Site İçi Arama

Budizm, Bir Felsefe mi Yoksa Bir Din midir?

Budizm, Bir Felsefe mi Yoksa Bir Din midir?

Bir çok tarihçi ve din bilimci tarafından bir dinden ziyade ahlaki bir felsefi sistem olarak görülen Budizm, zamanla insanların fikirlerini benimsedikleri ve ortak paydada buluştukları bir dini inanış biçimini ...

İbn-i Haldun Mukaddime Adlı Eserinde Arapları Nasıl Anlatıyor?

İbn-i Haldun Mukaddime Adlı Eserinde Arapları Nasıl Anlatıyor?

Arapların olağan halleri sürekli olarak hareket halinde bulunmak ve bir yerden başka bir yere intikal etmektir. Oysa bu durum, sosyal hayatın ihtiyaç duyduğu sükûn ve istikrara terstir ve onunla ...

Biat Kültürü

Biat Kültürü

Çoğu tarikat lideri belki insanlara dinen doğru yolu gösteriyor olabilirler. Ancak sorun da burada. İnsanların doğru yola girmek için birilerine ihtiyacı var Kendi başlarına inançlarını yaşayamazlar ...

Elma ve İnsanlık

Elma ve İnsanlık

Dini referanslarda Havva Adem’in yasak elmadan yemesini istediği için birlikte cennetten kovulmuşlar. Hatta ısırdığı elma Adem’in boğazına takıldığı için kimilerinin gırtlağındaki o çıkıntıya Âdem elması ...

Jeo-Politik Tartışmalar Işığında İslamcılık Nedir?

Jeo-Politik Tartışmalar Işığında İslamcılık Nedir?

Osmanlı I. Dünya savaşında tarafsız kalma ihtimali yok gibiydi, evet ama İngiltere ve yandaşları bizi kabul etseydi, İslamcılık diye bir politika üretilir miydi? Öyle gözüküyor ki, ...

Bazı Tarikat ve Cemaat Yapılanmalarının Türk Toplum Yapısını Bozucu Etkileri Nedir?

Bazı Tarikat ve Cemaat Yapılanmalarının Türk Toplum Yapısını Bozucu Etkileri Nedir?

Genel olarak bakıldığından, tarikatlar ve cemaatler kendi içine kapalı yapılardır. Bilirsiniz, kapalı kapılar arkasında neler yapıldığı dışarıya pek sızmaz, ...

Sümerlerin Semavi Dinlere Etkisi Nedir?

Sümerlerin Semavi Dinlere Etkisi Nedir?

Sümerler, dünyadaki bütün olayların gökte yıldızlarla yazılı olduğuna inanırlardı. Kur'an'da gökteki "levhi mahfuz"da yazılı olduğu söyleniyor (Sure 22:2). Sümerliler insanların kaderinin tuğlada yazılı olduğunu ...

İnanç Nedir? Din Nedir? Din Kuralları Nasıl Yazıldı? İlahi Adalet Var mı?

İnanç Nedir? Din Nedir? Din Kuralları Nasıl Yazıldı? İlahi Adalet Var mı?

Etimolojik sözlükte Arapça “dyn” kökünden gelen “din” sözcüğü “yasa” demektir denmiş. Farsça “dēn” sözcüğü var. Ahuramazd veya Zerdüşt dini, yani yasaları anlamındadır diye not düşülmüş. Aramice/Süryanice ...

Armageddon Nedir? Bir Çılgınlık mıdır? Yoksa Birilerinin Tutkulu Saplantısı mı?

Armageddon Nedir? Bir Çılgınlık mıdır? Yoksa Birilerinin Tutkulu Saplantısı mı?

Armageddon; dünyanın sonu geldiğinde yapılacağı söylenen büyük kıyamet savaşının adıdır. Buna, Hristiyanlar Armageddon, Müslümanlar ise Melhame-i Kübra diyorlar. Bu inanışa göre; Armageddon'da savaşacak olanlar gökteki ...

