Geri Tepmesiz Toplar Yeniden Muharebe Meydanlarına Çıkıyor
Geri tepmesiz toplar, hem yerden üçayak üzerinden hem de araç üzerine monteli olarak kullanılabilen modelleri ile Türk ordusunda da yakın zamana kadar kullanılıyordu.
İkinci Dünya Savaşı’nda Almanların, zırhlı birlikleri yeni doktrinler ve konseptlerle kullanarak elde ettiği başarılar, zırhlı birliklere karşı kullanılabilecek silahların geliştirilmesi ihtiyacını ortaya çıkardı.
Bunun sonucunda; omuzdan tek kişi tarafından atılabilen roketatarlar, zırhlı araçlar üzerine monte edilmiş ve görerek atış yapan tank avcısı olarak tanımlanan toplar ve geri tepmesiz toplar gibi birçok silah ortaya çıktı.
Geri tepmesiz toplar, hem yerden üçayak üzerinden hem de araç üzerine monteli olarak kullanılabilen modelleri ile Türk ordusunda da yakın zamana kadar kullanılıyordu. Ancak, omuzdan atılan güdümlü tanksavar silahları, helikopter veya araç üzerinden atılan güdümlü tanksavar silahları karşısında teknolojik olarak geri kalan geri tepmesiz toplar, envanterden çıkarıldı.
Bu durum, Ukrayna savaşında yaşanan gelişmelerle yeniden değişmeye başlamış gibi görünüyor. ABD, bazı tekerlekli araçları üzerine monte ettiği uzun menzilli yeni geri tepmesiz toplar üretti ve bunları eğitim alanlarında denedi.
Şimdi de Ukrayna, ABD üretimi 105 mm'lik kundağı motorlu top 2-CT Hawkeye'ı muharebe koşullarında test ediyor. Kundağı motorlu toplar, bu yılın Nisan ayında alındı ve Mayıs ayından itibaren savaş alanında kullanılmaya başlandı.
2019'da üretilmeye başlanan "2-CT Hawkeye Mobil Obüs Sistemi", AM General ve Mandus Group’un ortaklığı ile üretiliyor. Amerikan ordusu bu topun üretilmesi ile ilgili olarak 2021'de bir sözleşme imzaladı. Bu toplar Humvee araçlarına monte edildi. Aracın atış koşullarına dayanması ve parçalanmaması için top, yumuşak geri tepme teknolojisi ile donatıldı.
Top, modern bir dijital ateş kontrol sistemi ile de donatıldığından hareket halindeyken mevzilenip ateş etmek için çok az zamana ihtiyaç duyuyor ve bu sistem sayesinde oldukça isabetli atışlar yapabiliyor. Top, hareket halindeki araç durduktan sadece 90 saniye sonra ateş edebiliyor. Üstelik topun ateş hızı da çok yüksek. Üç dakikada sekiz mermi atabiliyor.
Klasik mermiler ile maksimum menzili 11,6 km ve aktif-reaktif mermiler için maksimum hızı 19,5 km civarında. Bu, hiçbir tank topunun ulaşamayacağı kadar uzun bir menzil. Dolayısıyla topun, tank kendisini göremeden veya görse bile ateş edemeden tankı vurması mümkün.
Bu kundağı motorlu topları kullanmanın temel ilkesi; mermileri düşmana olabildiğince uzaktan ve olabildiğince çabuk atmak, sonra da hızla mevzi değiştirmek şeklinde özetlenebilir. Tanklar ne kadar hızlı şekilde ilerlerse ilerlesin, tank topunun menzili içinde girmeden geri tepmesiz top hızla geri çekilebiliyor. Bu durum, kundağı motorlu geri tepmesiz topu oldukça güvenli ve kullanışlı hale getiriyor.
Son zamanlarda meydana gelen savaşlarda kullanılan silahların hızla değiştiği bilinen bir gerçek. Bu değişim sonucunda yüksek teknolojili yeni silahlar savaşta oyun değiştirici etkiler yaratıyor.
Bu durum, sadece yeni silahların ortaya çıkmasına değil eskiden kullanılan ve bir süre önce kullanımdan kaldırılan silahların da ihtiyaca göre gelişmiş teknolojilerle yeniden üretilerek kullanıma sokulmasını beraberinde getiriyor. Kundağı motorlu geri tepmesiz toplar, bunun en güzel örneklerinden biri.
