, önümüzdeki dönemde ilave uçan platformlar ile opsiyonel olarak insanlı-insansız uçuş teknolojisini geliştirmeye devam edecek.

DARPA ALIAS Program Yönetimine göre; “ALIAS’ın entegre edildiği uçan platformlar İster insansız ister insanlı uçsunlar, ALIAS'ın muharebeyi değiştirme ve dönüştürme potansiyeli sınırsızdır. İş yükünü azaltıp, güvenliği artırarak, yeni ve önceden öngörülemeyen görevleri mümkün kılacaktır."

Kaynakça:

1. Aircrew Labor In-Cockpit Automation System (ALIAS)

https://www.darpa.mil/program/aircrew-labor-in-cockpit-automation-system

2. Pentagon’un Beyni DARPA Benzeri Bir Türk DARPA’sına Türkiye’nin İhtiyacı Yok mu?

https://strasam.org/savunma/strateji/pentagonun-beyni-darpa-benzeri-bir-turk-darpasina-turkiyenin-ihtiyaci-yok-mu-1295