Prof.Dr.Hüseyin ATAY Hocanın Gölgesinde Nasıl Sekilendim?

Prof.Dr.Hüseyin ATAY Hocanın Gölgesinde Nasıl Sekilendim?

Atay Hoca’m, bana göre, Gazzali’yi hiç sevmezdi, kendisini İslam düşünce tarihindeki önemli kırılma noktası olarak görürdü, ste belki biraz da bu yüzden sinirlenmiş olabilirdi. Ama aynı dönemde Mehmet Bayrakdar Hoca’mdan ...

Nasıl Olmuş da Farklı Dillerimiz Olmuş?

Nasıl Olmuş da Farklı Dillerimiz Olmuş?

Merak ettiğim şeylerden biri de Âdem ile Havva cennetten kovulduktan sonra neler olduğu. Mesela bu kadar farklı dillere sahip olduğumuza göre bir aralar yeryüzündeki insanların birbirini anlamaması üzerine, yani bu kadar çok dil ...

Günümüzde İslam ve Hıristiyan Medeniyetleri Bir Arada Yaşayabilirler mi?

Günümüzde İslam ve Hıristiyan Medeniyetleri Bir Arada Yaşayabilirler mi?

Batı bilimleri kuşanarak doğuya, doğudaki sorunları çözmek için akli yaklaşım getirmeye çalışmak, sezgisel aklı reddetmek demektir. Diğer bir deyişle batı gözlüğü ile doğudaki sorunları çözme girişimine yeltenmek ...

Kurban Bayramımız Kutlu Olsun

Kurban Bayramımız Kutlu Olsun

Nereden çıkmış bu kurban işi? Aslında bir şeyleri kurban olarak tanrılara sunmak insanlık tarihinden kalma bir alışkanlık. İnsanoğlu eski zamanlarda tanrıların gazabına uğramamak için onlara bir şeyleri kurban olarak takdim ...

Abbasilerde Tarihçi, Hocası ve Talebesi ile bir yandaş tarihçilik örneği

Abbasilerde Tarihçi, Hocası ve Talebesi ile bir yandaş tarihçilik örneği

Zamanımızda da devletlerin desteklediği yazarlar bulunmaktadır. Yassıada mahkemeleri ve Wiki leaks sızıntılarında hangi yazarlara ne kadar ödeme yapıldıkları ortaya çıkmıştı. Bu gerçekten hareketle, çeşitli medya ortamlarında ...

“Tanrı Uludur”

“Tanrı Uludur”

Çağdaşlaşma tasarımı içerisinde modernleşen devlet İslam’ı da modernleştirmeliydi. Bu kesinlikle İslam’ı yok etme politikası değil, topyekûn modernleşmenin kapsamı içerisinde İslam’ı, hukuki ve toplumsal reformlarla ...

Dini Yapıların Tüzel Kişiliği Sorunu

Dini Yapıların Tüzel Kişiliği Sorunu

İnanç toplumsallaştığı anda potansiyel olarak tehlikelidir. Bu inanç maddi çıkarlarla birleştiğinde çok daha fazla tehlikeli hale gelir. Burada maddi çıkardan kasıt sadece parasal değer değil, maddi anlamda haz duygusuna aracılık ...

Minareler Süngü, Kubbeler Miğfer

Minareler Süngü, Kubbeler Miğfer

İslami olarak ise ilk ezan 622 yılında okunmuş. Medine'ye göç öncesi demek ki namaza çağrı için Müslümanlar başka yöntemler kullanıyorlarmış. Çünkü Medine'ye göç yani "Hicret" de 622 yılında yapılıyor. (Hicri takvimin ...

Türklerde Tengri İnancı ve Tengricilik

Türklerde Tengri İnancı ve Tengricilik

Türk mitolojisinde Eski Türklerin ve Moğolların bugün Tengricilik adıyla bilinen geleneksel nancı, kısa zaman öncesine kadar Türk Şamanizm’i diye adlandırılıyordu. Ancak Şamanizm terimi artık yalnızca Sibirya'daki nanç sistemi ...

Bilinmeyen Yönleriyle İslam Ülkelerinde Tıp Tarihi

Bilinmeyen Yönleriyle İslam Ülkelerinde Tıp Tarihi

İslâm, kelime manası olarak “kurtuluşa ermek, boyun eğmek, teslim olmak” olup, Allah’ın emirlerine boyun eğip, kurtuluşa ermek manasındadır. Kur’an-ı Kerim, Âl-i İmrân sûresi 19. Âyet’te “Allah indinde gerçek din ...

Irak: Arap ve Fars Şiiliğinin Çatışma Merkezi

Irak: Arap ve Fars Şiiliğinin Çatışma Merkezi

Irak seçimlerinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hâlâ hükumetin kurulamaması ve iç çatışmaların artması durumun vahametini göstermektedir. Hatırlarsanız Haziran 2022’de seçimlerin galibi Şii lider Mukteda es-Sadr’a ...

İslamiyet’in İlk Döneminde Ekopolitik Çatışmalar

İslamiyet’in İlk Döneminde Ekopolitik Çatışmalar

Bu yazı "Peygamberimiz dönemindeki siyasî ve iktisadî şartlara baktığımızda Batı’da önce Roma, sonra Bizans, Doğu’da Perslerin Sâsânî devletleri olduğunu görürüz de niçin Türkler ve kurdukları devletlerden, Bizans ve ...

Nuh Tufanının Çeşitli Kavimlerin Tarihindeki Yeri

Nuh Tufanının Çeşitli Kavimlerin Tarihindeki Yeri

Tevrat’a göre Amerika kıtası da dahil Avustralya, Afrika uzak Asya, Avrupa ve kutuplarda yaşayan hayvanların hepsinden birer çift alan Nuh peygamber, 137 metre uzunluğunda, 26 metre genişliğinde, 16 metre yüksekliğindeki gemisine ...

Türk Rönesans’ı

Türk Rönesans’ı

Abbâsî Halifesinin Moğollar tarafından öldürülmesi ile oğullarından birini Mısır’a götürüp Halife ilan eden ve böylece yönetimine dinî meşruiyet temin eden Kıpçak Türkü ultan Baybars ve Memlûk devletinden alan Yavuz ultan ...

Türk Aklı (Şiî ve Sünnî) Müslümanlık Tasavvuru

Türk Aklı (Şiî ve Sünnî) Müslümanlık Tasavvuru

Tuğrul Bey ile Sünnî (Hanefi-Şafii); Şah İsmail ile Türk Şiî (İmâmiyye) Müslümanlık tasavvurunun tarihsel temellerini anlamak için Abbâsîler döneminde Bermeki-Büveyhî oğullarından bahsetmek ...

Türk Tipi Müslümanlık Tasavvuru

Türk Tipi Müslümanlık Tasavvuru

İlk Müslüman Türk hanedanlığının Karahanlılar (940–1040) ile başlayan, Gazneliler (963–1187), Büyük Selçuklular (1040-1157), Anadolu Selçukluları (1075-1308)) Memlükler (1250-1517) ve Osmanlılar (1299-1922) bir süreçten söz ...

Fatımi ve Abbasî Kültürel Savaş Merkezleri

Fatımi ve Abbasî Kültürel Savaş Merkezleri

Hasan Sabbâh, doğuda Nizârî-İsmâilîler’in (el-İsmâîliyyetü’l-cedîde) lideri olarak Alamut’taki karargâhından faaliyetlerini yürüttü ve Fâtımîler’le ilişkilerini tamamen ...

Fars Aklının Şiî Müslümanlık Tasavvuruyla Özdeşleşmesi

Fars Aklının Şiî Müslümanlık Tasavvuruyla Özdeşleşmesi

“Benu Saide gölgeliği” diye bilinen mekandaki ilk kırgınlığın Hz. Ebu Bekir’in şüpheli (zehirlenme riski) vefatı, sonraki üç devlet başkanının şehadetiyle ve yaşanılan iç savaşlarla kırılmaya dönüşmesi ve Emevî ...

İslam Aklının Arap Aklına Dönüşümü

İslam Aklının Arap Aklına Dönüşümü

Vahiy geldikten sonra ise aktif muhalefete geçerek, yeni sistemi hayata geçirmeye başladı. Hz. Muhammed, Mekke’ye ve Kâbe’ye o dönemde dinî anlamda hâkim olan şirk yapısını Tevhid ile sarstı. Siyasî ve ticari açıdan etkin olan ...

Siyasal Çatışmalara Mezhepler Üzerinden Meşruiyet Sağlama

Siyasal Çatışmalara Mezhepler Üzerinden Meşruiyet Sağlama

Medeniyetler arası çatışma tezinin medeniyet içi çatışmaya (sünni-şii) dönüştürülmek istendiğine, bu açıdan mezhepçiliğin bir tuzak olduğuna dikkatinizi çekmek ...

Kadın Papa

Kadın Papa

Bu yazı, Kadın olduğunu ustaca gizleyerek papa olan kadının hikayesi üzerinedir. Papalık, Katolik kilisesinin ruhani ve cismani liderliğini temsil eden makamdır. Aynı zamanda Vatikan devletinin de başkanıdır. ...

Çağdaş İslam Düşünürleri

Çağdaş İslam Düşünürleri

İslam dünyasının içinde yaşadığı ekonomik-politik sorunlara felsefî açıdan çözüm üretmeye çalışan ama farklı düşünce modellerine sahip âlimlerin temel eserlerini çaprazlama okutmak son derece ...

Barışçıl Bir Dünya İçin İlahi Dinler

Barışçıl Bir Dünya İçin İlahi Dinler

En sonuncusu, en önemlisi hariç, tüm hakikat bir gölgeden ibarettir; yine de her  bir hakikat kendince doğrudur. Her hakikat, başka bir yerde yalnızca bir gölge olsa bile, kendi yerinde bir ...

Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Felsefesinin Tarihsel Temelleri Nelerdir?

Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Felsefesinin Tarihsel Temelleri Nelerdir?

Tarihte sürekli bir devlet geleneğine sahip olarak kadim milletlerinden birisi olan Türkler, Doğu ile Batı âlemini birbirine bağlayan ve yüzyıllarca medeniyet mihveri olan İpek Yolu üzerindeki toprakları fethetmişler, zaman ve mekânın ...

Günümüz Türkiye Cumhuriyeti'nde Laikliğin Önemi

Günümüz Türkiye Cumhuriyeti'nde Laikliğin Önemi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesinde yadsınamayacak bir yere sahip olan laikliğin ne kadar vazgeçilmez olduğunu anlamak için tarihsiz okumaların talihsizliğinden kaçınmak şart. ...

“Medeniyet İçi Savaş” Nedir?

“Medeniyet İçi Savaş” Nedir?

11 Eylül 2001 aslında yeni yüzyıl başlangıç tarihidir. ABD merkezli küresel güçler, enerji üretim ve arz merkezlerine, demokrasi insan hakları vb. gerekçelerle müdahalelerde bulunmaya başladı. ...

Kökten(Din)Cilik Nedir? Gerçekten Şiddetin Kaynağı mıdır?

Kökten(Din)Cilik Nedir? Gerçekten Şiddetin Kaynağı mıdır?

Benjamin Franklin’in “Kısa vadeli güvenliği özgürlüğe tercih edenler ne güvenliği ne de özgürlüğü ak ederler.” şeklinde ifade ettiği soruna düşmemenin yolu, güvenliğimizi tehdit eden şiddet eylemlerine karşı demokratik ...

“Gayr-i Müteşerri” Dindarlık Tasavvuru Olarak Kızılbaş Sûfîliği

“Gayr-i Müteşerri” Dindarlık Tasavvuru Olarak Kızılbaş Sûfîliği

Arap ve Fars Müslümanlık tasavvurlarının günümüzdeki ekonomi-politik alandaki savaşlarının olası hasarlarını en aza indirgemeye katkı sağlaması bağlamında Türk Aklı ve bu aklın ortaya koyduğu Müslümanlık tasavvurunun ...

Arap, Fars ve Türk Müslümanlık Anlayışları Nasıldır?

Arap, Fars ve Türk Müslümanlık Anlayışları Nasıldır?

15 Temmuz 2016 Darbe Girişimin Teolojik Tahlilini Türkiye, enerji üretim ve arz merkezlerine yönelik küresel güçlerin Arap Baharı adıyla yapılan yeni düzenlemelerle irtibatlandırarak da ...

Müslüman Toplumlarında Cemaatleşme Dinamikleri

Müslüman Toplumlarında Cemaatleşme Dinamikleri

Peygamber efendimizin ortaya koyduğu bireysel hakların korunması ve adaletin gerçekleştirilmesine yönelik çabaların kısa bir süre sonra nasıl tekrar karşı devrimle cahili sisteme (kabilevi-ebevi-patrimonyal yaıya) dönüştünün ...

Erdemli, Adil Bir Yönetim Arayışı: Nomokrasi

Erdemli, Adil Bir Yönetim Arayışı: Nomokrasi

Gençliğim hep bu başlıkta ifade ettiğim arayışla geçti, lisede sağ-sol çatışmaları içinde Milliyetçi söyleminin yanı sıra Sosyalist-Marksist okumaları yaptım, gençliğin verdiği heyecan ve olabilirlik ölçüsünde. Aslında bu ...

Din Yorgunluğu ve Deizm Tartışmalarına Dair 'Derkenar'

Din Yorgunluğu ve Deizm Tartışmalarına Dair 'Derkenar'

Son günlerde “Deizm” ve “Din Yorgunluğu” tartışmalarıyla karşılaşmamızın gerekçeleri neler olabilir ve bunların tutarlılığı nedir? ...

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (3)

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (3)

Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırmak için Selçuklu-Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti kültürel sürekliliğinin takip edilmesin şarttır, çünkü Fars ve Arap Akıllarının dini verileri meşruiyet aracı olarak kullanmadan bir ...

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (2)

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (2)

Hanefî-Maturidî-Yesevî çizgide Türkistan Müslümanlığını temelini oluşturan âlimleri ve klasikleşmiş eserlerini hareket noktası olarak günümüzdeki sorunlara mutlak çözüm önerileri üretecek şekilde ir varış noktası olacak ...

1980 Sonrası (İslâmcı) Dergilerde Bilgi-Bilim Tasavvurları

1979-1980 yılı Türkiye İslâmcı Düşüncesinde önemli bir dönüşümün de tarihidir. 1979 yılında Berlin Duvarının yıkılmasıyla birlikte Doğu ...

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (I)

Din-Devlet İlişkileri ve Hilafet Meselesi (I)

İslâm dünyasının içinde yaşadığı ekonomik-politik sorunlara felsefî açıdan çözüm üretmeye çalışan ama farklı düşünce modellerine sahip âlimlerin temel eserlerini çaprazlama okutmak son derece ...

Bir Korku ve Şiddet Simgesi Olarak İŞİD ve Horasan Örgütleri

Bir Korku ve Şiddet Simgesi Olarak İŞİD ve Horasan Örgütleri

G. Orwell (1903- 1950) “1984” isimli romanını “korku ütopya”sı olarak tam 1984 yılında okumuştum. Nereden bilecektim, “Büyük Birader Seni Gözetliyor!” ...

Küresel Propaganda Savaşında "Uydu İnsanlar" (II)

Küresel Propaganda Savaşında "Uydu İnsanlar" (II)

Orhan Pamuk Yeni Hayat adlı romanına “Bir kitap okudum hayatım değişti.” diye ...

Küresel Propaganda Savaşında "Uydu İnsanlar" (I)

Küresel Propaganda Savaşında "Uydu İnsanlar" (I)

Arap ve Afganistan-Pakistan bölgesinde yaşanan çatışmalar, katliamlar, “İslam” tasavvurunu tam tersi bir anlama çevirdi. ...